آرامش بعد از طوفان

بخش عمده‌ای از مشاجرات و مشكلات در زندگی مشترك زوج‌ها به دلیل داشتن اختلاف سلیقه، توقعات و انتظارات آنها از یكدیگر روی می‌دهد. این اختلاف سلیقه‌ها در برخی موارد باعث مشاجرات میان آنها می‌شود كه گاه این مشاجرات روند نامطلوبی داشته و منجر به از هم پاشیدگی خانواده می‌شود.

توقعات دور از انتظار، سوء تفاهم‌ها، قضاوت‌های منفی، نگرانی‌های بی‌دلیل، مقایسه اشتباه و همچنین مشكلات دیگری كه باعث كدورت و مشاجره میان زن و شوهر می‌شود باعث آشفتگی فضای خانواده شده و همچنین بسیاری از بحث و جدل‌ها را در خانه به دنبال دارد.

این جدل‌ها عمدتاً ناشی از شناخت نادرست زوج‌ها از یكدیگر است زیرا معیارهای واقعی ازدواج زن و مرد برای برخورداری از یك زندگی مشترك مناسب با یكدیگر متفاوت است.

مهارت‌های زندگی

آموختن مهارت‌های زندگی به صورت یك راهكار باعث ارتقای سلامت روانی زوج‌ها در زندگی تأثیرگذار است. یادگیری مهارت‌های زندگی به زن و مرد كمك می‌كند تا رفتارهای مثبت در زندگی مشترك از خود نشان داده و همچنین از آسیب‌های روانی و اجتماعی به دور باشند. پژوهش‌های متعدد نشان داده‌اند خودآگاهی، عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس از شاخص‌های اساسی، توانمندی‌ها و ضعف‌های هر فردی است

دقیق‌ترین اولویت‌بندی

لیلا رستمی، مشاور خانواده درباره اهمیت آموختن مهارت‌ها ادامه می‌دهد: اولین و مهمترین مسئله در زندگی مشترك، شناخت ویژگی‌های فردی، امیال و آرزوها و انتظارات زوج است. همچنین بهتر است زندگی مشترك افراد با افزایش آگاهی و مهارت لازم آغاز شود. از این رو همدلی كردن افراد با یكدیگر مهارت خاصی را می‌طلبد زیرا همدلی كردن در برقراری ارتباط عمیق و صمیمی به زوج‌ها كمك می‌كند در زمان بروز اختلاف و تفاوت‌ها، حل مشكل برای آنها قابل درك و فهم باشد.

همچنین یادگیری مهارت حل اختلاف مانند بقیه مهارت‌ها، برای ازدواج و تشكیل زندگی مشترك و همچنین برقراری ارتباط درست با همسر ضروری است.

وی می‌افزاید: ریشه اصلی بسیاری از اختلافات خانوادگی به دلیل نداشتن استقلال زن و مرد و وابستگی بیش از حد یكی از آنها به اطرافیان و خانواده است. افرادی كه استقلال ندارند و شخصیت وابسته‌ای دارند و توجهشان بیشتر معطوف به دیگران است و اهل اندیشیدن نبوده همچنین زندگی ناموفقی دارند. زن و شوهرهای آگاه و آنهایی كه آشنایی با مهارت‌های ذكر شده را دارند در برخورد با مشكلات منصفانه رفتار می‌كنند و نقاط ضعف یكدیگر را نیز می‌پذیرند. بنابراین توصیه می‌شود در مشاوره قبل از ازدواج در اولویت اول به روشن ساختن ملاك‌های اصلی بپردازند زیرا برای داشتن یك انتخاب مناسب ملاك‌های اصلی ضروری به نظر می‌رسد. توجه نداشتن به ملاك‌های اصلی و همچنین اولویت‌بندی نامناسب ارزش‌ها باعث می‌شود افراد اغلب دچار ناكامی‌هایی در آینده شوند.

همچنین زوج‌ها به دلیل تفاوت‌های فردی نسبت به یكدیگر دچار سوء برداشت‌های شناختی شده و توصیه می‌شود كه در چنین شرایطی با صحبت كردن و مشخص كردن مسئله با استفاده از راهكارهای مناسب با كمك روانشناس و مشاور خانواده از بحث‌های جدی پیشگیری كنند. هنگامی‌كه افراد انعطاف‌پذیری مناسبی برای ایجاد یك رابطه مناسب نداشته باشند در بحث خانوادگی از راهكارهای نسنجیده‌ای مانند: پرخاشگری، قهر و گریه كردن و... استفاده می‌كنند و بروز چنین رفتارهایی مشكلات زندگی آنها را دوچندان خواهد كرد. و همچنین اصلی‌ترین پایه‌های نگهدارنده یك رابطه مناسب، توجه به نیازها، انتظارات و خواسته‌های طرف مقابل است زیرا اطلاع زوج‌ها از نیازهای یكدیگر به آنها این امكان را می‌دهد كه بتوانند از بسیاری سوءتفاهم‌ها و مشاجرات ناخواسته در زندگی روزمره جلوگیری كنند.

آرامش پس از توفان

لیلا رستمی، درباره راهكارهای مناسب برای پایان دادن مشاجرات میان زوج‌ها می‌گوید: خودآگاهی، مسئولیت‌پذیری، اولین گام برای اجتناب از تضادهای میان زن و شوهر به حساب می‌آید. اغلب بحث‌ها و جدل‌هایی كه مرتب تكرار می‌شود فقط به این دلیل است كه یكی از همسران و یا هردوی آنها احساس می‌كنند طرف مقابل منظور و حرف او را درك نمی‌كند. یكی از راهكارهایی كه باعث آشتی و مصالحه می‌شود این است كه بعد از مشاجرات و بحث‌ها وقتی زوجین در حالت كاملاً آرام و به دور از عصبانیت قرار گرفتند سۆالاتی از یكدیگر بپرسند تا مطمئن شوند كه منظور و حرف‌های یكدیگر را درك كرده‌اند.

