شکرگزاری در هفت سکانس عاشورا

یكی از مهمترین ویژگی انسان های موفق در زندگی آن است كه همیشه زبان سپاسگزار داشته و در تمامی لحظات ،هیچ گاه شكرگزاری و حمد و سپاس خداوند را فراموش نمی كنند و به همین جهت هیچ گاه طعم تلخ شكست را تجربه نمی كنند و روز به روز به موفقیت های چشم گیری در زندگی دست پیدا می كنند .

اگر شما هم مانند بسیاری از انسان هایی كه در آرزوی رسیدن به ایستگاه موفقیت تلاش می كنند ، در جستجوی موفقیت هستید ، چاره ای ندارید جز اینكه ویژگی هایی را در شخصیت خود به وجود بیاورید و برخی از خصوصیت هایی كه مانع از پیشرفت روز افزون شما می شود، را از خانه وجودتان بیرون كنید .،چرا كه با نگاهی اجمالی به زندگی انسان هایی كه در طول حیات خود همیشه در اوج پیروزی بودند ،به این نتیجه می رسیم كه شما برای رسیدن به موفقیت نیازمند یك تغییر اساسی در زندگی خود هستید تحولی كه سبب می شود خود را بعد از مدتی در اوج پیروزی ها مشاهده كنید .

حال یكی از مهمترین ویژگی انسان های موفق در زندگی آن است كه همیشه زبان سپاسگزار داشته و در تمامی لحظات، هیچ گاه شكرگزاری و حمد و سپاس خداوند را فراموش نمی كنند و به همین جهت هیچ گاه طعم تلخ شكست را تجربه نمی كنند و روز به روز به موفقیت های چشم گیری در زندگی دست پیدا می كنند .

خداوند متعال این ویژگی را یكی از بهترین خصوصیت های انسان های موفق در قرآن كریم بیان می كند و نمونه هایی از مردان الهی را برای ما به تصویر می كشد  كه همیشه و در همه حال  زبان سپاسگذار داشته و خداوند متعال را شكر می كردند ،نمونه هایی از جمله حضرت نوح علیه السلام كه در طوفان سهمگین و امواج خروشان دریا ،حمد و سپاس خداوند را سرلوحه كار خود قرار داده:

(فَإِذَا اسْتَوَیتَ أَنْتَ وَ مَنْ مَعَكَ عَلَى الْفُلْكِ فَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی نَجَّانا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمینَ : و چون تو با آنان كه همراه تواند بر كشتى نشستى بگو: «ستایش خدایى را كه ما را از [چنگ‏] گروه ظالمان رهانید.)( المۆمنون :  28)

این ویژگی كه از آن می توان به یكی از مهمترین رموز موفقیت تعبیر كرد را ،می توان در تمامی سكانس های حادثه عاشورا مشاهده كرد، به نحوی كه اباعبد الله الحسین و فرزندان و یاران با وفای حضرت ،حتی در سخت ترین شرائط، لحظه ای زبان به شكایت باز نكرده و در همه حال شكر گزار خداوند متعال بودند .

در این نوشتار به بررسی صحنه هایی از این شكر گزاری در حادثه عاشورا می پردازیم تا با مشاهده این صحنه های درس آموز، نسخه عملی از این قیام الهی بگیریم و آن را در تمام  زندگی خود جاری و ساری كنیم :

سكانس اول: هنگام خروج از مكه

امام هنگامی كه خواست مكه را ترک كند، خانه خدا را طواف كرد و سعی انجام داد و از احرام بیرون آمد و سپس خطبه ای ایراد فرمودند كه در آن زبان به حمد و سپاس خداوند متعال باز كردند و فرمودند:

(الحمدلله و ماشاءالله و لاقوه الا بالله و صلى الله على رسوله، خط الموت على ولد آدم مخط القلاده على جید الفتاه و ما اولهنى الى اسلافى اشتیاق یعقوب الى یوسف ؛ سپاس براى خداست كه آن چه را بخواهد مى شود، و جز او تكیه گاهى نیست و درود او بر پیامبرش باد مرگ بر اولاد آدم ، مانند گردن بندى است كه به دور گردن زن جوان پیچیده است . اشتیاقم زیاد است به دیدن نیاكان ، بزرگان و گذشتگانم . مانند اشتیاق یعقوب به دیدن یوسف) (اعیان الشیعه،ج1،ص593)

سكانس دوم: شب عاشورا

هنگامی كه توقف امام و یارانش به شب عاشورا منتهی شد، یاران خود را در خیمه ای جمع كرد و به همه آنها اعلام كرد كه من بیعتم را از شما برداشتم  اما در برابر این سخنان امام ،هیچ فردی راه رفتن را پیش نگرفت و هر یک سخنانی را بیان كردند كه نشان از وفاداری بی بدیل آنها نسبت به امام خویش داشت ،امام با دین این وفاداری زبان  به حمد و سپاس خداوند باز كرد و فرمود :

(أثنی علی الله أحسن الثناء و أحمده علی السراء و الضراء .....  أما بعد، فإنی لا أعلم أصحابا أولی و لا خیراً من أصحابی و لا أهل بیت أبر و لا أوصل من أهل بیتی فجزاکم الله عنی جمیعا خیراً.؛ خدا را به بهترین وجه ستایش کرده و در شداید و آسایش و رنج و رفاه در مقابل نعمت هایش سپاسگزارم اما بعد، من اصحاب و یارانی بهتر از یاران خود ندیدم و اهل بیت و خاندانی باوفاتر و صدیق تر از اهل بیت خود سراغ ندارم. خداوند به همه شما جزای خیر دهد)(الكامل فی تاریخ ،ج2،ص559)

