تحریم دارویی،تنبیه دولت یا ملت؟!

موضوع تحریم ایران موضع تازه ای نیست. سالیان سال است که قدرت های غربی که همواره در پی استعمار نوین کشورهای جهان هستند، روحیه استقلال طلبی ملت ایران را بر نتافته اند و تحریم هایی علیه کشورمان اتخاذ می کنند. در طول سالیان هر چه پیش رفته ایم، بر شدت این تحریم ها افزوده شده و اخیرا به طور مستقیم یا غیر مستقیم تحریم هایی علیه واردات دارو به کشو انجام شده است.

تعریف تحریم

تحریم اقتصادی اقدام برنامه ریزی شده یک یا چند دولت از طریق محدود کردن مناسبات اقتصادی برای اعمال فشار بر کشور هدف با مقاصد مختلف سیاسی است. تحریم اقتصادی اغلب به عنوان جایگزین جنگ و اعمال قوه قهریه تلقی می شود

جدای از اینکه چنین دیدگاهی را در تصمیم سازی های جهانی اقتصادی و سیاسی بپذیریم یا نه، از تعریف ذکر شده چنین بر می آید که هدف تحریم در واقع دولت ها هستند و نه ملت و مردم ساکن یک کشور

در همین زمینه در حالی که دولت امریکا همیشه ادعا کرده بود که هدف از تحریم‌ها علیه ایران، دولت این کشور است نه مردم آن، با مسدود کردن جریان پولی مالی کشور، علناً وارد فاز رویا‌رویی با مردم شد، تا هم تشت رسوایی این دروغ از بام ادعاهای دولت ایالات متحده بیفتد، هم برخی افراد خوش‌بین در توهمات خود تجدید نظر کنند.

از دنیا انکار و از ما.....

مدعیان حقوق بشر وجود تحریم دارویی علیه ایران را انکار می کنند. «جیهان طویلا» نماینده سازمان بهداشت جهانی در ایران در حاشیه نشست با اعضای هیئت رئیسه دانشگاه علوم پزشکی مازندران در پاسخ به سئوال مبنی بر تحریم دارویی ایران، اظهار داشت: هیچ کشوری ایران را از نظر دارویی تحریم نمی‌کند. وی افزود: مشکل ورود دارو به ایران شاید به دلیل مسائل اقتصادی و محدودیت‌های سیستم بانکی باشد. طویلا ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی در حال بررسی است که چگونه به این روند کمک کند.

در طرف دیگر این ادعا مسئولین وزارت بهداشت قرار دارند که ادعای عدم تحریم دارویی کشور را غیرقابل قبول می دانند. دکتر وحید دستجردی وزیر بهداشت  با اشاره به اینکه بیش از نود و شش درصد دارو و 85 درصد ملزومات پزشکی در کشور تولید می‌شود گفت:‌امروز تحریم نبودن داروی ایران یک دروغ بزرگ است در حالی که طبق معادلات انسان‌دوستانه دارو و حوزه پزشکی نباید در تحریم‌ها قرار گیرد

واکنش جهانی نسبت به تحریم‌ دارویی ایران

پس از مشکلات عدیده‌ای که بعد از تحریم مالی کشور درباره واردات دارو به کشور وارد شده بود، نامه‌نگاری‌های متعدد و انتقادات شدید از تحریم‌های غرب علیه کشور ـ که منجر به بروز این مشکلات شده بود ـ در برخی رسانه‌های خارجی نیز بازتاب گسترده داشت و در بیرون کشور نیز بسیاری به این نحوه برخورد تحریم‌ها با مسائل حقوق بشری در ایران انتقاد کردند؛ حتی برخی محافل حقوق بشری و نخبگانی در غرب و امریکا هم نسبت به تحریم‌های دارویی علیه ایران اعتراض دارند و معتقد هستند که این اقدام ضد‌انسانی نباید ادامه پیدا کند.

با توجه به این مسائل و انتقادات داخلی و خارجی از پیامدهای حقوق بشری تحریم علیه کشور، گویا به تدریج این مشکلات در حال حل و فصل شدن است و بنابراین، چندی پیش، مدیر کل نظارت بر داروی وزارت بهداشت از آغاز ورود محموله‌های دارویی به ارزش 130 میلیون دلار به کشور و رفع کمبودهای اخیر دارویی خبر داد.

وی گفته بود: واردات هوایی این محموله‌های دارویی از هفته گذشته آغاز شده و به تدریج تا دو هفته آینده، شاهد ورود همه این دارو‌ها به کشور خواهیم بود.

وزیر خارجه آلمان از بانک‌های این کشور خواسته است، اجازه نقل و انتقالات مالی را که مربوط به موارد حقوق بشری و بشر دوستانه با ایران می‌شود و در واقع در زمره تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران نیست، صادر کنند.

نشریه فرانکفورت آلگمین، روز یکشنبه در گزارشی نوشت که وزیر خارجه آلمان در نامه‌ای به بانک‌های این کشور گفته است که این بانک‌ها باید به بستن نقل و انتقالات مالی با بانک‌های ایرانی پایان دهند، زیرا این امر مانع از ورود دارو و کالاهای پزشکی به ایران شده است.

این نامه که توسط «امیلی هابر»، یکی از دیپلمات‌های وزارت خارجه آلمان به رئیس انجمن فدرال تعاونی بانک‌های آلمان فرستاده شده، از بانک‌های این کشور خواسته است تا این امر را بررسی کنند که از چه راهی می‌توانند به تسهیل نقل و انتقالات مالی با بانک‌های ایرانی برای اهداف بشر دوستانه کمک کرده و این امر را مورد توجه قرار دهند.

