روند پیر شدن پوست چگونه است؟

همان طور که می دانید با افزایش سن، تولید کلاژن در پوست کم می شود و پوست روند چروک شدن را طی می کند. معمولا چروک شدن پوست در میانسالی شروع می شود و به تدریج با پیشروی سن به سمت کهنسالی، سرعت بروز چین و چروک ها افزایش می یابد.

روند پیر شدن و چین‌وچروک پوست یک بخش طبیعی و غیرقابل انکار است که برای هر فرد میانسال و کهنسال اتفاق می افتد. با این حال می توان با رعایت برخی مسائل، فرایند چروک شدن پوست را به تعویق انداخت و سرعت آن را کند کرد.

امروزه مشاهده می شود که افراد 30 تا 40 ساله، دچار چین و چروک و پیری زودرس پوست می شوند. این گونه افراد سبک زندگی غلطی دارند.

رعایت مسائلی مانند پیروی از رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی تازه، کمتر مصرف کردن غذاهای سرخ شده، عدم استعمال دخانیات، عدم مصرف الکل، استفاده از کرم های ضد آفتاب زیر نور خورشید، استفاده از ماسک های طبیعی ضد چین و چروک سبب به تعویق افتادن فرایند چروک شدن و پیرشدن پوست می شود و این فرایند را که معمولا از حدود 45 الی 50 سالگی شروع می شود، به سنین 60 سال و بالاتر می برد.

ساختمان پوست

پوست به سه لایه خارجی (اپیدرم)، لایه میانی (درم) و لایه داخلی (آندودرم) تقسیم بندی می شود.

لایه خارجی پوست نشاندهنده چین و چروک، لکه های مربوط به سن و خطوط عمیق بر روی پوست می باشد.

لایه میانی پوست، دارای پروتئین کلاژن (سبب جوانی و شادابی پوست می شود) و الاستین (سبب انعطاف پذیری و کشسانی پوست می شود) می باشد.

لایه داخلی پوست حاوی چربی می باشد. غدد سبابه (چربی) پوست، سبوم تولید می کنند که سبب نرم و صاف ماندن پوست می باشد.

روند پیرشدن پوست، هر سه لایه پوست را تحت تاثیر قرار می دهد. هر چه سن بالاتر می رود، غدد سبابه، سبوم (چربی) کمتری تولید می کنند و در نتیجه پوست خشک تر می شود.

با خشک شدن، پوست مستعد بروز چین و چروک می شود.

در لایه میانی پوست هم تغییرات به نفع چین و چروک پوست خواهد بود، طوری که در این لایه هم پروتئین کلاژن و الاستین کمتری تولید می شود و پوست نازک تر و شکننده تر می شود و خاصیت انعطاف پذیری خود را به مرور از دست می  دهد.

لایه میانی پوست مسئول تهیه موادغذایی برای لایه اپیدرم می باشد، زیرا معمولا لایه خارجی بیشتر در معرض آسیب و جراحت قرارمی گیرد و برای ترمیم خود، نیاز بیشتری به مواد غذایی پیدا می کند. اما با ورود به سن کهنسالی و پیرشدن پوست، موادغذایی کمتری به لایه خارجی می رسد.

همچنین در سنین غیر کهنسالی، لایه داخلی پوست، چربی های بیشتری را در خود ذخیره دارد، طوری که پوست کاملا زیبا و توپر به نظر می رسد ،اما با ورود به سنین کهن سالی و شروع روند پیری پوست، چربی لایه داخلی پوست کمتر می شود و پوست نازک و شکننده به نظر می رسد.

بنابراین تغییرات در سه لایه پوست منجر به ایجاد پوستی خشک و شکننده با چین وچروک و احتمالا لکه های مربوط به سن کهنسالی می شود.

پیری زودرس پوست

یکی از بزرگ ترین علل پیری زودرس پوست، بیش از حد قرار گرفتن در معرض نورآفتاب می باشد. اشعه ماورای بنفش نور خورشید، پوست را خشک و لایه خارجی آن را آسیب پذیر می کند. بدون استفاده از محفاظ (کرم ضدافتاب و یا کلاه و ...) در برابر نورخورشید هیچ چیزی نمی تواند مانع از آسیب نور خورشید به پوست شود.

اگر در سنین کهنسالی به مدت طولانی در معرض نورآفتاب قرار بگیرید، ممکن است پوست شما هیچ گاه نتواند به طور کامل خود را بازسازی و ترمیم کند.

به همین دلیل برنزه کردن مستقیم توسط نورخورشید برای همه سنین به خصوص برای سنین میانسالی و کهنسالی اصلا توصیه نمی شود، زیرا در سنین پایین سبب بروز چین و چروک زودرس می شود و در سنین بالاتر، مشکلات متعددی مخصوصا سرطان های پوست را ایجاد می کند.

سیگار کشیدن و قرارگرفتن در معرض نور خورشید از دلایل اصلی پیری زودرس پوست می باشد.

زهره لطیفی

بخش سلامت تبیان

مطالب مرتبط:

مطالبی متعد درباره پوست