فوتبالی که دیگر فوتبال بشو نیست!
"یکشنبه سیاه فوتبال ایران"؛ عنوانی که دوشنبه صبح در بیشتر روزنامههای ورزشی خودنمایی میکرد، واکنشی به دو شکست بود؛ شکستهایی که کمر فوتبال ایران را 48 ساعت پیش از دیدار حیاتی برابر ازبکستان خم کرد.
تیم جوانان ایران که با زدن 9 گل و کسب 7 امتیاز از ژاپن، کویت و امارات توقعها را بالا برده بود، در مرحله یک چهارم رقابتهای قهرمانی آسیا به کره باخت، آن هم به بدترین شکل ممکن. باخت به کره جنوبی تنها یک بخش از شکست فوتبال ایران در "یکشنبه سیاه" بود. باخت عجیب و ناباورانه تیم ملی فوتسال ایران در یک هشتم جام جهانی فوتسال، نیمه دوم یکشنبه پیش را رقم زد و جالب اینکه در مقابل، مسوولان فدراسیون فوتبال برابر این دو فاجعه سکوت را ترجیح دادهاند.
* تیم جوانان و رویای بر باد رفته
آخرین مرتبهای که تیم ملی جوانان ایران جواز حضور در جام جهانی را به دست آورد به 12 سال قبل بر میگردد؛ جایی که تیم ایران به لطف داشتن چند بازیکن صغرسن قهرمان آسیا شد و به جام جهانی رفت اما حضور همان بازیکنان صغرسن باعث محرومیت دو ساله این تیم شد. بعد از آن حضور نامشروع در جام جهانی، فوتبال ایران دیگر به یاد ندارد که در چند سال اخیر تیم جوانان ایران جواز حضور در جام جهانی را کسب کرده باشد.
با این حال پیش از حضور تیم جوانان ایران با هدایت اکبر محمدی در مسابقات امارات تبلیغات خیلی زیادی روی این تیم میشد. نه کسی این تیم را دیده بود و نه رسانهای توانسته بود در کنار این تیم بازیهایش را مقابل تیمهای مختلف ببیند. با وجود این فدراسیونیها مدام از این تیم تعریف میکردند و مثال میآوردند که "این تیم توانسته ایتالیا را شکست دهد".
سیستم بسته رسانهای که در کنار این تیم وجود داشت، باعث میشد که رسانهها هم فقط به همین تعریف و تمجیدهای مسوولان فدراسیون بسنده کنند؛ حتی شروع رقابتهای قهرمانی آسیا هم برای ایران بسیار خوب بود. برد دو بر صفر برابر ژاپن همیشه مدعی ایران را تا حد یک مدعی بالا برد و تساوی برابر اماراتِ میزبان و پیروزی پر گل شش بر صفر برابر کویت این ظن را تقویت کرد. با این حال باخت به کره جنوبی آن هم با نتیجه پرگل چهار بر یک تمام رویاهای فوتبال ایران را برای طلسم صعود به جام جهانی از بین برد.
پس از این شکستها انگشت اتهام به سوی فدراسیون فوتبال نشانه رفت؛ فدراسیونی که پس از ناکامی تیم نوجوانان با اکبر محمدی به او ترفیع درجه داد و او را به عنوان سرمربی تیم جوانان انتخاب کرد، متهم ردیف درجه اول شناخته شد اما سنگین ترین حملات رسانهها و کارشناسان با واکنش منفعلانه علی کفاشیان روبهرو شد و با اعلام اینکه کادر فنی تیم جوانان تغییر میکند، همه تقصیرها را به گردن اکبر محمدی انداخت.
حمید درخشان در اینباره میگوید: "زمانی که این کادر فنی در تیم ملی نوجوانان ناکام بود باز هم فدراسیون از آن حمایت کرد و هر کاری که میتوانست برای این کادر فنی انجام داد اما واقعا حمایت فدراسیون یکطرفه بود. وقتی این کادر فنی در ردهی نوجوانان موفق نشده، نباید دوباره به آن شانسی داده میشد. اشتباه بزرگ را فدراسیون فوتبال انجام داد و ما باید این شکست را به حساب فدراسیون بزنیم. سرمربی تیم آنچنان در این ناکامی مقصر نیست. فدراسیون باید دقت بیشتری میکرد. الان هم فدراسیون باید جواب بدهد که روی چه حسابی کادر فنی که در ردهی نوجوانان ناموفق عمل کرده را به یک رده بالاتر میآورد."