هابر در این نامه نوشته است: البته روشن است که هم‌اکنون شماری از بانک‌های آلمان با توجه به وضعیت سیاسی جاری و تحریم‌های اتحادیه اروپا، از انجام این کارها و نقل و انتقالات مالی با بانک‌های ایرانی سر باز می‌زنند.

سپس هابر اطمینان داده که تحریم‌های اتحادیه اروپا، به هیچ وجه قصد فشار بر شهروندان ایرانی را ندارد و در نتیجه کالاهای اساسی و دارو از تحریم اتحادیه اروپا جدا شده‌اند.

این گزارش می‌افزاید، مضمون این نامه حاکی از آن است که سخت‌گیری در قانون تحریم‌ها علیه ایران، به گونه‌ای بوده که بانک‌های آلمانی را حتی از انجام نقل و انتقالاتی که عملا شامل موارد تحریمی نیست، بر حذر داشته است. درواقع انتشار این نامه به معنای پذیرش این سخت‌گیری و نقض حقوق بشر در ایران در پی اعمال تحریم‌هاست.

این در حالی‌ است که طراحان و مجریان تحریم علیه ایران، بار‌ها اشاره کرده‌اند که این تحریم‌ها مستقیم دولت ایران را هدف قرار داده است و فشاری بر شهروندان ایرانی نخواهد آورد.

آیا این تحریم هم فرصت است؟

به گفته کارشناسان جای نگرانی وجود ندارد و تحریم‌های اروپا و امریکا نمی‌تواند بخش دارویی کشور را با چالش بزرگ و مردم و بیماران را با مشکل جدی مواجه کند. شرکت‌های خارجی تولید دارو نیز از ممنوعیت صادرات دارو به ایران متضرر شده‌اند و مخالف تداوم این تحریم‌ها هستند و خواستار رفع تحریم‌ها در این زمینه هستند. این تحریم‌ها نشان می‌دهد که هدف اصلی تحریم‌ها مردم ایران هستند و بر خلاف ادعای دولت امریکا که گفته‌های می‌کند هدف از تحریم‌ها دولت ایران است این تحریم‌ها عملاً مردم را زیر‌فشار قرار داده و نفرت مردم روز به روز از امریکا بیشتر می‌شود.

تأمین نیاز دارویی کشور در شرایط تحریم و نوسان نرخ ارز و رشد هزینه‌های دارویی کشور، نیازمند دو اقدام اساسی است یکی اقدام برای تأمین نیاز ارزی کشور جهت واردات مواد اولیه، دارو‌های ساخته شده و تجهیزات خارجی که باید وارد کشور شود و اقدام مهم دیگر، تأمین نیاز دارویی کشور با تکیه بر‌توانایی‌های داخلی

واقعیت این است که صنعت دارو‌سازی کشور در شرایط بحران اقتصادی، جنگ، تحریم‌ها و… قادر است که عمده نیاز دارویی کشور را تأمین کند و تنها در برخی موارد حساس و خاص، نیاز به خارج احساس می‌شود.

در بخش خارجی، طبق سخنان وزیر بهداشت ، حدود 5/2میلیارد دلار نیاز سالانه داریم که از اواخر شهریور 91 تاکنون قسمتی از آن گشایش ارزی شده و بخشی از نیاز‌های کشور تأمین شده است اما تأکید شده که به خاطر توانایی‌های ساخت داخل کشور، وزارت بهداشت و بیمه‌ها و بیمارستان‌ها، برنامه‌های متعددی را به کار گرفته‌اند که فشار کمتری به مردم وارد شود و در بخش دارو‌های تک‌نسخه‌ای نیز مرکزی‌ با همکاری یک دانشگاه علوم پزشکی و دارو‌خانه 13 آبان تأسیس خواهد شد.

بنابر‌این، کار‌شناسان معتقدند که تأمین ارزی صورت گرفته حدود 600 میلیون دلار و ارقام بعدی آن را باید برای موارد خاص و حساس و دارو‌های مۆثر و تجهیزاتی که ساخت داخل ندارند، هزینه کنند و در مواردی که امکان‌پذیر است نیاز کشور را با دلار آزاد تأمین کرده و مبالغ 600 میلیون دلاری و ارز مرجع 1226 تومانی را برای موارد اساسی دارو‌سازی و بیمار‌ستان‌ها هزینه نمایند تا به تدریج خود‌کفایی، ساخت داخل، تأمین از داخل و روش‌های پیشگیری، دارو‌های گیاهی و… بتواند جایگزین دارو‌های خارجی گرانقیمت شود. به عنوان مثال در مواردی که دارو‌های لوکس و شوینده‌ها و آرایشی و بهداشتی با نرخ دلار ارزان وارد می‌شده، حالا باید به سمت دلار آزاد حرکت کند و تخصیص منابع ارزی 1226 تومانی تنها برای موارد اساسی هزینه شود.

سخن پایانی را به یاد آوری کلام رهبری معظم انقلاب اختصاص می دهیم؛ آن جا که به مسئولین توصیه کردند که به گونه ای رفتار نکنید که سختی معیشت و مشکلات اقتصادی در نظر مردم به عنوان هزینه ایستادگی مطرح شود و تردیدی برای مقاومت بر حقوق حقه شان به وجود آید. موضوعی که متاسفانه در رفتار مسئولین دیده نمی شود.