اباالفضل علیه السلام؛ نفحه‌ای از رحمت های الهی

روز تاسوعا متعلق است به علمدار رشید کربلا حضرت عباس بن علی (علیه السلام)، مردی که الگوی واقعی برای وفاداری، شجاعت، غیرت، ادب، مردانگی و ... می باشد. و با وجود ایشان در همه این زمینه ها واقعه عاشورا حرف برای گفتن دارد.

 

این بزرگوار القاب خاصی را در طول عمر با برکتشان به خود اختصاص دادند که در این مجموعه به بخشی از آنها می پردازیم.

 

قمر بنی هاشم

حضرت اباالفضل(علیه السلام)، بواسطه بهره وافری که از زیبایی و جمال برده بود، به قمر بنی هاشم، معروف گردید. به راستی وی همچنانکه برای خانواده علوی خویش، به مثابه ماهی فروزان بود، در جهان اسلام نیز همانند ماه درخشید و مسیر شهادت را برای تمام رهروان راه شهادت روشن نمود.

 

سقا

سقا از برترین القاب ایشان بود و او نیز این لقب را بسیار دوست داشت. اما دلیل این لقب گذاری ، نقش بسیار مهم وی در سیراب نمودن تشنگان آل بیت رسول بود زمانی که ابن مرجانه آب را بر اهل بیت (علیهم السلام)بست و خواست که آنان را از پای درآورد . پهلوان اسلام ، حضرت اباالفضل (علیه السلام)بارها به سمت نهر فرات حمله ور شد ، آب فراهم نمود و اهل بیت (علیهم السلام) و اصحاب را سیراب نمود .

بطل العلقمی

به معنای پهلوان علقمه می باشد، علقمه نام نهری است که حضرت عباس(علیه السلام) بر کرانه های ان به شهادت رسید . در روز واقعه ، این نهر به محاصره نیروهای ابن مرجانه درآمده بود تا مانع رسیدن آب به فرزند رسول خدا و زنان و کودکان همراهش شوند. اباالفضل توانست بارها به سوی نهر علقمه هجوم برده و پس از آنکه افراد دشمن را مجبور به فرار کند از نهر آب برداشته و به اردوی امام حسین(علیه السلام)  برساند . در آخرین باری که وی به سوی نهر علقمه هجوم برد به دست مزدوران این مرجانه به شهادت رسید. براین اساس به پهلوان علقمه ملقب گردید.

 

علمدار

از القاب مشهور ایشان علمدار می باشد و از بین اهل بیت (علیهم السلام)  و اصحاب به وی تعلق گرفت . علمداری سپاه در زمانهای قدیم از مهمترین مناصب در لشکر به حساب می آمد . اباالفضل (علیه السلام)  بیرق امام حسین (علیه السلام)  را از زمانی که از یثرب (مدینه) خارج شد تا زمانی که به کربلا رسید با دستان آهنین خود برافراشته نگه داشت تا آن زمان که دستان مبارکش از بدن جدا شدند و در کنار نهر علقمه به شهادت رسید .

 

 

کبش الکتیبة

به معنی قلب لشکر، از القابی است که به فرمانده کل لشکر الطاق می شود و از این جهت این لقب به وی داده شد که در روز عاشورا نهایت شجاعت را در راه دفع خطر و دفاع از اردوی امام حسین(علیه السلام) بکار گرفت و در این مورد، همچون بازویی پرتوان بود که چون صاعقه بر لشکر دشمن وارد می شد و آنان را در هم می کوبید.

 

عمید

به معنای سردار لشکر، می باشد و از القاب و درجات ارزشمند در لشکر می باشد که به فرماندهان عالی رتبه اطلاق می شود.

 

حامی الظعینة

به معنای پشتیبان خانواده است و از القاب مشهور حضرت عباس (علیه السلام)  است. سید جعفر حلی در وصف حضرت عباس (علیه السلام) چنین می سراید:

«حامی الظعینة این منه ربیعة ام این من علیا ابیه مكرم ؛

به این معنا که ای پشتیبان خانواده کجا ربیعه به پای تو می رسد و کجا مکرم پدر ربیعه به پای پدرت علی می رسد»

 از این جهت ایشان به این لقب ملقب شد که در طول حرکت زنان و دختران حرم از مدینه به سمت کربلا ملازم ایشان بوده و نهایت تلاش خویش را در حمایت ، پشتیبانی و خدمت به زنان حرم مبذول داشته تا آنجا که او زنان حرم را، از کجاوه سوار و پیاده می نموده است.

لازم به ذکر است لقب "حامی الظعینة" به یکی از پهلوانان عرب بنام ربیعة بن مكرم اطلاق می شده که در حمایت از خانواده اش بسیار موفق و سربلند بوده است.

 

 باب الحوائج

این لقب از رایج ترین القاب اباالفضل العباس (علیه السلام)  بین مردم است، به طوریکه مردم ایمان دارند که اگر حاجتمندی با نیت خالص برآورده شدن حاجتش را بخواهد، خداوند حاجتش را روا می نماید و هیچ آشفته حالی، رو به او نمی نماید مگر آنکه خداوند مشکلش را برطرف می نماید.

همانا اباالفضل (علیه السلام) نفحه ای از رحمتهای الهی ، دری از درهای او و وسیله ای از وسایل تقرب به خداوند است . او تمام این مقامات را نتیجه مجاهدتهایش در راه نصرت اسلام و کمک در راه نیل به اهداف آن و حفظ بنیان دین و نهایتا شهادت در این مسیر بدست آورده است.

مطالب فوق تنها گوشه ای از القاب اوست که شخصیت بزرگ و تمام صفات حسنه ای را که در او جمع گردیده اند را برمی شمارد. 

---

 منابع:

1-      اختران تابناک : جلد 2 صفحه 169.

2-      رجال شیخ طوسی.

3-      امالی و کمال الدین شیخ صدوق.

4-      - فهرست نجاشی : صفحه 145.

5-       سردار کربلا: ترجمه العباس مقرم، صفحه

6-       جنه الماوی : محدث نوری