گل‌گیران کردها در روز عاشورا
ایام محرم و صفر بین مردم اهل سنت و تشیع کردستان از احترام ویژه‌ای برخوردار است. به گونه ای که در طول این دو ماه هیچگونه مراسم شادی همچون عروسی و جشن های سرور و شادی برگزار نمی شود.
یکی از این مراسم تاریخی و کهن که برگرفته از تمدن غنی و اسلامی مردم مسلمان کردستان است و هر ساله در روز عاشورای حسینی برگزار می شود مراسم گل گیرانی است که به گفته افراد محلی از گذشته های دور تاکنون و هر سال باشکوه خاصی در شهر بیجار برگزار می شود و عزاداران حسینی در این روز با گل گیران غرب اهل بیت امام حسین (ع) و یاران با وفایش را در صحرای کربلا روایت می کند.
گل گیران یکی از این مراسم تاریخی و کهن که برگرفته از تمدن غنی و اسلامی مردم مسلمان کردستان است و هر ساله در روز عاشورای حسینی برگزار در بیجار برگزار می شود و مردم این شهرستان با برگزاری این مراسم تاریخی و باستانی که برگرفته از عشق و علاقه به سرور و سالار شهیدان در روز عاشورای حسینی است در سوگ شهادت امام حسین(ع) و یاران باوفایش می‌نشینند.
مراسم گل گیران مردم بیجار در روز عاشورا علاوه بر آنکه نمادی از غم و اندوه مردمان این دیار در شهادت سید و سالار شهیدان است، نمادی از غربت شهدای واقعه عاشوراست و شاید هم بیش از آنکه نماد غربت شهدای کربلا و امام حسین(ع) باشد، نمادی از خاک آلودگی کودکان یتیم و اسیر کربلا باشد و مردمان این دیار غم خود را در عزای سالار شهیدان با گل‌هایی که بر سر و روی خود می‌مالند، نشان میدهند.
آیین گل گیران در روز عاشورای حسینی از صبح و با حضور مردم در خیابان های اصلی شهر بیجار آغاز می شود که تمامی هیئت های مذهبی و دسته های عزاداری با نظم و ترتیب خاصی در برگزاری هر چه باشکوهتر آن با هم متحد و یکدل هستند.
مقدمات برگزاری این مراسم دو هفته قبل از روز عاشورا و با تهیه خاک رس از دشت های اطراف شهر و الک کردن آن آغاز می شود و در روز عاشورا گل مخصوص این مراسم در داخل ظرف های مختلف تهیه و عزاداران با گل به سر کردن به سوگ سرور و سالار شهیدان ابا عبدالله حسین (ع) می نشینند.
هر کدام از هیئت های مذهبی شهر بیجار نیز به صورت جداگانه در خیابان های شهر گل های آماده شده را در مسیر قرار داده و اقشار مختلف مردم و زنجیرزنان با گل به سر کردن بار دیگر اوج علاقه و عشق خود به امام حسین (ع) و یاران باوفایش را به نمایش می گذارد.
اقشار حاضر در این مراسم سپس با زنجیر زدن و سینه زدن و طی مسیر عزاداری در خیابان های اصلی راهی حسینیه بیجار می شوند و در طول مسیر با صدای یا حسین در سوگ شهادت سرو و سالار شهیدان اشک می ریزند.
مراسم گل گیران علاوه بر شهر بیجار در شهرهای کوچک و بعضی از دهستان های این شهرستان نیز با حضور اقشار مختلف مردم برگزار می شود و علی رغم گذشت سال های بسیار ولی حتی در روستاها اطراف بیجار نیز این آیین فراموش نشده و هر سال برگزار می شود.
این مراسم از گذشته‌‌های دور و تا امروز در شهر بیجار باشکوه و عظمت خاصی برگزار می‌‌شده، امسال نیز به رغم گذشت سال‌های سال با حضور همه اقشار مختلف مردم در روز عاشورای حسینی در معابر عمومی و میادین اصلی این شهر برگزار میشود.
براساس باورها و داستان‌هایی که از گذشتگان و نیاکان مردم بیجار باقی مانده است، آنها معتقدند در روزی که امام حسین (ع) به شهادت رسیدند، اجدادشان برای کمک به ایشان راهی صحرای کربلا شدند، ولی در میانه راه متوجه شدند که امام حسین (ع) به شهادت رسیده است. به همین دلیل، آنها با مالیدن خاک و گل به سر و بدن‌شان شروع به عزاداری می‌کنند و این رسم از آن زمان باقی مانده است.
آیین‌های عاشورایی خاصی نیز در سایر شهرهای استان با آداب و رسوم خاصی همچون طشت‌گذاری، تشکیل حلقه عزا در مقابل مساجد تکایا و حسینیه‌ها، مراسم گل‌گیران و مجالس روضه‌خوانی و تعزیه‌خوانی که از واپسین روزهای ماه ذی‌الحجه آغاز و تا پایان دهه نخست محرم ادامه میدهند.
آیین سنتی طشت‌گذاری نیز که در کشور خاص منطقه سریش‌آباد در استان کردستان بوده همه ساله در آخرین شب‌های ماه ذیحجه برگزار میشود و دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در این شهر در قالب هیات‌های سینه‌زنی با تشکیل حلقه عزا حسین حسین‌گویان در رسای شهدای دشت کربلا بر سر و سینه می‌زنند.
عاشقان امام حسین(ع) گرداگرد طشت آبی به نشانه بستن آب بر روی اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، عطش و تشنگی کاروان کربلا سوگواری می‌کنند و آب متبرک این طشت در روز عاشورای حسینی در بین حاجت‌مندان و نیازمندان درگاه اهل بیت پیامبر مکرم اسلام (ص) توزیع میشود.
پخت حلیم در شب تاسوعا توسط زنان برخی از مناطق استان از جمله شهر سریش‌آباد از جمله رسوم دیگری است که در این استان در ایام محرم اجرا میشود و با این حلیم در صبح غم‌انگیز عاشورا از عزاداران پذیرایی میشود. پس از سپری شدن زمانی از حرکت دسته‌های عزاداری در روز عاشورا به یاد واپسین تکبیرهای کاروانیان کربلا و ندای «هل من ناصر ینصرنی» قافله‌سالار دشت کربلا مۆذنان اذان می‌گویند و به طرف میادین شهرها می‌روند.
حرکت علم‌ها و بیرق‌های عزاداری که بزرگ‌ترین آن علم بلندی منصوب به قمر بنی‌هاشم حضرت ابالفضل (ع) بوده که نشان دهنده در زمین نمانده علم آن امام همام است در شهرهایی همچون بیجار،سنندج، سریش‌آباد و قروه انجام میشود.
در ایام محرم شیعه و سنی در کنار یکدیگر برای امام حسین(ع) عزاداری می‌کنند و ارادات خود را به آن امام بزرگوار نشان میدهند زنان اهل سنت کردستان در غم مصیبت‌های وارده به امام حسین اشک می‌ریزند و به فرزندان خود توصیه می‌کنند تا راه ایشان را ادامه دهند و برای امام حسین(ع) سینه بزنند.
مردمان اهالی بانه، سقز، مریوان و کامیاران در استان کردستان اهل سنت هستند اما با این وجود هنگامی که در ایام ماه محرم در خیابان‌های این شهرها راه می‌رویم در و دیوار در ماتم حسینی سیاه‌پوش شده است.
فراوری: الهام مرادی
بخش گردشگری تبیان
برگرفته از شبستان، فارس