* فوتسالی که همه را ناامید کرد
اگر ناکامی در فوتبال پایه ایران به یک عادت همیشگی تبدیل شده، کمتر کسی شکستهای فوتسال را به یاد دارد. فوتسال که در سالهای اخیر نقش سپر را برای فوتبال شکستخورده ایران بازی کرده، این بار خودش در آستانه دیدار حیاتی ایران برابر ازبکستان به عاملی برای کاهش امیدها تبدیل شده آن هم با باختی عجیب برابر تیم کم نام و نشان کلمبیا؛ حریفی که تنها با پیروزی برابر جزایر سلیمان و فقط به لطف تفاضل گل بهتر در مقایسه با گواتمالا جواز حضور در یک هشتم نهایی جام جهانی را کسب کرد.
شکست تیم ملی فوتسال برابر تیم تازه وارد به جام جهانی چنان فشار سنگینی را به پیکره فوتبال وارد کرد که ساعتی پس از باخت تیم ملی فوتسال دیگر همه از یاد بردند که چگونه دست تیم جوانان از رسیدن به جام جهانی کوتاه ماند. شکست دو بر یک برابر کلمبیا نشان داد همه انتقادهایی که پیش از این درباره تغییر و تحولات در کادر فنی مطرح شده صحت دارد و از دست دادن عنوان قهرمانی در جام ملتهای آسیا تنها یک "اتفاق" نبوده است. جالب اینکه پس از این ناکامی، عباس ترابیان رییس کمیته فوتسال در واکنش به انتقادها و افزایش درخواستها برای کنارهگیریاش از این سمت گفت که با یک شکست نمیشود انتظار استعفا داشت. البته او هم مثل رییساش در فدراسیون فوتبال از مردم به خاطر این شکست عذرخواهی نکرد.
حسین شمس که بهترین دوران تیم ملی فوتسال با او رقم خورده نخستین کسی بود که بعد از حذف ناباورانه تیم ملی فوتسال شمشیر را برای فدراسیون فوتبال و حتی رییس سابق سازمان تربیت بدنی از رو بست: "باید به آقای سعیدلو تبریک بگویم که پس از جام جهانی 2008 با حسین شمس قرارداد نبست. به سعیدلو تبریک میگویم که اشکهای میلیونها ایرانی را در آورد، در حالی که میشد این اشکها به لبخند تبدیل شود. مگر یک ناکامی چندبار علامت میدهد. در بازیهای آسیایی تیم ملی نتیجه نگرفت و این خودش علامت بزرگی است، اما زمانی که شما دهن کجی میکنید باید به کلمبیا ببازیم و اشک بریزیم و مردم پای تلویزیون اشک بریزند. من مطمئنم که با به دستآوردن این نتیجه باز هم هیچ تغییری در کمیتهی فوتسال رخ نمیدهد. وقتی آبروی ایران در آسیا رفت چه کار کردند که الان بخواهند باز هم کاری کنند.
چهار سال دیگر هم میمانند و باز هم در جام جهانی آبروی فوتسال ایران را میبرند. بهترین مربی جهان در سال 2010 همچنین با بیان اینکه به دنبال این است تا فدراسیون فوتسال تشکیل شود، افزود: با این اوضاع و احوال صلاح نیست که فوتسال زیر نظر فدراسیون فوتبال باشد. اگر وزارت ورزش و جوانان به این نتیجه رسید که فدراسیون فوتسال باید تشکیل شود، من هم کمک خواهم کرد، اما اگر بخواهم به تیم ملی برگردم و بیتوجهیها ادامه داشته باشد به جایی نمیرسیم. برای یک برد 24 میلیون تومان به فوتبالیها میدهند، اما شنیدم که در تایلند تنها 100 دلار به بازیکنان داده بودند. تا کی این کارها ادامه خواهد داشت. من به مجلس شورای اسلامی خواهم رفت و به دنبال این هستم تا فوتسال را از فوتبال جدا کنم. نمیشود کمیتهی فوتسال با دو نفر اداره شود. اگر ادعا داریم که فوتسال بیشترین ورزشکار را در ایران دارد نمیتوان با یک اتاق آن را اداره کرد.
فاتح حسینی
بخش ورزشی تبیان