آیینه جمال پیغمبر خدا
چون با قلم توانائى نمیتوان شخصیت حضرت علی اکبر علیه السلام را ترسیم كرد و با هیچ زبان گویائى نمىتوان اوصاف عالیهاش را بیان نمود لذا بهتر آن است كه گفته شود او آینه جمال پیغمبر (صلى الله علیه و آله و سلم) و نشانگر خلق و خوى والاى رسول اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم) و نمونه منطق رسا و شیواى نبى اعظم اسلام است
حضرت علی اکبر علیه السلام کیست؟
پس از آنكه همه اصحاب و یاران با وفاى ابى عبدالله (علیه السلام) شربت شهادت نوشیدند و دیگر كسى از آنان باقى نماند نوبت افراد خاندان خود آن حضرت رسید. آنان تصمیم گرفتند در راه حفظ اسلام با افتخار و سربلندى تمام نیزهها و شمشیرها را به جان بخرند. پس از وداع و خداحافظى نخستین كسى كه قدم به میدان كارزار گذاشت على اكبر فرزند رشید خود امام (علیه السلام) بود.
عمر شریف حضرت على اكبر (علیه السلام) در كربلا بیست و هفت سال بوده است، زیرا آن حضرت در یازدهم ماه شعبان سال سى و سوم هجرى متولد شده است. چون با قلم توانائى نمیتوان شخصیت او را ترسیم كرد و با هیچ زبان گویائى نمىتوان اوصاف عالیهاش را بیان نمود لذا بهتر آن است كه گفته شود: او آینه جمال پیغمبر (صلى الله علیه و آله و سلم) و نشانگر خلق و خوى والاى رسول اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم) و نمونه منطق رسا و شیواى نبى اعظم اسلام است.
آن حضرت به هر جانب روی می آورد گروهی را به خاك هلاكت می افكند، بقدری از آن لشكر كشت كه از كثرت كشت که به شیون آمدند، و روایت شده؛ علی اكبر با آنكه تشنه بود 120نفر را كشت آنگاه نزد پدر بازگشت. دوباره به میدان آمد و آنقدر جنگید تا كشته ها به دویست نفر رسید»
فضائل و کرامات
الف) شباهت او به پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله):
این جوان خوش سیما در طلاقت زبان و زیبائی صورت و سیرت و خلقت اشبه مردم به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بود، كه جامع همه كمالات و صفات حسنه و اخلاق نیكو می باشد. نعمت های خداوند بی شمار است « و اگر نعمتهای خدا را بشمارید، آنها را شماره نتوانید كرد». ولی قرآن نعمتهای دنیوی را كوچك شمرده كه « بگو بهره مندی از این دنیا اندك است ». و لیكن درباره اخلاق پیامبر (صلی الله علیه و آله) میفرماید: «همانا تو دارای اخلاق عظیم و برجسته ای هستی » . و حضرت علی اكبر (علیه السلام) در جمع صفات و اخلاق چون حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) بود. پدر بزرگوارش درباره او فرمودند: « خدایا گواه باش جوانی كه در خلقت و سیرت و گفتار شبیه ترین مردم به پیامبرت بود به جنگ این مردم رفت، و ما هرگاه به دیدن پیامبرت مشتاق می شدیم به این جوان نگاه می كردیم ».
ب) عصمت آن بزرگوار:
عصمت همانند عدالت دارای درجات متفاوت است، و هیچكس به درجه چهارده معصوم (علیهم السلام) نمی رسد، لكن خداوند مقام عصمت را به حضرت علی اكبر (علیه السلام) لطف فرموده است. كلمه « طیّب » و « زكیّ » كه در زیارت رجبیّه امام حسین (علیه السلام) است را می توان مۆیّد عصمت دانست.
ج) صفات آن سرور:
حضرت علی اكبر (علیه السلام) دارای صفات جلال و جمال و ملكات نیكو بود، و به عالم ملكوت وصل بود. دو حدیث از مرحوم سیّد بن طاووس و شیخ مفید در طیّ طریق كربلا نقل كردیم كه به پدر بزرگوارش گفت: « آیا ما بر حقّ نیستیم؟». حضرت فرمودند: بلی. گفت: « حال كه چنین است از مرگ باكی نداریم».
