هنر رومی آغازین

هنر اتروسک و هنر دوره پادشاهی

خاستگاه تمدن و امپراتوری روم، شهر باستانی رم در ایتالیا است. اما پیش از تشکیل دولت یکپارچه روم، قبایلی چون "لاتین"، "سابین "ها و "سامینت "ها در هزاره ی دوم پیش از میلاد از شمال اروپا و با عبور از کوه های بلند آلپ وارد سرزمین حاصلخیز و گرم ایتالیا شده، در آنجا سکنی گزیده بودند.

این اقوام به همان شکل بدوی در خانه های گلی زندگی می کردند و بیش تر به دامداری و کشاورزی مشغول بودند. در قرن نهم پیش از میلاد اقوام دیگری به نام "اتروسک" ها از آسیای ضغیر (ترکیه فعلی) وارد ایتالیا شد و در همسایگی آنها ساکن شدند.

اتروسک ها که به سبب ارتباط با یونانی ها در فنون مختلف از جمله معماری ، فلزکاری و سفالگری مهارت کسب کرده بودند، حکومت مقتدری در شمال ایتالیا به وجود آوردند.

اتروسک ها تا حد زیادی تحت تاثیر فرهنگ یونانی قرار داشتند. آنها خدای "آپولو" و "مارس" را می پرستیدند و افسانه های یونانی را باور داشتند. البته در میان اتروسک ها عقاید و رسوم عجیبی هم رواج داشت.

هنگامی که یکی از بستگان آنها از دنیا می رفت، جسد او را می سوزاندند و سپس خاکسترش را داخل کوزه یا تابوت سفالی می گذاشتند. روی تابوت ثروتمندان نیز مجسمه ی فرد فوت شده را قرار می دادند و دیواره ی آن را با نقش برجسته های زیبا تزیین می کردند. پس از آن، مجلس جشنی برای شادکامی روح مرده، ترتیب می دادند و تابوت را داخل مقبره ای که در کوه کنده بودند، قرار می داند.

سومین گروه پس از لاتین ها و اتروسک ها، "یونانی" ها بودند که در قرن هشتم پیش از میلاد وارد سرزمین ایتالیا شدند. در آن زمان دولت شهرهای قدرتمند یونانی چون آتن، اسپارت و کورنت به منظور توسعه ی قلمرو حکومت های خود به سرزمین های اطراف یورش بردند و جزیره ی سیسیل و بخش عظیمی از جنوب ایتالیا، تحت سیطره ی یونانی ها درآمد. به این ترتیب لاتین ها از دو طرف در محاصره قرار گرفتند.

اتروسک ها که در شمال حکومتی پادشاهی برپا کرده بودند و یونانی ها که سواحل جنوب ایتالیا را مستعمره ی خود ساخته بودند.

عصر پادشاهی: (750 تا 510 پیش از میلاد)

مورخان تاریخ روم باستان را به سه دوره ی پادشاهی ، جمهوری و امپراتوری تقسیم می کنند. از دوره ی پادشاهی اطلاعات زیادی دردست نیست. "رمولوس" نخستین پادشاه رومیان، شهر رم را بنیان نهاد و پس از مرگ پدربزرگش به پادشاهی رم رسید. رمولوس پس از اتحاد با سایبین ها تعدادی از "پاتریسین ها" (مردان اشراف زاده) را با عنوان سناتور برای شرکت در انجمن مشورتی سنا و کمک به تصمیم گیری پادشاه انتخاب کرد. رمولوس طی 38 سال حکومت خود، توانست بسیاری از شهرهای سرزمین "لاتیوم" را تحت تسلط درآورد و شهر رم را از یک شهر کوچک، به شهری بزرگ و آباد تبدیل کند. او پس از مرگ به مقام خدایی رسید و معبدی برای پرستش روح او در بازار  شهر ساخته شد.

پس از رمولوس و طبق قرار قبلی، حکومت روم به یکی از شاهزادگان سابینی به نام " پومپیلیوس" رسید. از اقدامات مهم او اعطای اختیارات بیش تر به سناتورها بود که بر اساس آن مجلس سنا، حق انتخاب پادشاه و خلع او از حکومت را به دست آورد.

پومپیلیوس که فردی مذهبی بود، دستور ساخت معابد مختلف از جمله معبد " الهه ویستا" را صادر کرد و کاهنه هایی برای انجام فرایض دینی در آنها گماشت.

سومین پادشاه روم "هوستیلوس" نام داشت، مردی جنگجو و مستبد بود. او به محض رسیدن به قدرت و به منظور گسترش قلمرو خود، به سرزمین های همسایه اعلان جنگ داد.

با مرگ هوستیلوس برای مدتی شهر رم و همسایگانش به صلح و آرامش رسیدند. با قدرت گرفتن رم، قبایل همسایه از جمله اتروسک ها نیز با لاتین ها متحد شدند و به این ترتیب روم به قدرتمندترین دولت شبه جزیره ایتالیا تبدیل شد.

اتروسک ها که خود را کم تر از رومی ها نمی دیدند خواهان مشارکت در نظام سیاسی کشور شدند و در نهایت به خواسته خود رسیدند، به طوری که پنجمین پادشاه روم به نام "پریسکوس" از میان آنها برگزیده شد. از کارهای عمرانی وی نیز ساخت مجرای فاضلاب شهری بود که با معماری خاص اتروسک ها یعنی طاق قوسی ساخته شد. این بنای به ظاهر ساده، بعدها الگوی معماری تمام بناهای روم در سراسر اروپا شد.

مشهورترین بنای این دوره میدان بزرگی بود که برای انسجامات ارابه رانی ساخته شده بود و تا صدها سال بزرگ ترین ورزشگاه جهان به شمار می رفت.  ششمین پادشاه روم نیز از میان اتروسکی ها انتخاب شد. در این دوره مردم بر اساس قبیله و دارایی شان به طبقات مختلف تقسیم شدند و هر یک از این گروه ها دارای حقوق اجتماعی و وظایف اجباری خاصی بودند. به این ترتیب شکاف طبقاتی عظیمی بین قبالی ثروتمند و فقیر به وجود آمد و موجب نارضایتی توده مردم شد.

هفتمین پادشاه روم نیز "سوپریوس" بود که در دوران وی نیز اتروسک ها به بالاترین مقامات دولتی رسیدند و ثروت کلانی به چنگ آوردند. عامه ی مردم لاتین که اتروسک ها را به چشم غاصبان بیگانه می نگریستند به دنبال فرصتی بودند تا آنها را از سرزمین خود را اخراج کنند. عاقبت در سال 509 پیش از میلاد تعدادی از سناتورها به رهبری "بروتوس" پادشاه را از قدرت خلع و حکومت جمهوری را اعلام کردند.