دزدی تلویزیونی

افزایش سرعت سرقت سریال‌های ایرانی در شبکه‌های ماهواره‌ای

اما جدیدترین اقدام غیرقانونی از این دست، پخش سریال در حال پخش «راستش را بگو» از شبکه ماهواره‌ای ITN است.این شبکه از پنجشنبه گذشته پخش مجموعه جدید محمدرضا آهنج را که تازه از دو هفته پیش روی آنتن رفته، آغاز کرده و لوگوی شبکه یک و زیرنویس‌های معمول تلویزیون را نیز با آرم خود و تبلیغات مختلف پنهان کرده است.

به نظر می‌رسد این شبکه با حرکت رکوردشکن خود درصدد است تا با توجه به مضامین عرفانی جاری در سریال مذکور، حال و هوای ایام محرم را در میان برنامه‌هایش لحاظ کند و وجهه مذهبی به خود ببخشد!

این شبکه از سال‌ها پیش، رویه پخش بدون اجازه سریال‌ها و تله‌فیلم‌های ایرانی را پی گرفته است. اقدامی که حتی مهرماه سال 88 نیز با واکنش مجید رجبی معمار، مدیر وقت شبکه تهران مواجه شد. وی با اعتراض به پخش بدون مجوز سریال «خط شکن» (مسعود تکاور) از شبکه ITN گفته بود: «گردانندگان شبکه ماهواره‌ای فارسی زبان ITN با هدف جذب مخاطب، پخش فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تولیدی صدا و سیمای جمهوری اسلامی را به صورت غیرقانونی در دستور کار خود قرار داده‌اند». اتفاقی که از سوی روابط عمومی صدا و سیما نیز «پخش سریال‌ها بدون در نظر گرفتن قوانین پخش تولیدات رسانه‌ای کشورهای دیگر و بدون اطلاع و یا دریافت مجوز از صدا و سیمای جمهوری اسلامی» تعبیر شد.

هر چند در ادامه چندان با جدیت دنبال نشد تا این روند ادامه داشته باشد. پخش بدون اجازه سریال‌هایی چون «نرگس»، «شب دهم»، «دختری به نام آهو»، «سایه روشن»، «لطفا دور نزنیم»، «ساختمان پزشکان»، «خنده بازار» و... از جمله این اقدامات است.

محمدرضا آهنج: پیگیری می‌کنیم

کارگردان سریال «راستش را بگو» در این‌باره به خبرنگار ما گفت:‌«از این مسئله اطلاع نداشتیم، اما قطعاً آن را با مدیران تلویزیون و به ویژه مدیر شبکه یک در میان خواهیم گذاشت تا در صورت امکان، از طریق قانونی مورد پیگرد قرار گیرد».

او با ابراز تعجب از این اقدام گفت:« پیش از این شنیده بودیم که این شبکه‌ها و همین کانال ITN به فاصله چند ماه و یا حتی یک سال دست به چنین کارهایی می‌ زدند، اما به شدت مایه تعجب است که حالا با وقاحت تمام سریال روی آنتن صدا و سیما را به شکل غیرقانونی پخش می‌کنند».

حسن فتحی -که سریال های او نیز بارها گرفتار این ماجرا شده اند-،چندی قبل درباره پخش فیلم و سریال‌های ایرانی از شبکه‌های ماهواره‌ای به خبرگزاری مهر گفته بود: «سال گذشته بود که چندشبکه ماهواره‌ای از جمله ام بی سی وان آثار سینمایی و تلویزیونی من همچون«میوه ممنوعه» را بدون اخذ مجوز سازنده اثر پخش کرد،اما اعتراض من به نتیجه‌ای نرسید. این اتفاق به یک مشکل اساسی برمی‌گردد و آن قانون حق مولف و کپی‌رایت است که در تمام دنیا جز ایران رعایت می‌شود.در تمام دنیا مولف اثرصاحب آن به حساب می‌آید که در ازای پخش مجدد، حضور در شبکه خانگی یاپخش ازشبکه‌های دیگر صاحب حقوق مادی مشخصی است.متاسفانه در ایران قانون حق مولف و کپی رایت تصویب و اجرایی نشده است واثر تولید شده در صدا و سیما،بارها پخش مجدد می‌شود و با پخش آثار ازشبکه‌های ماهواره‌ای می‌توان گفت که عملاً حقوق مادی سازندگان اینگونه آثار ضایع می‌شود. با وجود اینکه بارها در گفت وگو با مسئولان صدا و سیمابحث قانون حق مولف و کپی‌رایت در ارتباط با سازندگان سریال‌ها را طرح کرده‌ام، اما هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است».

سرقت از سینمای ایران

جدا از سریال‌های ایرانی، آثار سینمایی تولید شده توسط هنرمندان کشورمان نیز از معرض دست درازی این گونه شبکه‌ها در امان نیستند. در جدیدترین مورد، یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای اواخر هفته گذشته فیلم سینمایی «نارنجی پوش» داریوش مهرجویی را که به تازگی در شبکه ویدیویی توزیع شده، به پخش رساند.

هر چند بسیاری از شبکه‌های ماهواره‌ای چون دیدار، 20، کلیک ست فرهاد و... که سردمدار سرقت‌های این چنینی‌ بودند، چندی است از روی ماهواره هاتبرد کنار رفته‌اند، با این حال، همچنان جریان پخش غیرقانونی آثار سینمایی ایران راه به این شبکه‌ها می‌یابند.

در شرایطی که تنها در سال 2011 ، طبق اعلام مرکز مطالعات اروپایی «Euro consult» بیش از 32 هزار و 140 شبکه ماهواره‌ای در سراسر جهان فعال بوده‌اند، تعداد کانال‌های ماهواره‌ای فارسی زبان نیز به شکل قارچ گونه در حال افزایش است.

شاید همین مسئله موجب شده تا مسۆولان تلویزیون و مدیران سینمایی کشورمان چندان تمایلی به پیگیری این دست سرقت‌ها نداشته باشند. ضمن اینکه برخی نیز مدعی‌اند وقتی شبکه سوم سیما اقدام به پخش زنده، ولی بدون اجازه شماری از مسابقات ورزشی می‌کند، دیگر تلویزیون نباید در این‌باره خود را محق یا حتی معترض بداند. اما واقعیت آن است که در این میان تنها حقوق هنرمندان ایرانی است که توسط سود جویانی در آن سوی آب‌ها زیرپا گذاشته می‌شود و باید برای جلوگیری از تکرار آن فکری اساسی کرد.

بانی فیلم