حکم عزاداری در ملا عام چیست؟
وقتی جو حاكم بر یك مجلس عزا، مطابق روایات نباشد، این مجلس نمی‌تواند الگوی زندگی امروز باشد. بنابراین بی‌اثر شدن مجالس عزاداری از جدی‌ترین آسیبهای شناخته شده است كه همگان باید نسبت به آن هشیار باشند
در مقالات قبلی به تدریج آسیبهای عزاداری را بررسی کردیم، در این مقاله به آخرین نکته آن اشاره می کنیم:
نقش محوری مجالس عزا
آخرین نكته‌ای كه لازم است به آن اشاره شود و بسیار مهم است، نقش محوری مجالس عزا است.
در بیانات امام راحل مطلبی هست بدین مضمون كه زنده نگه داشتن عاشورا، اسلام را زنده نگه داشته است. همین عبارت در توصیه‌های رهبری نیز تكرار شده است. فرهنگ جامعه ما بسیار متأثر از همین مجالس بوده و قوی‌ترین پایگاه مقاومت در برابر طاغوت در زمانهای گذشته همین مجالس بوده است. از سوی دیگر معنویتی كه از این ناحیه به جامعه تزریق می‌شد را نباید نادیده گرفت. عزاداران با توجه به احادیث خوانده شده در این محافل زندگی خود را رنگ و لعاب دینی می‌دادند. اما در عصر كنونی این مجالس‌اند كه با روز حركت می‌كنند و در واقع نقش اثرگذاری خود را از دست داده‌اند و اثرپذیر شده‌اند. منظور این نیست كه پیشرفت‌های روز در این مجالس استفاده نشود، بلكه غرض آن است زیربنای فرهنگ اصیل ایران و جامعه دینی ما از كجا درس گرفته و پایه‌ریزی می‌شود؟
امروزه مشاهده می‌شود نه تنها برگرفته از متون دینی نیست بلكه شیوه رفتاری خود مجالس نیز برگرفته از جای دیگری است.
وقتی جو حاكم بر یك مجلس عزا، مطابق روایات نباشد، این مجلس نمی‌تواند الگوی زندگی امروز باشد. بنابراین بی‌اثر شدن مجالس عزاداری از جدی‌ترین آسیبهای شناخته شده است كه همگان باید نسبت به آن هشیار باشند.
راه حل این نقیصه به دست خود شركت كنندگان است. عزاداران با محوریت قرآن و رساله‌های عملیه می‌توانند رسالت و جایگاه اصلی این محافل را بازسازی نمایند.
در واقع اگر بتوانیم معنویات سیدالشهدا را عملی سازیم، می‌توانیم ادعا كنیم كه عزادار آن امام همام هستیم.
بعد از این مقدمه چند پرسش و پاسخ را در مورد عزاداری سیدالشهداء مطرح می کنیم:
آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظله):
سوال: بعضی از مناطق در ایام عزای ابی عبدالله الحسین داخل آتش مى روند و عزاداری مى نمایند آیا اینگونه عزاداری اشکال دارد یا خیر؟
جواب: اگر آتش آسیب نمی‌رساند و ضرر قابل ملاحظه اى نداشته باشد، مانعی ندارد.
آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظله):
سوال: آیا برگزاری هیئت عزاداری امام حسین (علیه السلام) که افراد به صورت حلقه‌وار و شور؛ سینه می‌زنند مشکل دارد؟
جواب: در هر جایی عزاداری به نحو متعارف همان محل به طوری که با فعل حرامی توأم نباشد مانعی ندارد.
آیة الله خامنه ای(دام ظله):
سوال: در روز عاشورا مراسمى مانند قمه زنى و پابرهنه وارد آتش و ذغال روشن شدن برگزار مىشود که علاوه بر اینکه باعث بدنام شدن مذهب شیعه اثنى عشرى در انظار علما و پیروان مذاهب اسلامى و مردم جهان مىشود، ضررهاى جسمى و روحى هم به این اشخاص وارد مىکند،نظر شریف حضرتعالى در این‌باره چیست؟
جواب: هر کارى که براى انسان ضرر داشته و یا باعث وهن دین و مذهب گردد حرام است و مۆمنین باید از آن اجتناب کنند و مخفى نیست که بیشتر این امور باعث بدنامى و وهن مذهب اهل بیت(علیهم‌السلام) مىشود و این از بزرگترین ضررها و خسارت هاست.
آیة الله سیستانی(دام ظله):
سۆال: آیا اشکالی ندارد در ابتدای دسته های عزاداری چهلچراغ قرار داشته باشد؟
جواب: مانعی ندارد.
آیة الله گرامی(دام ظله):
سوال: بعضی از تكیه ها ، حسینیه ها و مساجد چند سالیست كه مراسم عزاداری را فقط در مكان خود انجام میدهند و به خیابانها نمی روند، با توجه به اینكه عزای امام حسین (علیه السلام) همیشه باید در جامعه جاری باشد تا تاثیر بهتری بگذارد ، اگر عذر شرعی مانند شیوع بیماریها همگانی در كار نباشد ، این كار چه حكمی دارد؟
جواب: باید در ملاءعام انجام شود حتی المقدور.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اندیشه قم ـ محمد غفرانی / مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات
اجوبه الاستفتائات رهبری
پایگاه اطلاع رسانی آیة الله صافی گلپایگانی، آیة الله گرامی، آیة الله سیستانی(دام ظلهم)
