از کسوف کلی تا شهاب باران اسدی

در آسمانی صاف و تاریک ممکن است در هر ساعت چند شهاب مشاهده کنید که در نقاط مختلف آسمان ظاهر و به سرعت محو می‌شوند. اما در شب‌های خاصی از سال، تعداد شهاب‌ها به یکباره زیاد می‌شود که به این پدیده «بارش شهابی یا شهاب‌باران» گفته می‌شود. بارش‌های شهابی در اثر ورود توده‌ای از ذرات به جو زمین به وجود می‌آیند. این ذرات با سرعت‌های زیاد (چند ده کیلومتر بر ثانیه) و تقریبا موازی یکدیگر وارد جو می‌شوند؛ در نتیجه از دید ناظر زمینی به نظر می‌آید که همه شهاب‌ها از یک نقطه آسمان خارج می‌شوند که به این نقطه کانون بارش گفته می‌شود.

کانون بارش در هر صورت‌فلکی باشد، بارش شهابی به نام آن صورت فلکی خوانده می‌شود. علت نام‌گذاری بارش شهابی اسدی نیز به این خاطر است که کانون بارش در صورت فلکی اسد (شیر) واقع شده است. بارشی شهابی که امسال با تعداد 20 تا 30 شهاب در زمان اوج خود، میهمان آسمان جمعه شب و بامداد شنبه کره زمین بود.

به جز بارش شهابی اسدی که دوستداران آسمان را در تمام نقاط زمین سرگرم خود کرده بود بسیاری از دانشمندان و جویندگان گرفت در منطقه‌ای به نام کنز در استرالیا گرد هم آمده ‌بودند تا شاهد یکی از مسحورکننده‌ترین مناظر نجومی, یعنی خورشیدگرفتگی کلی باشند چراکه این خورشیدگرفتی فقط برای اهالی شمال استرالیا مشاهده‌پذیر بود.

در ساعت 22:11:48 به وقت ساعت جهانی در روز 13 نوامبر و 1:41 بامداد روز 24 آبان به وقت تهران، ماه مستقیماً از مقابل خورشید عبور کرد و گرفت کلی حدود 2 دقیقه به طول انجامید. مدت زمان کل این پدیده یعنی از برخورد نخست تا برخورد چهارم ( پایان خورشیدگرفتگی زمانی است که قرص ماه به طور کامل از مقابل قرص خورشید خارج شود) حدود 3 ساعت طول کشید.

به نظر می‌آید که در هنگام گرفت کلی هاله‌ای سفید پیرامون خورشید شکل می‌گیرد. این هاله همان تاج یا پلاسمای جوّی چند میلیون درجه‌ای خورشید است که برای مشاهده‌ی آن باید درخشندگی خورشید حذف شود. بسیار کم پیش می‌آید که بتوان این پدیده را مشاهده کرد. در این خورشیدگرفتگی‌‌ ماه داخلی‌ترین تاج‌های خورشید را آشکار می‌کند. تاج‌هایی که ابزارهای تاج‌نگار برای ثبت آن‌ها با مشکلات فراوانی روبرو هستند. این همان جایی است که میدان‌های مغناطیسی و فرایندهایی فیزیکی به سرعت تحول می‌یابد و باعث داغ شدن تاج می‌شوند. در این خورشیدگرفتگی کلی طول مسیر گرفت کلی حدود 147 کیلومتر بود و وسعتی به‌اندازه‌ی 14.500 کیلومتر را تحت پوشش خود قرار داد.

آنچه در ادامه پیش روی شما قرار گرفته، مجموعه تصاویر این دو رویداد زیبای نجومی است:

منبع: کانوت – خبرآنلاین