د) شجاعت آن بزرگوار:
شجاعت را از علی مرتضی (علیه السلام) به ارث برده بود. علّامه مجلسی (ره) نقل می كند: آن حضرت به هر جانب روی می آورد گروهی را به خاك هلاكت می افكند، بقدری از آن لشكر كشت كه از كثرت كشت که به شیون آمدند، و روایت شده؛ علی اكبر با آنكه تشنه بود 120نفر را كشت آنگاه نزد پدر بازگشت. دوباره به میدان آمد و آنقدر جنگید تا كشته ها به دویست نفر رسید».
در این مدّتی كه آن حضرت در دنیا بود، عمر شریف خودرا صرف عبادت و زهادت و اطعام مساكین و اكرام مسافرین، و سعه در اخلاق و توسعه در ارزاق فرموده بحدّی كه در مدحش گفته شده: لَمْ تَرَ عَیْنُ نَظَرَتْ مِثْلَهُ مِنْ مُحْتَفٍ یَمشُی وَ لا ناعِلٍ ؛ هیچ دیده ای مانند او ندیده است، نه كسی كه پابرهنه راه می رود و نه كفش پوشیده
ز) تربیت شدن در دامان عمویش حضرت مجتبی و پدرش سیّدالشّهداء(علیهما السلام):
در«كافی» و «فقیه» و «تذهیب» در زیارتی از حضرت صادق (علیه السلام) روایت شده كه كنار قبر فرزند آن حضرت علی بن الحسین (علیه السلام) كه نزد پای پدر مدفون است می روی و می گوئی:
« سلام بر تو ای فرزند رسول خدا، سلام بر تو ای فرزند امیرالمۆمنین، سلام بر تو ای فرزند حسن و حسین».
شیخ صدوق (ره) بعد از نقل این زیارت می فرماید: این اصلح زیارات نزد من است. گفته اند: ( برای این فرزند امام حسن (علیه السلام) گفته شده است كه چون امام مجتبی (علیه السلام) مربّی و معلّم حضرت علی اكبر (علیه السلام) بوده است، و در حدیث آمده است:
« پدر سه گونه است؛ آنكه ترا به دنیا آورد، و كسی كه تو را تعلیم نموده، و دیگر پدر زن ».
محدّث قمی (ره) می نویسد: در این مدّتی كه آن حضرت در دنیا بود، عمر شریف خودرا صرف عبادت و زهادت و اطعام مساكین و اكرام مسافرین، و سعه در اخلاق و توسعه در ارزاق فرموده بحدّی كه در مدحش گفته شده: لَمْ تَرَ عَیْنُ نَظَرَتْ مِثْلَهُ مِنْ مُحْتَفٍ یَمشُی وَ لا ناعِلٍ ؛ هیچ دیده ای مانند او ندیده است، نه كسی كه پابرهنه راه می رود و نه كفش پوشیده .
حضرت امیرالمۆمنین (علیه السلام) بسیار او را دوست می داشت، حتّی آنكه او را مدح نموده، اشعاری درمدح او می سرود.
ابوالفرج اصفهانی در« مقاتل الطالبین » از مغیره نقل می كند كه روزی معاویه گفت: امروز سزاوارترین مردم به خلافت كیست؟ گفتند: تو، گفت: چنین نیست بلكه شایسته ترین مردم براین امر علی بن الحسین (علیه السلام) (علی اكبر) است. چون جدّش رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می باشد و شجاعت بنی هاشم و سخاوت بنی امیه و جمال و بزرگ منشی ثقیف دراو جمع است. (منتهی الامال)
آمنه اسفندیاری
بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
منابع:
سایت فلاح
كانون گفتگوی دینی
سایت غدیر
مقتل مقرم ـ استاد سید عبدالرزاق مقرم
