وارث خون خدا، از کربلا تا شهادت

وارث امامت

امام سجاد علیه السلام بر اثری بیماری در كربلا نتوانست به میدان رود و در ركاب پدرش با دشمن تا سر حد شهادت نبرد كند. ولی در مورد شجاعت و روحیه عالی ایشان روایاتی آمده است كه به ذكر آن می‌پردازیم.

هنگامی كه در روز عاشورا، امام حسین علیه السلام با شهادت یارانش از بنی‌‌هاشم و غیر بنی‌هاشم روبرو شد و تنها ماند، به هر سو نگاه كرد، یار و یاوری برای خود ندید، پس در این هنگام صدا زد:

“آیا كسی هست تا از حرم رسول خدا حمایت و دفاع كند؟”‌

در این هنگام امام سجاد علیه السلام كه سخت بیمار و بستری بود، با زحمت برخاست تا به سوی میدان برود. ولی امام حسین علیه السلام به وی فرمود:

پسرم! تو بیمار هستی و جهاد بر تو واجب و روا نیست، تو حجت و امام بر شیعیان من هستی. تو پدر امامان و سرپرست یتیمان هستی. تو باید آنها را به مدینه برسانی و نباید زمین از حجت و امام از نسل من خالی بماند.

بنابراین بیماری امام سجاد علیه السلام گرچه بسیار رنج آور بود ولی گویی مصلحت بود تا امام سجاد علیه السلام در كربلا كشته نشود و با زنده بودن او، نهضت حسینی به رهبری و نظارت او با بهترین روش، ادامه یافته و تكمیل گردد.

تازیانه آتشین سخن

امام سجاد علیه السلام در كوفه خطبه‌ای بر مردم ایراد كردند به طوری كه برای اولین بار، رگبار سرزنش را بر مردم بی‌وفای كوفه فرو ریخت و به آنها هشدار سختی داد و در همین كوفه بود كه امام علیه السلام با ابن‌زیاد برخورد شدیدی كرد. امام سجاد علیه السلام بعد از كوفه در شهر شام كه پایتخت یزید بود خطبه كوبنده خود را ایراد فرمود. یزید به مردم فرمان داده بود كه برای پیروزیش جشن گرفته و امام سجاد علیه السلام و همراهانش را به صورت اسیر وارد شام كنند. و مردم به همدیگر تبریك بگویند. بطوریکه وقتی از امام سجاد علیه السلام سوال شد كه در سفر كربلا در كجا به شما بسیار سخت گذشت، آن بزرگوار سه بار فرمود: الشام، الشام، الشام.

ناگفته نماند كه در تمام این سفرها امام سجاد علیه السلام تنها نبود و یار همیشگی ایشان، حضرت زینب علیهاالسلام به دنبال او بود.

عذرخواهی ظالم

پس از آنكه اوضاع سیاسی و اجتماعی شام، بر اثر سخنان حضرت زینب علیهاالسلام و امام سجاد علیه السلام دگرگون شد. یزید پس از عذرخواهی‌‌های ظاهری، به امام سجاد علیه السلام عرض كرد: آماده‌ام كه سه حاجت تو را روا كنم.

امام سجاد علیه السلام از این فرصت بهره جست و سه پیشنهاد زیر را به یزید نمود:

1- می‌خواهم سر مقدس پدرم را زیارت كنم.

2- آنچه از ما غارت شد، آنها را به ما بازگردان، زیرا در میان آنها پارچه دستبافت و روسری و گردنبند حضرت زهرا علیهاالسلام وجود دارد.

3- اگر تصمیم كشتن مرا داری مردی را تعیین كن تا اهل بیت مرا به حرم جدمان (مدینه) برساند.

از این سه درخواست یزید پیشنهاد اول را رد كرد و در روایتی نیز آمده است كه این پیشنهاد نیز پذیرفته شد ولی اختلاف در این مورد زیاد است.

بانی مجلس سوگ مظلوم

تاسیس عزاداری و تشكیل مجالس سوگواری از كارهای دیگر حضرت زینب علیهاالسلام و امام سجاد علیه السلام بوده است و به نظرمی رسد همین استواری و ثابت بودن نهضت عاشورا كه امروزه در كشورهای اسلامی دیده می‌شود به دلیل همین مراسم‌های سوگواری می‌باشد كه از آن دو بزرگوار باقی مانده است.

امام سجاد علیه السلام پس ازماجرای عاشورا، برای بیداری مردم و رسوا نمودن یزیدیان و حاكمان جبار بنی‌امیه، بهره‌برداری بسیار نمود و خاطره شورانگیز كربلا و نهضت امام حسین علیه السلام را زنده نمود و از آن به عنوان یك حربه نیرومند تبلیغاتی بر ضد رژیم‌های باطل استفاده كرد. در آن هنگام كه آوردن نام امام حسین علیه السلام قدغن بود و مزدوران بنی‌امیه از امام حسین علیه السلام بدگویی می‌كردند، امام سجاد علیه السلام همواره از آن حضرت یاد می‌كرد.

روش خاص برای تبلیغ

پس از حادثه جانگداز عاشورا، خلفای بنی‌امیه زمام امور امامت اسلامی را به دست گرفته و با استبداد و دیكتاتوری سخت، بی‌اندازه خونریزی و ظلم كرده و به تعالیم اسلامی لطمه زدند. امام سجاد علیه السلام در این شرایط با حالی جانسوز در گوشه خانه به سر می‌برد، كسی به محضرش نمی‌رفت و خود آن حضرت هم بر اثر بعضی از مسائل، آزاد نبود كه به میان مردم برود. به ناچار برای خود، این روش را انتخاب كرد كه به وسیله دعا دستورهای قرآن و معارف اسلام و روش خاندان رسالت را نشر دهد. این روش، یگانه ابتكاری بود كه امام علیه السلام بی‌آنكه بهانه‌ای به دست دشمنان بیفتد به نشر معارف اسلام پرداخت.

بسوی پدر

اسوه علم و حلم، امام زین العابدین علیه السلام، پس از یک عمر مجاهدت در راه خدا و پس از ابلاغ پیام عاشورا به جوامع بشری، به دست هشام و یا ولید بن عبدالملک مسموم و در (25 محرم سال 95 ه ق) به شهادت رسید و بدن مطهرش را در کنار تربت پاک امام حسن مجتبی علیه السلام در بقیع به خاک سپردند.

                                                                                                                                  فرآوری : فاطمه زین الدینی

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

منابع:

دلائل الامامه، ص 80 و فصول المهمة، ص 208.

امام سجاد علیه السلام و ماجرای کربلا نوشته: زهرا یوسفی مصری.

امام سجاد علیه السلام از کربلا تا شهادت: سید عباس رفیعی پور ، صفحه 36.