مرگ بی‌صدا همچنان جان می‌گیرد
مونواکسیدکربن گازی است کشنده و این آدم‌ها هستند که با بازی مرگبارشان با وسایل گرمازا یا ساخت خانه‌های ناامن، این گاز را تولید می‌کنند و در کمین جانشان می‌نشانند.
آمارهای سازمان پزشکی قانونی در مورد مرگ ناشی از این گاز سمی وحشت‌آور است، این آمارها سال به سال رشد می‌کند و در ماه‌های سرد سال اوج می‌گیرد، معمولا هم تهران رکورددار این مرگ و میر است.
همان طور که زنان سن امید به زندگی شان بیشتر از مردان است، به همان نسبت نیز کمتر قربانی گاز منواکسیدکربن می‌شوند، ولی به چه دلیل معلوم نیست.
سردرد، سرگیجه، تهوع، استفراغ، درد شکم، بیهوشی، تشنج و سرانجام اغما از عوارض گازگرفتگی با گاز مونوکسیدکربن است.
گاز منواکسیدکربن که در فضا پخش شود کار از سردرد شروع می‌شود و به اغما می‌رسد.
منواکسیدکربن گازی بی‌رنگ و بی‌بو است و از سوختن ناقص نفت و گاز در محیط‌های دربسته و بی‌اکسیژن به‌وجود می‌آید.
اگر در یک مکان، آبگرمکن یا بخاری‌های فرسوده وجود داشته باشد یا وسایل گرمازایی موجود باشد که نقص فنی دارد و دودکش آن مشکل‌دار است، تولید گاز منواکسیدکربن حتمی است.
عمل سوختن زمانی کامل است که در فضا اکسیژن کافی وجود داشته باشد.
وسایل گرمازا طوری طراحی شده اند که هوای مورد نیازشان باید از محیط تامین شود و گازهای ناشی از سوختن نفت یا گاز (مثل گاز کربنیک و منواکسیدکربن) باید در خارج از محیط تخلیه شود.
در وسایل گرمازا در صورتی که دودکش بدون نقص باشد، عمل تهویه دود به خوبی انجام می‌شود، اما در وسایلی که شعله باز یا دودکش ناقص دارد تخلیه گازهای حاصل از سوختن، در فضا پخش می‌شود که این وضع در مکان‌هایی که تمام منافذ آن بسته شده است، تشدید می‌شود.
مونواکسیدکربن مسموم‌کننده است، چون این گاز 250 برابر بیشتر از اکسیژن تمایل به ترکیب با هموگلوبین خون دارد، به این ترتیب که با بالا رفتن درصد گاز منواکسیدکربن در فضا، اکسیژن‌رسانی به بافت‌های مختلف بدن به ویژه مغز و قلب مختل می‌شود و ایجاد مسمومیت می‌کند.
مرگ به خاطر هیچ
گاز مونو اکسید کربن تا به حال خانواده‌های زیادی را داغدار کرده و بعید نیست با وجود هشدارهای فراوان، سال به سال بر تعداد خانواده‌های داغدار اضافه شود.
پرونده‌های مرگ قربانیان احتراق ناقص سوخت را که بازخوانی می‌کنی ته آن چیزی نیست جز بی‌احتیاطی و زندگی ناامن.
گفته می‌شود مردم برای این‌که در هزینه‌های گاز و نفت صرفه‌جویی کنند، بیشتر از قبل روزنه‌های خانه‌هایشان را با پارچه و درزگیر گرفتند و راه ورود اکسیژن به خانه را بیشتر سد کردند.
با این‌که مردم به‌زعم خودشان با این روش به صرفه‌جویی در هزینه‌ها رو آوردند، اما مثل هر سال باز هم از دودکش‌های غیراستاندارد و وسایل گازسوز بدون دودکش استفاده کردند و با این‌که خطرات این کار را شنیده بودند باز مرتکب اشتباه شدند.
حتی بعضی‌ها در این میان دست به ابتکار عمل نیز زدند و با روشی که فکر می‌کردند خلاقانه است از شعله‌های اجاق گاز و پلوپز برای گرم کردن خانه استفاده کردند، غافل از این‌که اگر این وسایل برای گرم کردن خانه مناسب بود دیگر هیچ وقت بخاری و انواع وسایل گرمازا اختراع نمی‌شد.
اما بعضی از قربانیان گاز منو اکسید کربن بیگناه به خواب ابدی رفتند چون آنها نه از آن دست افرادی بودند که خانه را با پلوپز گرم کنند و نه از آن دست آدم‌هایی که به نصب صحیح دودکش و لوله بخاری بی‌اعتنا باشند.
کارشناسان آتش‌نشانی می‌گویند علت اصلی مرگ مردم با گاز مونوکسیدکربن این است که دودکش‌های ساختمان‌های مسکونی هنگام ساخت خانه به درستی پیش‌بینی نشده است.
به گفته آنها انتهای هر دودکش باید حداقل یک متر از سطح بام و حداقل یک متر از دیوار جانبی بام فاصله داشته باشد و کلاهکش حتما به شکل H باشد، در حالی که این نکات در بیشتر ساختمان‌ها رعایت نمی‌شود و سبب می‌شود تا عملکرد دودکش معکوس شود و محصولات ناشی از احتراق به داخل فضای خانه پس بزند.
در این میان استفاده نادرست از پنجره‌های دوجداره نیز عاملی برای بروز خطر شناخته می‌شود، یعنی ساختمان‌هایی که از پنجره دوجداره فقط واژه‌ای برای پز دادن و بزرگ‌نمایی دارد، بدون آن‌که به سیستم تامین هوا مجهز باشد.
در ساختمانی که پنجره‌هایش دوجداره است، باید دریچه تامین هوای تازه وجود داشته باشد. همچنین در این ساختمان‌ها باید از وسایل حرارتی خاص استفاده شود که اکسیژن مورد نیازش را از طریق این دریچه و از فضای بیرون خانه تامین کند. اما کمتر مهندس ناظری پیدا می‌شود که به این نکته در حین ساختمان‌سازی توجه کند و کمتر خانه‌ای در سراسر کشور وجود دارد که سیستم دودکش و تهویه هوای آن بی‌ایراد باشد.
همین است که هر سال آمار کشته‌های مسمومیت با گاز منواکسیدکربن بیشتر از سال قبل می‌شود و همین است که روزهای سرد حتی روزهایی با گرمای بالای 40 درجه در کشور، یادآور مرگ عزیزانی است که از خواب به خوابی ابدی می‌روند و قامت بی جانشان یک چوب‌خط دیگر به چوب‌خط کشته‌های کشوری گاز منواکسیدکربن اضافه می‌کند.
بخش سلامت تبیان
منبع: جام جم - مریم خباز
مطالب مرتبط:
خطرات گازگرفتگی با مونوکسیدکربن در فصل سرما
هشدار : افزایش مرگ با گازگرفتگی
بخاری های بدون دودكش در منازل ممنوع!
مراقب مسمومیت با گاز مونوکسید کربن باشید
بخاری‌های غیراستاندارد کشنده اند
