آسمان اقتصاد جهان ابری است

طی سالهای اخیر اخبار از وقوع بحران اقتصادی در اكثر كشورهای دنیا حكایت دارد. بحرانی كه ریشه در بسیاری از زوایای پنهان و آشكار اقتصاد جهان داشته است. گزارش‌ها می‌گویند كه از میان 17 کشوری که از ارز یورو استفاده می‌کنند، شش کشور در رکود هستند. اقتصاد آمریکا با کندی روبرو است و قدرتهای اقتصادی جهان در حال توسعه شامل چین، هند و برزیل در موقعیتی نیستند که برای نجات بشتابند زیرا اقتصاد آنها نیز کند شده است.

البته در این زمینه پیش‌بینی‌هایی نیز صورت گرفته است كه نشان می‌دهد كه ركود جهانی اقتصاد سبب خواهد شد كه رشد جهان به 3.5 درصد در سال جاری کاهش ‌یابد که کندترین رشد از زمان کاهش 0.6 درصدی در سال 2009 است. برخی از اقتصاددان‌ها هم پیش‌بینی می‌کنند اقتصاد جهانی یک درصد کمتر رشد خواهد داشت.

آمریکا که درحال حاضر بزرگترین اقتصاد جهان است و مدت مدیدی اقتصاد جهانی را از رکود بیرون کشیده است، اکنون به کمک نیاز دارد. اقتصاد این کشور سه سال پس از پایان رسمی رکود بزرگ نتوانسته آهنگ رشد را حفظ کند و برای سومین سال متوالی رشد در نیمه سال متوقف شده است.

البته این ركود اقتصادی بیش از همه كشورهای حوزه یورو رو درگیر خود كرده است و آنها با در پیش گرفتن سیاستهایی همچون ریاضت اقتصادی در حال رفع كردن موانع پیش روی خود هستند. این منطقه با بدهی عظیم دولتها، بانکهای بحران زده و رشد اقتصادی ضعیف روبرو شده است و نرخ بیکاری در منطقه یورو که متشکل از 17 کشور اروپایی است، به 11 درصد رسیده که بالاترین نرخ از زمان آغاز استفاده از یورو در سال 1999 به شمار می‌رود و البته کمیسیون اروپا هم پیش بینی کرده است که اقتصاد منطقه یورو 0.3 درصد در سال جاری کوچک شود.

اروپایی‌ها به رهبری آلمان و بریتانیا حامی سیاست‌های ریاضتی هستند، اما ایالات متحده نگران آن است که این سیاست‌های ریاضتی منجر به از بین رفتن رشد شکننده این کشور شود که در این صورت، بخش مهمی از بازارهای صادراتی خود را از دست می‌دهد. آمریكایی‌ها به شرکای اروپایی خود پیشنهاد کرده‌اند که به منظور حفظ رشد، از محرک‌های اقتصادی و تزریق پول بهره گیرند، اما اروپایی‌ها معتقدند که برای داشتن یک اقتصاد سالم باید هزینه‌ها را کاهش داد و یک دوره ریاضت اقتصادی تجربه كرد. از این میان، بریتانیا و آلمان سخت‌ترین بودجه‌های ریاضتی اروپایی را دارند. آلمان پیشنهاد کرده است که کشورهای اروپایی بودجه‌های ریاضتی و رشد اقتصادی از طریق افزایش صادرات را تجربه كنند.

در میان این كشورها، كشور چین كه طی‌ سالهای اخیر رشد قابل ملاحظه اقتصادی در عرصه جهانی را تجربه می‌كند نیز رشد اقتصادی‌اش به پایین‌ترین سطح سه سال گذشته رسید.

بهم ریختگی اقتصادی در دنیا اوضاع معیشتی طبقات مختلف جوامع گوناگون را تحت تاثیر قرار داده است و بیكاری، باعث اعتراض به بی‌كفایتی مسوولان ارشد اقتصادی جهانی شده است.

از سوی دیگر، یکی از مهم‌ترین مباحث پیش روی كشورهای درگیر ركود اقتصادی بحث "برابری نرخ ارز" است. ایالات متحده و برخی کشورهای پیشرفته خواستار افزایش نرخ ارزهای آسیایی بودند که با ارزش کم خود، صادرات را رونق داده‌اند. مقامات خزانه‌داری ایالات متحده بر این باورند که رشد اقتصادی کشورهایی مانند چین، از طریق اشغال بازارهای این کشور صورت می‌گیرد که تراز صادرات و واردات را برهم زده‌اند و در نتیجه، به خوبی رشد می‌کنند.

با توجه به اجماع جهانی و وام‌هایی كه بانك جهانی و اتحادیه اروپا به كشورهای درگیر ركود شدید اقتصادی مانند یونان و ایتالیا می‌دهند، این كشورها به زودی به معضل خود كنار آمده و سریع به حالت عادیشان باز می‌گردند. البته نباید از نظر دور داشت اقتصادهای كلان دنیا مانند اسپانیا و آلمان و ایتالیا با توجه به شرایط غالب بر خود كه رشد منفی اقتصادی را طی كردند تا امروز جایگاهشان در مناسبات اقتصادی دنیا را از دست نداده‌اند و توانسته‌اند به حایتشان ادامه دهند.

البته در این میان اقتصاد كشوری مانند ایران كه درگیر تحریم و اعمال جنگ نرم است، با فراز و فرودهایی مواجه شده است اما مساله حائز اهمیت این است كه رسانه ملی با افراط فراوان به پوشش خبری ركود اقتصادی كشورهای دیگر پرداخته و با بزرگنمایی بیش از حد از آن سوی بام افتاده و اثرگذاریش را از دست می‌دهد. باید با توجه به نقش پر اهمیت رسانه در مناسبات میان كشورها، با ارائه اخبار واقع بینانه به تشریح شرایط اقتصادی سایر كشورها پرداخت. واقعیت این است كه علی رغم تمام فراز و فرودها و ركودی كه گریبان سایر كشورها را گرفته است، آنها همچنان در تلاش برای بهبود اوضاع اقتصادیشان هستند و اینكه به گونه ای وانمود شود كه آن كشورها در سراشیبی سقوط واقع شده‌اند، ادعای غیر واقعی است.

واقعیت این است كه كشورهای دچار ركود اقتصادی به سرعت و با گامهای پر شتاب در حال تلاش برای عبور از این دوران هستند. هر چند در این راستا از كمكهای جهانی بهره می‌گیرند و در این زمینه تبعیضات فراوانی وجود دارد.

البته در این راستا باید ار راه‌هایی كه كشورهای دیگر برای مواجه با بحران اقتصادی استفاده كرده‌اند نیز بهره گرفت تا در شرایط مشابه بتوان موفق عمل كرد.

بخش اقتصاد تبیان