سیستم فرمان
مقدمه
خودرو وسیله نقلیه ای است که انسان برای رفع نیازمندی های خود از آن استفاده می کند، یک خودرو از بخش های مختلفی تشکیل شده است، این بخش ها عبارتند از :
برق خودرو
در مجموعه ای از مقالات، سعی داریم توجه بیشتری به قسمت های مختلف خودرو نماییم. این مجموعه مقالات می تواند برای دانش آموزان و دانشجویان رشته مکانیک خودرو، صنایع اتومبیل و رشته های مشابه مورد استفاده قرار گیرد.
برای هدایت خودرو در مسیر دلخواه، چرخ ها باید جهت پذیر باشند. مکانیزمی به نام سیستم فرمان این تغییر جهت را اعمال می کند. که ممکن است مکانیکی ، هیدرولیکی و یا حتی الکترونیکی باشد. در این مقاله به بررسی اجزای مختلف سیستم فرمان هیدرولیکی و الکتریکی می پردازیم.
سیستم فرمان هیدرولیکی
برای افزایش قدرت فرمان پذیری، از سیستم های هیدرولیکی استفاده می شود. زیرا در صورت افزایش حساسیت فرمان پذیری مخصوصاً در سرعت های کم، فرمان نیز سفت شده و باری گرداندن آن نیاز به قدرت بیش تری می باشد. در این نوع سیستم فرمان، یک پمپ هیدرولیکی روغن وجود دارد که روغن مورد نیاز برای هیدرولیک فرمان را پمپاژ می کند. قدرت مورد نیاز این پمپ توسط یک تسمه از سر میل لنگ تأمین می گردد.
تعدادی سوپاپ گرد دنده ای درون جعبه فرمان وجود دارد که با گردش غربیلک فرمان باز شده و امکان عبور روغن را ایجاد می کند. در مواقع دیگر روغن پر فشار درون مخزن روغن هیدرولیک بر می گردد. در بسیاری از مدل های فرمان هیدرولیکی، روغن پرفشار از سوپاپ های گردش گر عبور می کند و به یک سیلندر هیدرولیکی وارد می شود و پیستون حرکت می کند و موجب به حرکت در آمدن مکانیزم فرمان می شود.
در برخی مدل های دیگر، عملکرد هیدرولیکی در جعبه فرمان قرار دارد و قدرتی که از فشار روغن به وجود می آید به کمک نیروی مکانیکی می آید و مکانیزم فرمان را به حرکت در می آورد.
بعد از این که فرمان به حالت اولیه بر می گردد، روغن از سوپاپ های خروجی خارج شده و به مخزن هیدرولیک باز می گردد. در مسیر انتقال روغن از پمپ هیدرولیک به جعبه فرمان و به سیلندر عمل می کند و در مسیر برگشت روغن، از شیلنگ های لاستیکی استفاده می شود تا مانع انتقال لرزش و ضربات ناشی از پمپ به سایر قطعات می شود.
در برخی موارد مسیر برگشت روغن به مخزن روغن هیدرولیک، از مبدل حرارتی استفاده می کنند تا روغن را خنک کند. بالارفتن دمای روغن، باعث خراب شدن قطعات خودرو مانند کاسه نمدها و واشرها می شود و حتی ممکن است خواص روغن هیدرولیک تغییر یابد.
سیستم فرمان الکتریکی:
در این سیستم فرمان، نیروی مورد نیاز برای به حرکت در آوردن فرمان از طریق موتور الکتریکی تأمین می شود. وقتی راننده غربیلک فرمان را می گرداند، میل فرمان، تحت تأثیر دو گشتاور قرار می گیرد، یکی ناشی از اعمال نیروی دست راننده و دیگری ناشی از نیروی مقاوم عکس العمل چرخ ها. که این گشتاورها به انتهای میل فرمان منتقل می شود.
در فرمان های الکتریکی برای اندازه گیری این گشتاوها، یک سنسور گشتاور سنج روی میل فرمان نصب می گردد. این اطلاعات اندازه گیری شده به واحد ECU ارسال می شود و این واحد پس از پردازش اطلاعات دستورات مقتضی جهت راه اندازی موتور الکتریکی را صادر می کند. این موتور الکتریکی با برق 12 ولت خودرو کار می کند و حداکثر جریان مورد نیازش 80 آمپر می باشد.
از مزایای سیستم فرمان الکتریکی می توان به بالا بودن سرعت عملکرد و کیفت فرمان دهی آن اشاره کرد.
جالب است بدانید که این موتور الکتریکی فقط وقتی کار می کند که غربیلک فرمان توسط راننده به گردش درآید، در سایر وقت ها غیر فعال است که در این مواقع موتور الکتریکی غیر فعال می شود پس انرژی مصرف نمی کند.