جایی که عاشورا به اوج می رسد

این نخل که به نوعی به خیمه و جهاز شتر امام اشاره دارد بر روی سر و دست مردان کاشانی قرار می‌گیرد و گرد یک محوطه به گردش درمی‌آید. مردم کاشان بلند کردن این خیمه را از واجبات مراسم عاشورا می دانند و بر اساس یک نقل قول قدیمی در سالی که رضا خان پهلوی برپایی تکایا و هیات‌های مذهبی را ممنوع کرده بود، این نخل در ظهر عاشورا خودبخود سه پله از محل استقرارش پایین آمده است.

در روز تاسوعای حسینی مردم کاشان نانی به نام نان عباسعلی را در زیر نخل بعنوان نذری پخش می کنند. این نان یک نوع نان شیرمال ساده است که عموما نذر سلامت بچه ها می‌شود.

در این ایام در کاشان سفره حضرت عباس هم پهن می شود. در این سفره ازحاضرین فقط با نان و ماست پذیرایی می شود و مانند همه مراسم دیگر این شهر به مردم گلاب تعارف می شود.

غذای سنتی روز عاشورا در کاشان گوشت لوبیاب است. این غذا از گوشت گوسفندی و لوبیا سفید تهیه می شود و در آن از رب استفاده نمی شود. این غذا مانند آبگوشت در ظرف های کاسه مانند ریخته می شود و با نان خورده می شود. در شب شام غریبان نیز مردم مانند همه شیعیان دیگر، شمع روشن می‌کنند و دستجمعی به خواندن اشعار و نوحه‌های مذهبی مشغول می شوند.

نوش آباد مهد آیین های عاشورایی

اما کمی دورتر از کاشان، نوش آباد است که زیباترین و پرشورترین مراسم عاشورایی در آن برپا می شود. به طوری که روز یازدهم محرم هزاران نفر از نقاط مختلف كشور و حتی جمعی از گردشگران كشورهای خارجی كه طرفدار آیین‌ها و عزاداری سنتی هستند به نوش‌آباد می‌روند.

آیین‌های سنتی شهر نوش‌آباد كه در 8 كیلومتری شمال كاشان در دل كویر مركزی واقع شده از شامگاه هجدهم ذیحجه با مراسم سقاخوانی در مراكز هیات مذهبی آغاز می‌شود. جماعتی عزادار در حسینه‌ها به صورت حلقه‌های عزا گرد هم نشسته و با آهنگی محزون و ریتمی خاص اشعاری بی‌نقاب و بی‌دروغ را در وصف واقعه كربلا قرائت می‌كنند.

سقاخوانان در شامگاه 29 ذیحجه با حركت در كوچه‌ها آغاز ماه محرم را به همگان اعلام می‌كنند. سقاخوانی در روز عاشورا نیز انجام می‌شود. سادات هیات های حسینی با شال‌های سبز بر گردن پیشاپیش هیات سینه‌زنی و به دنبال «كشته‌ها» و علم و «ذوالجناح» به سقاخوانی می‌پردازند.

از جمله آیین‌های مذهبی نوش‌آباد زنگ حیدری است كه با اعتقادات مردم این خطه گره خورده است و از تقدسی خاص برخوردار است زنگ حیدری به منبر چوبی هیات حسینی بسته شده است.

خیمه‌كوبی و خیمه‌برداری از دیگر مراسم نوش‌آباد است. عصر روز هشتم محرم كاروانی از اسب و شتر حركت قافله حسینی در روز دوم محرم به كربلا را بازآفرینی می‌كند كه سپاهیان یزید آنها را به سرزمین كربلا رهنمون می‌كنند و آنگاه كه كاروان به جایگاه مخصوص خیمه‌ها رسید خیمه‌های منسوب به اهل بیت را برپا می‌كنند .

روز یازدهم محرم حماسه‌ كربلای 61 هجری در آیین سنتی ـ مذهبی خیل عرب تكرار می‌شود. در عصر روز یازدهم محرم در جایگاه خیمه‌ها تعزیه برپا می‌شود فرزند پیامبر شهادت می‌رسد و لشگریان یزید به خیمه‌ها هجوم می‌آورند.

با تازیانه زنان و كودكان را می‌نوازند و با گرزهای آتشین خیمه‌ها را به آتش می‌كشند و سرهای بریده را بر فراز نیزه‌ها آورده و اهل بیت مظلوم حسین(ع) را سوار بر مركب بی‌جهاز به اسارت می‌برند. جماعتی كه سر و روی خود را با پارچه‌هایی مشكی پوشانده‌اند و به همراهی مردان سپید‌پوش.

فراوری: الهام مرادی

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از همشهری، بیابان های ایران