تبیان، دستیار زندگی
سبک آرت نوو سبکی نوین در تزیین و معماری است که در دهه 1890 میلادی و اوایل دهه 1900 رواج داشت و با شروع جنگ جهانی اول رو به خاموشی نهاد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سبک آرت نووُ

(آر نوو، هنر نو Art nouveau)


سبک" آرت نوو" سبکی نوین در تزیین و معماری است که در دهه 1890 میلادی و اوایل دهه 1900 رواج داشت و با شروع جنگ جهانی اول رو به خاموشی نهاد.

 سبک آرت نووُ

منشا اصطلاح آرت نو به نام فروشگاهی مربوط می شود که در سال 1895 میلادی توسط "زیگفرید بینگ" ، معروف به " ساموئل"  در پاریس افتتاح کرد. در کشورهای آلمانی زبان، این جنبش به نام " پوگن استیل" به معنای سبک جوان معروف شد.

سبک آرت نوو، سبکی تزئینی بود که در اکثر نقاط غرب اروپا و نیز ایالات متحده،طی سالهای دهه‌ی 1890 تا جنگ جهانی اول ظهور یافت و فراگیر شد. این سبک واکنشی بود در برابر واکنش تاریخ‌گرایانه‌ی فرهنگستانی سده‌ی نوزدهم میلادی و تلاشی بود جهت خلق یک سبک تازه و نوین.

ویژگی عمده‌ی این سبک کاربرد خطوط سینوسی و پر انحنای نامتقارن به تقلید از نقوش پر پیچ وتاب گیاهی و پیچک‌وار بود. این سبک که در آغاز جنبه‌ی تزئینی داشت، بیشترین جلوه و نمود خود را در معماری، هنرهای کاربردی و اشیاء هنری ظریف وکوچک، آثار گرافیکی و تصویرگری یافت. البته منشاء و ریشه شکل‌گیری این سبک در انگلستان بود. جایی که جنبش "هنر و صنایع دستی" سنت احیاء هنرهای کاربردی را در واکنش به ماشینی شدن تولید و مصنوعات و احیای ارزش های از دست رفته ی " قرون وسطای" ترویج می داد. این سبک به سرعت فراگیر شد و بخش اعظمی از اروپا را درنوردید و در هر کجا در کسوت نام جدیدی ظاهر شد.

همان گونه که گفته شد در آلمان این سبک به نام «یوگن استیل» باب شد،  در فرانسه به همین نام آرت نوو (هنر نو) در اتریش به نام انشعاب، در ایتالیا به نام استیل لیبرتی (سبک آزاد) و در اسپانیا به عنوان «مدرنیستا» رواج یافت.

در واقع سبک " ارت نوو" حقیقتا جنبه ی بین المللی یافت و طیف وسیعی از هنرمندان را در برگرفت. از "بردسلی" در انگلیس تا "موشا" در چک و "تیفانی" ئر امریکا.

از معماران پیشروی این سبک می توان به "چارلز رنه مکینتاش" در اسکاتلند،  "آنتونیو گائودی "در اسپانیا  و "ویکتور هورتا "در بلژیک اشاره کرد. گرچه سبک آرت نوو کمتر تداعی گر سبکی در نقاشی و مجسمه سازی است، ولی تاثیر آن را می توان در این دو حوزه هم مشاهده کرد، مثلا در آثار " آلفرد گیلبرت" و " یان تروپ".

با این وجود  با شروع جنگ جهانی اول دیگر کمتر نشانی از رواج آن در جایی مشهود بود.

در واقع سبک آرت نوو احیاگر سبک تزئینی رمانتیک باروک است و هدف آن نمایش ارزشهای تزئینی خطوط منحنی بود. چه در هیات خطوط پر پیچ . خم گل و گیاه در آثار فرانسوی، بلژیکی و اسپانیایی، و چه به شکل خطوط هندسی در آثار انگلیسی، آلمانی و اسکاتلندی.

در واقع سبک آرت نوو احیاگر سبک تزئینی رمانتیک باروک است و هدف آن نمایش ارزشهای تزئینی خطوط منحنی بود. چه در هیات خطوط پر پیچ . خم گل و گیاه در آثار فرانسوی، بلژیکی و اسپانیایی، و چه به شکل خطوط هندسی در آثار انگلیسی، آلمانی و اسکاتلندی.

آرت نوو هم بازگشتی است به طبیعت و دنیای پیش از عصر ماششینی و هم بازگشتی است به ارزش های از دست رفته پیشین. اما آرت نوو هم چنین حرکتی پیشرو است که به خوبی طرز کار با مواد سنتی را می شناسد و می داند آنها را چگونه در خدمت آفرینش خلاقه ی خود در آورد.

از همین رو سنگهای تزئینی که تا پیش از آن مظهر ثروت و اقتدار و در خدمت افراد متمول بود، در آرت نوو به خدمت اهداف نوآورانه و خلاقانه در می‌آید. ماده ی بی حرکت جان می گیرد و آکنده از انواع گیاهان جانوران افسانه ای و موجودات انسانی می شود.

هنرمند آرت نوو  چنان با سنگ کار می‌کند که گویی با خاک رس سروکار دارد. پیکره خشک، صُلب و مستحکم بناها، در آرت نوو به حرکت و جنبش در می آیند و با نقوش مارپیچ و پیچک دار و پر شاخ و برگ جان می گیرد.

کلیسای ساگراد فامیلیا در بارسلونا و عمارت آپارتمانی کازامیلا هر دو اثر معمار مشهور اسپانیایی، آنتونی گائودی، نمونه‌های برجسته‌ای از این سبک هستند. هم چنین به جنبش درآمدن فلز سرد آهن در دستان "ویکتور هورتا" هویت نوینی به این ماده ی خام صنعتی زمخت بخشید. تزیینات خانه شخصی "امیل تاسل" و ورودی ایستگاه مترو پاریس نمونه ای از آثار وی هستند.

از مهمترین نقاشان مکتب آرت نوو نیز می توان به  "ویلیام برادلی" و "بیردزلی" اشاره کرد که آثار منظم گرافیکی و پر نقش و نگاره آنان یادآور نقوش سال و رها در هنر شرق دور است.

سمیه رمضان ماهی

بخش هنری تبیان


منبع:

کتاب سبک ها و مکتبهای هنری/ آزبورن، چیلووز و دیگران/ ترجمه فرهاد گشایش

کتاب دایره المعارف هنر/ رویین پاکباز