همچنین بعد از مشاجره، زن و مرد بهتر است به صورت رودررو بدون پیچیده‌گویی با یكدیگر سخن بگویند. زن و مرد باید بدانند آشتی كردن با یكدیگر به این معنا نیست كه یكی از آنها شكست خورده و یا این كه نظر او كاملاً اشتباه بوده است.

همچنین تأثیرات كلماتی كه آنها در گفتارهایشان به كار می‌برند، بسیار مهم و تأثیرگذار است. بهتر است ابتدا از لحاظ روحی برای آشتی‌كردن و قدم جلو گذاشتن برای مصالحه، آمادگی‌های لازم را داشته باشند. توصیه می‌شود بعد از هر بحث و نزاعی میان زن و مرد ابتدا علت اصلی مشاجره را از خود بپرسند زیرا در اكثر مواقع بحث‌ها خیلی ساده به نظر می‌رسد اما به دلیل نداشتن صبر و تحمل یكی از زوجین تبدیل به مشكلات حادتری شود.

لیلا رستمی، مشاور خانواده می‌گوید: مهارت گفت‌وگو كردن و همچنین تحمل شنیدن صحبت‌های یكدیگر بدون عصبانیت از دسته عواملی است كه افراد را برای حل مشكلات یاری می‌كند.

یكی از دلایل كشمكش‌های میان زن و مرد نداشتن همكاری و تعاون در كارها است و ریشه اكثر شكایت‌ها به همین مسئله ختم می‌شود. در این موارد توصیه می‌شود هنگام بحث به جای استفاده و انتخاب روش پرخاشگرانه، خشونت‌آمیز و بدبینانه از روش‌های مسالمت‌آمیز و خوش‌بینانه استفاده كنند. همچنین گذشت و عفو عنصر اصلی استمرار و استحكام پیوندمیان زن و مرد به حساب می‌آید. همچنین بهتر است افراد از خطاهای یكدیگر چشم‌پوشی كرده و هر كس مسئولیت كارهایش را به عهده گیرد.

بنا به گفته این متخصص: رفتارهای بعد از مشاجرات میان زن و شوهر باید طوری باشد كه احساس شرم و خجالت برای طرف مقابل به وجود نیاورد و همچنین بهترین راه این است كه افراد طعنه زدن و كنایه گفتن را از كلام‌شان دور سازند و طرف مقابل را مورد سرزنش قرار ندهند.

زن و شوهر باید به یكدیگر فرصت فكر كردن دهند تا وقتی كه فرد مقابل برای طرح و پذیرش مشكلات آماده شود. همچنین در زمان حل اختلاف چنانچه هر كدام از آنها متوجه اشتباه خود شده‌اند بهتر است از طرف مقابل عذرخواهی كرده و با عذرخواهی نه تنها فرد كوچك و حقیر نمی‌شود بلكه دیگری را متوجه انعطاف می‌كند.

شرط اصلی تفاهم

از راه‌های رسیدن به تفاهم، داشتن صبر و شكیبایی و گذشت است. به طوری كه گذشت و شكیبایی باید دو طرفه باشد زیرا گذشت یك طرفه در نزاع میان زن و شوهر باعث تقویت رفتار نامطلوب طرف مقابل می‌شود. همچنین گذشت منطقی و آگاهانه گذشتی است كه طرف مقابل از آن اطلاع پیدا كند. در این صورت است كه فرد تغییر رفتار داده و مسئولیت رفتارش را به عهده می‌گیرد. در غیر این صورت گذشت یك طرفه فایده‌ای نخواهد داشت. بنابراین برای ایجاد تفاهم نباید به منزلت و ارزش انسانی افراد ضربه زد. دقت و توجه به صحبت‌های یكدیگر در هنگام بحث و همچنین به موقع صحبت كردن و سخن مفید گفتن از عواملی است كه به درك متقابل زوجین كمك می‌كند.

رستمی می‌افزاید: افراد بهتر است هدف‌های مشترك را در زندگی اهمیت خاصی داده و اطلاع داشته باشند كه هر یك از آنها از زندگی مشترك چه انتظاراتی دارند و همچنین باورها و اولویت‌های یكدیگر را بشناسند و به آنها توجه كنند و فرد خود را متعهد به اجرای آنها بداند در برخورد با مسائل و مشكلات در هنگام نزاع به جای واكنش و عكس‌العمل، رفتارهای مثبت و سازنده انجام دهند.

بهتر است بعد از دعوا به جای استفاده از الگوهای منفی حاكم بر فرهنگ جامعه با تفكر و خلاقیت به مسائل پاسخ جدید دهند و تمایل به انجام كارهای نو داشته باشند. زوج‌ها باید بدانند انعطاف‌پذیری بموقع در ایجاد یك رابطه خوب و رضایت بخش مۆثر است و همچنین برای بازگشت و مصالحه بعد از مشاجرات ارتباطی هر یك از زوج‌ها باید قبول كنند كه یكدیگر را همان طوری كه هستند بپذیرند و بدانند هیچ یك از دیگری برتر نیست همچنین تعیین اهداف، آنها را در ساختن یك رابطه بهتر در زندگی مشترك كمك خواهد كرد.

منبع: روزنامه ایران - 15 آبان 89

مطالب مرتبط:

معجزه ی عشق تصادفی نیست