بهترین زمان ختنه، قبل از 3 سالگی

با وجود آن‌که کمتر در رسانه‌های مختلف درباره آن صحبت شده و حتی گاهی به دلیل خجالت‌های نابجا درباره آن کمتر بحث می‌شود، اما یکی از دغدغه‌های مهم بسیاری از خانواده‌های ایرانی، زمان دقیق ختنه‌ نوزادان پسر است.

برخی از خانواده‌های ایرانی معتقدند باید فرزندانشان را در سنین بالاتر ختنه کنند تا کودکشان بتواند راحت‌تر و با ذهن بازتری این مساله را بپذیرد، اما برخی خانواده‌ها هم هستند که ترجیح می‌دهند در همان بدو تولد، پسرشان را ختنه کنند.

دکتر محسن موسوی، متخصص داخلی در این باره می گوید:

«با وجود آن که نظرات مختلفی درباره سن ختنه پسران از سوی پزشکان مختلف وجود دارد، اما بیشتر پزشکان در این مورد اتفاق نظر دارند که سن کودک برای عمل ختنه نباید بیشتر از سه سال باشد، زیرا در غیر این صورت، ختنه می‌تواند عوارض سنگین روحی برای کودک به دنبال داشته باشد.»

بی‌هوشی بهتر است یا بی‌حسی؟

شاید به نظر ما یک پسربچه سه ساله درک درستی از دنیای اطرافش نداشته باشد و خیلی از موضوع‌های زندگی را نفهمد، اما موسوی بر این باور است که یک پسر بچه سه‌ساله کاملا به نوع جنسیتش آگاهی دارد و به همین دلیل باید در ختنه ‌کردن پسران بالای سه سال احتیاط کرد. وی می‌افزاید:

«یک کودک سه ساله به راحتی فرق بین جنسیت خودش و جنس مخالف را می‌فهمد و کاملا به این موضوع‌ آگاه است، به همین دلیل هم احتمال دارد در حین عمل ختنه احساس کند به بخشی از جنسیت و هویتش تعارض شده و به همین علت نیز احساس روانی بدی به او دست بدهد.

نباید کودکان بالای سه سال را با عمل بی حسی ختنه کرد. به این دلیل که یک کودک بالای سه سال با انجام عمل بی‌حسی می‌تواند به طور کامل مراحل عمل ختنه را ببیند و این مساله بر روحیه‌اش تاثیر منفی شدیدی می‌گذارد، به همین دلیل بهتر است عمل ختنه در کودکان سنین بالاتر را با روش‌های بی‌هوشی انجام دهیم.»

خونریزی، مهم‌ترین خطر

طبیعت کودکانه ایجاب می‌کند که یک پسربچه خردسال، بازیگوشی کند و حتی با وجود انجام عمل ختنه، تمایلی به استراحت و یکجانشینی نداشته باشد.

دکتر موسوی، بزرگ‌ترین تهدید احتمالی در عمل ختنه را خونریزی می‌داند و می‌گوید:

«باید والدین شرایطی فراهم کنند که خونریزی پس از عمل ختنه ایجاد نشود و کودک را از هر گونه ضربه یا آسیبی که منجر به خونریزی شود، بازدارند.

بعد از عمل ختنه، بین 24 تا 48 ساعت استراحت برای کودک الزامی است و بازکردن پانسمان بعد از گذشت 24 ساعت از عمل ختنه، مانعی ندارد، اما درباره زمان دقیق بازکردن پانسمان باید نظر پزشک متخصص را جویا شد.»

تنگی مجاری ادراری

هم پزشکان متخصص اطفال و هم پزشکان عمومی، عمل جراحی ختنه را انجام می‌دهند و به گفته موسوی، هر ‌دو گروه این توانایی و تبحر را دارند که این عمل جراحی را به درستی انجام دهند.

وی خاطر نشان می‌کند:

«درست است که اغلب پزشکان می‌توانند این عمل را به درستی انجام دهند، اما این موضوع اصلا به این معنا نیست که عمل ختنه بدون عوارض باشد.

خطر مسدود شدن مجاری ادرار پس از عمل ختنه وجود دارد. در صورتی که این عمل به درستی انجام نشود، احتمال دارد در ماه‌ها و حتی سال‌های آینده، مجاری ادراری تنگ‌تر از گذشته شده و فشار شدیدی به مثانه بیاید و در نتیجه مشکلات مجاری ادراری برای کودک به وجود آید.»

بسته‌شدن کامل مجاری ادراری

هم‌اکنون در برخی روستاهای دورافتاده، عمل ختنه از سوی یکی از اهالی که تخصصی هم در زمینه‌ پزشکی ندارد، انجام می‌شود و به دلیل این‌که این افراد به صورت کاملا تجربی، عمل ختنه را انجام می‌دهند، در چنین شرایطی احتمال بروز عوارض متعدد بعد از عمل ختنه، دور از ذهن نیست.

دکتر موسوی می‌گوید:

«یکی از عمده خطراتی که در عمل‌های غیرحرفه‌ای ختنه به وجود می‌آید، بسته‌شدن کامل مجاری ادراری است که معمولا در نتیجه استفاده از بخیه‌های بسیار درشت، ایجاد می‌شود.

در صورتی که مجاری ادراری پس از عمل جراحی ختنه تنگ‌تر شود، علائم آن معمولا به صورت درد شدید در مثانه بروز پیدا می‌کند و حتی احتمال دارد در سال‌های بعد هم این مشکل خود را نشان دهد، اما اگر مجاری ادراری بر اثر عمل‌های جراحی غیر تخصصی کاملا بسته شود، در همان 24 ساعت اول، عوارض واضح خود را نشان می‌دهد.

با وجود تمام خطرات احتمالی پس از عمل جراحی ختنه، در صورتی که این عمل از سوی یک پزشک مجرب و ماهر انجام شود، به احتمال خیلی زیاد مشکلی در حین عمل پیش نمی‌آید، ولی حتی اگر این عمل زیر نظر پزشک متخصص نیز به‌درستی انجام شود، نباید خطر خونریزی در 24 ساعت اول را نادیده گرفت.»

بخش سلامت تبیان