سكانس سوم: صبح عاشورا

در صبح عاشورا وقتی كه سپاه دشمن شیپور جنگ را نواختند، سید الشهداء رو به آنها كرد و در آن لحظات حساس نیز شكرگزاری خداوند را فراموش نكرد و با زبانی سرشار از سپاس و شكر به درگاه خداوند متعال فرمود:

)الحمد لله الذی خلق الدنیا فجعلها دار فناء وزوال، متصرفة باهلها حالا بعد حال فالمغرور من غرته و الشقی من فتنته: فلا تغرنكم هذه الدنیا فانها تقطع رجاء من ركن الیها ؛ حمد و سپاس خدای را كه دنیا را محل فنا و زوال قرار داد، دنیا اهل خود را تغییر می دهد و آنها را دگرگون می كند، مغرور كسی است كه گول دنیا را بخورد و بدبخت كسی است كه شیفته و فریفته ی او بشود، مردم! دنیا گولتان نزند كه هر كس به او اعتماد كند ناامیدش می سازد)(بحار الانوار ،ج45،ص5)

سكانس چهارم: ظهر عاشورا

بعد از به شهادت رسیدن  برخی از اصحاب و یاران با وفای سید الشهداء شاهد صحنه ای دیگر از شكر گزاری  اباعبد الله الحسین هستیم ،وقتی كه از دشمن درخواست كردند كه مدتی كوتاه دست از جنگ بردارند تا حضرت با یاران خود به زیباترین شكل ممكن خدا را شكر كنند و به همین جهت امام به زهیر بن قین و سعید بن عبدالله دستور فرمود جلو بایستید تا نماز ظهر را ادا كنم ،آنان جلو ایستادند و امام در جماعت حدود نیمی از یاران خود نماز را اقامه كردند .

سكانس پنجم: هنگام شهادت علی اصغر علیه السلام

وقتی امام در برابر سپاهیان عمر سعد برای طفل شش ماهه درخواست آب كرد و پاسخ حضرت را با تیر سه شعبه ای كه توسط حرمله به طرف امام پرتاب شد،دادند، امام خون گلوی مبارك كودك شش ماهه را با كف دست می گرفت و با طرف آسمان می افشاند و در این لحظه جانسوز و جانگاه سخنانی را به زبان می آورد كه حاكی از اوج شكر گزاری حضرت بود :

(هر مصیبتی كه بر من فرود آید، آسان است زیرا كه در محضر خداست ،بارالها این كودك پیش تو كم بها تر از بچه ناقه صالح نیست، چنانچه پیروزی ما مقدر نیست آن را بهترین توشه ما بساز و از ستمگران انتقام ما را بگیر و آنچه در دنیا بر ما فرود آمد توشه آخرتمان قرار ده )(مقتل الحسین للمقرم :ص343)

سكانس ششم: واپسین لحظات عمر امام

امام به سبب زیادی جراحات و در آخرین لحظات از هوش رفت، زینب كبری گریه كنان امام را صدا می زد ، سید الشهداء لحظه ای به هوش آمد و با خواهر صحبت كرد و دوباره بی هوش شد ،سپس دوباره به هوش آمد و در آخرین لحظات عمر خویش زبان به سپاس و شكر خداوند متعال باز كرد و با خداوند متعال اینگونه مناجات كرد : (بار الها ... ای آنكه چون بخوانندت نزدیكی و به آنچه آفریدی محیطی ،توبه كنان را توبه پذیری و به آنچه خواهی توانایی و به آنچه جویی رسیده ای، چون شكرت گویند بسیار سپاس گویی و چون یادت كنند بسیار یاد كنی نیازمندانه تو را می خوانم و بی نوایانه به تو مشتاقم )(ینابیع الموده،ص418)

سكانس هفتم: حضرت زینب در بارگاه یزید

سرانجام هنگامی كه كاروان كربلا را به درگاه یزید وارد كردند، حضرت زینب(سلام الله علیها) خطبه‌ای در آن مجلس قرائت كردند كه سراسر آن از شكرگزاری و  سپاسگزاری خداوند متعال اوج می‌زد، چنانچه ابتدای خطبه را با حمد و سپاس خداوند آغاز كردند:(سپاس خدای را که پروردگار جهانیان است و درود خدا بر پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله ـ و همه خاندان او باد)

و همچنین جملات انتهایی سخنرانی با شكوه خود  را نیز با حمد و سپاس خداوند متعال  اینگونه تمام كردند:

(سپاس خدای را که اول ما را به سعادت و مغفرت ثبت کرد و آخر ما را به شهادت و رحمت فائز گرداند، از خدا می خواهیم که ثواب آنها را کامل کند و بر ثوابشان بیفزاید، و برای ما نیکو خلف و جانشین باشد، که اوست خداوند رحیم و پروردگار ودود، و ما را کافی در هر امری و نیکو وکیل است.) (اعلام النساء،ج2،ص504)

                                                                                                                                             امین ادریسی

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان