لوزالمعده و بیماری آن
لوزالمعده یا پانکراس، غدهای پهن و درازی است که در قسمت فوقانی شکم و پشت معده قرار گرفته است( تصویر بالا دستگاه گوارش را از قسمت جلوی بدن نشان می دهد و لوزالمعده با رنگ حنایی در آن مشخص شده است). پانکراس هم یک غده درون ریز(غدهای که ترشحات آن وارد جریان خون می شوند) و هم یک غده برون ریز(غدهای که ترشحات آن به خارج از بدن هدایت می شود) است که آنزیمها و مواد دیگری ترشح میکند که مستقیماً وارد محیط روده شده و به هضم پروتئین، چربی و کربوهیدرات کمک میکنند (عمل برون ریز). مجرای پانکراس با اتصال به مجرای صفراوی، به صورت یک منفذ صفرا و شیرهی پانکراس را به درون دوازدهه( قسمت فوقانی روده باریک) تخلیه میکند.
التهاب پانکراس (پانکراتیت):
التهاب پانکراس ناشی از خود هضمی بافت آن توسط آنزیمهای پانکراس میباشد. علایم پانکراتیت ممکن است به صورت دردهای مداوم یا متناوب در ناحیه فوقانی شکم احساس شوند (علایم در صورت غذا خوردن تشدید میشود). این علایم که تهوع، استفراغ، اتساع شکم و اسهال چرب میباشد، علل گوناگونی دارد؛ از جمله الکلیسم مزمن، بیماریهای مجاری صفراوی، سنگ کیسه صفرا، مصرف بعضی از داروها، بعضی از عفونتها و ... .
برای درمان پانکراتیت، استراحت لازم است. طی حملات حاد بیماری، نباید هیچ ماده غذایی خورده شود.
برای آبرسانی به بیمار از تزریق داخل ورید، استفاده میشود. بعد از کنترل درد و تهوع و استفراغ در بیمار،رژیم باید متناسب با تحمل بیمار به سوی مصرف غذاهای آسان هضم و کم چرب گرایش یابد. اگر مواد غذایی در شش وعده مصرف شوند، قابل تحملتر خواهند بود. وقتی فرد بیمار اجازه غذا خوردن یافت، ممکن است مکمل یاری با آنزیمهای پانکراس برای درمان اسهال چرب ضروری باشد.
جراحی پانکراس:
عمل جراحی که اغلب برای درمان سرطان پانکراس صورت میگیرد، شامل برداشتن پانکراس و دوازدهه است. ناتوانی ناقص یا کامل پانکراس، متناسب با وسعت قسمت برداشته شده از آن است. اکثر بیمارانی که تحت عمل جراحی پانکراس قرار میگیرند، در معرض خطر کمبود ویتامین و مواد معدنی قرار دارند. برای این بیماران، باید مکمل دهی ویتامینها انجام گیرد.
فاطمه ناطقی فرد- کارشناس ارشد علوم تغذیه
منبع:چکیدهای از بخش31 کراوس 2004
* مطالب مرتبط: