اختصاصی برای حواس پرتها
همه ما به تمرکز نیاز داریم . ولی گاهی اوقات افکار شما پراکنده است و ذهنتان از موضوعی به موضوع دیگر کشیده میشود. در چنین مواقعی است که نیاز دارید یاد بگیرید چگونه حافظه خود را تقویت کنید؟ تقویت حافظه عبارت است از یادگیری های منظم ذهنی و مرتب کردن عواملی که یکباره به ذهن ما خطور میکنند.
کم کردن حواس پرتکنها معمولاً بهترین راه افزایش تمرکز است. البته یک سری فعالیتهای مثبت برای افزایش تمرکز میتوانید انجام دهید. مثلاً استراحتهای منظم داشته باشید و یک تعادلی بین انتظارات خود و سطح تواناییهایتان برقرار کنید. ولی آنچه مهم به نظر می رسد این است که روشهای تمرکز حواس از همان ابتدای کودکی یعنی از زمان آغاز فعالیتهای یادگیری به کودکان آموخته شود.
در ادامه این یادداشت چند روش تمرکز حواس آموزش داده می شود و سپس به ارایه نکاتی پیرامون افزایش تمرکز در کودکان ارایه می گردد:
روشهای ذهنی افزایش تمرکز
چوب خط زدن برای افکار مزاحم: کارتهای کوچکی درست کنید و آنها را به 3 قسمت مساوی تقسیم کنید. یک قسمت را به صبح ، یک قسمت را به بعد از ظهر و قسمت سوم را به شب اختصاص دهید. هر بار که تمرکزتان به هم ریخت و حواستان پرت شد، یک خط در قسمت مخصوص به آن بکشید. برای هر روز یک کارت برای خود تهیه کنید. وقتی به اندازه کافی ماهر شدید خواهید دید که تعداد خطها روز به روز کاهش مییابد و این واقعاً جالب و هیجان انگیز است.
زمان استراحت: استراحت کوتاهی برای خودتان در نظر بگیرید. هنگامی که استراحت میکنید، اکسیژن بیشتری به مغزتان میرسد. بلند شوید و برای چند دقیقه در اتاق قدم بزنید. وقتی ما برای مدت طولانی مینشینیم و کار خاصی را انجام دهیم، خون بدن ما به دلیل نیروی جاذبه ، به طرف پایینترین نقطه بدنمان ، یعنی پاها کشیده میشود. ماهیچههای ما همانند یک پمپ عمل میکنند و هنگامی که ما راه میرویم، خون را بطور یکنواخت به سرتاسر بدن ما میرسانند. در نتیجه، اکسیژن بیشتری به مغز میرسد و باعث احساس شادابی و نشاط در بدن میشود.
عوض کردن موضوع: بسیاری از افراد بوسیله تغییردادن موضوع مورد فعالیت خود ، به تمرکزشان کمک میکنند. شما هم میتوانید موضوعات متفاوتی را در نظر گرفته و با عوض کردن موضوع فعالیتها و محتوای فکر، آنها را منظم کنید.
پرورش ذهن آشفته: پرورش تمرکز ، یک مهارت است. پرتاب توپ بسکتبال به طرف حلقه ، تایپ کردن و یا مطالعه ، نیاز به مهارت دارند. یادگیری یک مهارت نیز نیاز به تمرین و ممارست دارد. همانطور که وقتی دارویی را مصرف میکنید ، در بدن بدون کمک شما عمل میکند و با کارهای شما تداخل پیدا نمیکند، در مورد یک موضوع هم همین طور است و نباید با ورود افکار دیگر بر هم بریزد. عمل تمرکز ، به تمرین احتیاج دارد. شاید در هنگام شروع تمرینات، ابتدا تغییرات کمی را حس کنید، ولی پس از 4 تا6 هفته که از پرورش ذهن و یادگیری مهارتها گذشت، متوجه پیشرفتهای قابل توجهی خواهید شد.
تمرینات مربوط به افزایش میزان توجه و تمرکز در کودکان
پرورش حس بینایی
** پنج شی مقابل کودک قرار دهید بعد جفت هرکدام از آن اشیاء را نیز یکی یکی به او بدهید تا کنار شی مثل خودش قرار دهد.
** با سه مکعب یک رنگ طرح های ساده ای بسازید و مقابل کودک قرار بدهید بعد از او بخواهید با مکعبهای خودش مشابه آن طرح را بسازد (به تدریج تعداد مکعب ها را اضافه کنید)
** با سه مکعب ساده طرح ساده ای بسازید، 20 ثانیه فرصت دهید کودک نگاه کند بعد طرح را جمع کنید و از او بخواهید آن چه را به یاد دارد بسازد.
**طرح های ساده ای به صورت ناقص روی کاغذ بکشید و از کودک بخواهید جزء حذف شده در تصاویر را تشخیص دهید. مثال: تصویر آدم بدون چشم، تصویر موش بدون دم
** چهار تصویر روی کاغذ بکشید، به طوری که دو تا از تصاویر کاملاً شبیه باشند و از کودک بخواهید از بین 4 تصویر، دو تصویر مثل هم پیدا کرده و به شما نشان دهد.
پرورش حس شنوایی
** با کودک قرار بگذارید که فعالیتی را انجام دهد و به محض شنیدن صدای سوت آن کار را متوقف کند. به عنوان مثال در یک اتاق کودک پشت به شما راه برود و هر زمان صدای سوت را شنید بایستد مجدداً با فرمان شما شروع به حرکت کند و با شنیدن صدا متوقف شود.
**
چند وسیله صدا ساز(به عنوان مثال سوت، جغجغه، سنتورک، شیپورو…) به صورت (2 عدد هر کدام) تهیه کنید. این وسایل را به کودک بدهید تا مدتی با آن ها بازی کند و با صدای هر کدام آشنا شود. سپس یک نمونه از وسایل را مقابل کودک بگذارید. خودتان پشت او قرار بگیرد و جفت دیگر هر وسیله را به صدا درآورید. از کودک بخواهید پس از شنیدن صدا وسیله مورد نظر را نشان دهد.**
تصویر چند حیوان را مقابل کودک بگذارید از کودک بخواهید که پس از شنیدن هر صدا (صدای حیوانات که نوار پخش می شود یا شما می گویید) تصویر مربوطه را نشان دهد.**داستان کوتاهی را برای کودک تعریف کنید و بعد بلافاصله از متن داستان سوالاتی را از او بپرسید(به تدریج بین تعریف داستان و پرسش از متن فاصله بیندازید تا کودک مجبور شود اطلاعات را در حافظه نگه دارد.
پرورش حس لامسه
** از کودک بخواهید چشمهایش را ببیدد و اشیایی را در دست او قرار دهید تا بر اساس زبری یا صافی آن ها را به دو دسته تقسیم کند.
** مشابه تمرین فوق را با اشیا سرد و گرم انجام دهید.
** از کودک بخواهید چشمهایش را ببندد، اشیا آشنا و موجود در منزل را یکی یکی در دست او بگذارید و بخواهید پس از لمس هر وسیله، نام آن ها را بگوید.
فرآوری: نسرین صفری
بخش خانواده ایرانی تبیان
منبع: سایت پزشکان بدون مرز همراه با تغییرات و اضافات