ما دست کمی از منفاقین نداریم !

چگونه بدانم منافقم یا نه؟

وجوب شناخت منافق از حیث مصداق و فراگیرشناسی و جریان شناسی، برای کسانی که ثروت و اعتبار و زمان بیت المال را در اختیار دارند بسیار لازم و ضروری است. زیرا عدم شناخت ابعاد وجودی منافق، راه را برای نفوذ ایشان در قلب و ذهن متصدیان قدرت باز می کند تا موجبات انحطاط سیاستهای کلان را میسر سازند.

حضرت امیر از زبان پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) متذکر می شوند که :"من از مومنین و مشرکین بر امتم بیمناک نیستم، آن که من از او بر شما بیمناک هستم، منافق است."

مشخصات یک فرد منافق

حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: شخص منافق‏ راضى شده است به آنکه از رحمت پروردگار متعال دور باشد، زیرا که او اعمال ظاهرى خود را مطابق شریعت انجام مى‏دهد ولى در باطن و از قلب کارهاى خود را لهو و لغو و فساد تصور مى‏کند، و از شریعت تعدى کرده و آن را استهزاء مى‏نماید.

و علامتهاى‏نفاق عبارت است از: بی باک بودن در دروغ گفتن، خیانت کردن به دیگران، شدت بى‏حیائى، دعواهاى پوچ بى‏معنى کردن، خائن بودن چشم، سبک عقلى، کم حیا بودن، به معاصى اهمیت ندادن، دینداران را خوار شمردن، گرفتاریها و ابتلائات دینى را سبک و بى‏ارج دیدن، خود پسندى و خود بینى، دوست داشتن مدح، حسد ورزیدن، دنیا را بر آخرت ترجیح دادن، عمل شر را بر اعمال خیر مقدم داشتن، تمایل پیدا کردن بر سخن‏چینى، لهو و لغو را دوست داشتن، بر اهل فسق و ظلم همراهى کردن، از اعمال نیکو رو گردان شدن، اهل خیر را کوچک شمردن، کارهاى زشت خود را نیکو دیدن، کارهاى نیکوى دیگران را بد اندیشیدن، و امثال اینها.( مصباح الشریعة / ترجمه مصطفوى، متن، ص: 156)

شخص منافق روى حقیقت معتقد به شریعت نبوده، و هدف معین و مرام مخصوص و عقیده ثابتى ندارد، و گفتار و رفتار او بر خلاف باطن و قلب او است، اینست که به مقتضاى حال و مقام و موافق اعتقاد اشخاص متدین تظاهر به دین و اعتقاد مى‏کند، دروغ مى‏گوید، ادعاى بى‏حقیقت مى‏کند، خود بینى و خودستایى مى‏نماید، حق و اهل حق را کوچک و خوار مى‏شمارد، از کارهاى باطل و اعمال زشت و از ظلم و لهو و شر خوددارى نمى‏کند، و به جز تأمین زندگى دنیوى و تحصیل مال و عنوان هدفى ندارد.

                 گوئیا باور نمى‏دارند روز داورى                          کاین همه قلب و دغل در کار داور مى‏کنند

*خداوند متعال در موارد متعدد منافقین را معرفى كرده است: برخى از مردم هستند كه پروردگار جهان را به زبان عبادت مى‏كنند، پس اگر خیرى پیش آید ثابت و پابرجا مى‏شوند، و اگر شرى برسد رو برمى‏گردانند، آنان از لحاظ دنیا و آخرت در خسارت هستند و این خسران بزرگیست.

و باز خداوند متعال در وصف آنان مى‏فرماید: برخى از مردم هستند كه گویند ما ایمان داریم به خدا و به روز قیامت، و آنان ایمان ندارند، و مى‏خواهند با این تظاهر خدا و دینداران را گول بزنند، در صورتى كه خودشان را گول مى‏زنند، و هیچ گونه توجه و شعورى ندارند، و دلهاى آنان بیمار است و خداوند بیمارى قلوب آنان را زیاد كرده است.

و حضرت رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) مى‏فرماید: منافق آن كسى است كه چون وعده‏اى بدهد تخلف مى‏كند، و هر گاه عملى بجا آورد پیش مردم آشكار مى‏نماید، و چون بخواهد حرف بزند دروغ مى‏گوید، و اگر به او اطمینان كنند خیانت مى‏ورزد، و هر گاه وسعتى پیدا كرده و مالدار باشد بى‏بند و بار مى‏شود، و اگر در فشار باشد شروع مى‏كند به تقلب و حیله‏ورزى.( مصباح الشریعة / ترجمه مصطفوى متن 157 ترجمه ..... ص : 157)

حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: ریاء مكن به عمل خود در مقابل مخلوقى كه قدرت ندارد كسى را زنده كند و یا بمیراند، و هیچ گونه توانایى ندارد كه تو را از چیزى بى‏نیاز كند. و ریاء درختى است كه میوه و نتیجه آن شرك پنهانى است، و ریشه و منشأ آن نفاق است، و روز قیامت به شخص منافق‏ كه ریا كار است گفته مى‏شود: اجر و مزد خود را از كسى بگیر كه براى او عمل كردى. پس هنگام‏عبادت و طاعت متوجه خود باش كه براى كه عبادت مى‏كنى و كه را مى‏خوانى و از كه امیدوار هستى و از كه مى‏ترسى. و بدان كه تو نمى‏توانى چیزى را از ضمیر و فكر خود از پروردگار متعال پنهان بدارى، و از آنچه در دل بگیرى خداوند آگاه است، و تو خودت خود را فریب مى‏دهى و خداوند هرگز غفلت نكرده و گول نمى‏خورد. خداوند متعال مى‏فرماید: منافقین خدعه مى‏كنند با خدا و مۆمنین و نمى‏دانند كه آنان خود را خدعه كرده و خود را فریب مى‏دهند- (بقره- 9) (مصباح الشریعة / ترجمه مصطفوى، متن، ص: 209)

                                                                                                                                          فرآوری : محمدی

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

منبع : کتاب مصباح الشریعه ترجمه مصطفوی

سایت پرسمان