تبیان، دستیار زندگی
در تشبیه یخ شناور ناهشیار بزرگ ترین و مهم ترین بخش ذهن است اما کمتر ا همه دست یافتنی است...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ارزیابی مکتب روان کاوی

ارزیابی مکتب روان کاوی

همان گونه که مستحضرید اهمیت علم روان شناسی درکشورمان به صورت مدرن آن در چند دهه ی اخیر، بیش از پیش آشکار شده است.

به عبارت دیگر می توان گفت برای حل قسمت عمده ای از مسائلی که بشر امروز با آن روبرو است باید از علم روانشناسی کمک گرفت.

در همین راستا کتاب روان شناسی سال سوم رشته ادبیات و علوم انسانی بیش از یک دهه است که در  چرخه ی آموزش کشور قرار دارد. مرکز یادگیری تبیان نیز به منظور یاری رساندن به شما دانش آموزان و دانشجویان عزیز، سلسله مقالاتی را در این ارتباط در نظر گرفته، که امید است مورد بهره مندیتان قرار گیرد.

فروید مانند بسیاری دیگر از روان شناسانی که در دانشگاه پرورش یافته بودند، هرگز یک روان شناسی نظام دار را تدوین نکرد. روان شناسی او را باید از نوشته ای متعددش جمع آوری کرد که اکنون در «ویرایش استاندارد کارهای زیگموند فروید» تألیف جی استراچی در 24 جلد موجود است.

وی در نوشته های اولیه ی خود پیش از آن که مفهوم من، فرا من و نهاد را به وجود آورد، ذهن را اساس به هشیار و نا هشیار تقسیم کرد.

نیمه هشیار (نیمه خود آگاه) در واقع بخشی از نا هشیار (نا خود آگاه) بود. بخشی که به آستانه ی هشیاری (خود آگاه) نزدیک تر است. فروید در فرایند گسترش دیدگاه های خود تغییراتی ایجاد کرد، اما هرگز این مفهوم را تغییر نداد.

ارزیابی مکتب روان کاوی

در تشبیه یخ شناور نا هشیار بزرگ ترین و مهم ترین بخش ذهن است اما کمتر از همه دست یافتنی است.

نیرو های تعیین کننده ی شخصیت در این بخش قرار دارند. نا هشیار خاطرات سرکوب شده ی اوایل زندگی، منبع انرژی روانی و غرایز است.

از طریق فرایند تداعی آزاد و تحلیل رویا،می توان به نا هشیار پی برد.

هنگامی که فروید مفهوم نهاد را به وجود آورد، مقدار زیادی از آن چه را که قبلا درباره ی نا هشیار گفته بود، در آن گنجاند.

نیمه هشیار، فاصله ی بین هشیار و نا هشیار را پر می کند، نیمه هشیار مخزن خاطرات و افکاری است که معمولا  می توان آن ها را به راحتی به یاد آورد. این که ما می توانیم اغلب رویداد های روز گذشته را به یاد آوریم به این معنی است که آن ها در نیمه هشیار مانده اند و به راحتی در دسترس هشیار قرار داند.

هشیاری تنها شامل بخش کوچکی از ذهن است. چیز هایی که در هر لحظه ی معین از آن ها آگاهیم  هشیاری تماس مستقیمی با دنیای واقعیت دارد.

ارزیابی

حتی جدی ترین مخالفان فروید اذعان دارند که او یکی از چهره های اندیشمند قرن بیستم بود و نوع کاملا جدیدی از روان شناسی را به وجود آورد که بر رشد شخصیت فرد تأکید دارد.

اهمیت تجربه های اوان کودکی که بر رفتارهای بعدی در طول زندگی تأثیر می گذارند واقعیتی است که بارها به صورت عینی اثبات شده است، و فروید آن را تشخیص داد.

روان شناسان از اهمیت اضطراب آگاه هستند. و افراد به نامی مثل اسکینر و میلر کاهش آن را به یادگیری به صورت انتخابی ربط داده اند. اما فروید اولین کسی بود که بر این موضوع مهم تأکید کرد.

بسیاری از مکانیزم های دفاعی که فروید آن ها طرح کرد، به صورت آزمایشی اثبات شده اند. جابه جایی، سرکوبی، تثبیت و... را می توان به وصرت پدیده های واقعی و عینی نشان داد.

کسانی که با تفکر روان کاوی موافق اند خواهند گفت که فروید بخشی از انسان را که قبلا توسط روان شناسان دیگر نادیده گرفته شده بود، شناسایی کرد. یعنی، نقش ناهشیار.

او حتی مسأله رویا ها را به عنوان جلوه ی ناهشیار مطرح کرده است. گرچه فروید جبر گرایی را به مفهوم واقعی کلمه بیان نکرد اما به طور ضمنی معلوم بود که او رفتار را قانون مند می دانست. این نگرش که رفتار برای قانون مند بودن باید مصممانه بود نه صرفا از روی هوس، توسط رفتار گرایی نوین نیز پذیرفته است.

اماارزیابی مکتب روان کاوی

برخی از انتقاد های وارده شده به فروید را می توان به صورت زیر بیان کرد:

فروید نظریه های خود را از مشاهدات شخصی اش به وجود آورد. و بیش تر داده های او از تحلیل رفتار خودش به دست آمدند.

هم چنین منابع دیگر داده های او مطالبی بود که بیماران او هنگام قرار گرفتن در معرض درمان در تداعی های آزادشان به وی می گفتند. که شاید این مسئله قابل تعمیم به همگی افراد با ملیت ها و سطوح طبقاتی مختلف منطقی به نظر نرسد.

به خاطر ماهیت برخی از نظریه ها و فرضیه های فروید هرگز نمی توان آن ها را در معرض آزمون قرار داد.

انتقاد های دیگری نیز وجود دارند که برخی آن ها را مهم می دانند.

از جمله ی آن ها، تأکید زیاد فروید بر میل جنسی و آسیب های اوان کودکی، به علاوه ی ضعف خود شیوه ی روان کاوی است.

و در پایان ارزیابی مکتب روان کاویارزیابی مکتب روان کاویارزیابی مکتب روان کاوی

روان کاوی به عنوان درمان در سال های اخیر دچار افت محبوبیت شده است. و برخی دانشمندان علت آن را افزایش محبوبیت رفتار درمانی هایی مثل روش حساسیت زدایی و انواع دیگر تغییر رفتار، مانند تقویت درمانی دانسته اند. این روش ها بر اساس نظریه ی نوین یادگیری قرار دارند. و بسیار سریع تر از تداعی آزاد سنتی طولانی جواب می دهند. و نتایج آن ها به صورت عینی و کمی، گزارش شده اند.


مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی