هنر انقلاب (1)

هنر انقلاب از منظرهای مختلفی مثل: سیر تاریخی، ساختار بصری، عملكرد، مشخصات و شیوه اجرا و... قابل بررسی است . تعهد ، اخلاق‌مداری، واقع گرایی، توجه به آرمانها ، ارزش ها و اصول والای دینی و اسلامی، در خدمت حقایق بودن، دفاع از آرمان ها و اصول انقلاب اسلامی ، فراهم ساختن زمینه رشد و هنر مبتنی بر معرفت اسلامی ، ترویج فضایل اخلاقی – انقلابی  و... را می توان از ویژگی ها و خصوصیات اصلی هنر انقلاب برشمرد .

«هنر بزرگ انقلاب این بود که توانست هنر را در خدمت حقایق و در خدمت انسان در بیاورد و آن را از انحصار هم خارج کند.» ⁽¹⁾ با به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی،  پیام هنر رنگ و بوی حقیقت گرفت و به سوی اصالتش باز گشت و به خدمت انسان در آمد. به عبارتی گویا تر انقلاب هنر وام‌دار انقلاب اسلامی ایران است . انقلابی كه با شعارها و اندیشه های معنوی و ارزش‌ های والای انسانی به ثمر رسید، چنین انقلابی برای معرفی آرمان هایش نیاز مند  ابزاری كار آمد است و بهترین ابزار برای نیل به این هدف بزرگ« هنر» است.

«انقلاب جزو حوادثی است که جز با زبان هنری، قابل بیان کردن نیست... اصلاً در تاریخ نمی‌ شود و کسی حوصله ندارد اینها را بخواند فقط در داستان و کار هنری قابل ارائه است و لاغیر...⁽²⁾ توقع انقلاب از هنر و هنرمند، مبتنی بر نگاه زیباشناختی در زمینه هنر است؛ توقع زیادی هم نیست... شما در عالی ‌ترین آثار دراماتیک دنیا، آنجایی که به فداکاری یک انسان برخورد می‌ کنید، او را تحسین و ستایش می‌کنید. وقتی فیلم، آهنگ، تابلوی نقاشی، زندگی فلان انقلابی ـ مثلا ژاندارک ـ یا سرباز فداکار فلان کشور را برای شما به تصویر می‌کشند، در دل و باطن وجدان خودتان نمی‌توانید کار او را تحسین نکنید. هزاران حادثه به مراتب با ارزش ‌تر و بزرگ ‌تر از آنچه که در این اثر هنری نشان داده شده، در دوران هشت سال دفاع مقدس و در خود انقلاب، در خانه شما اتفاق افتاد ، آیا این زیبایی نیست؟ ...⁽³⁾

اینجاست  كه هنر به میدان می آید و به عنوان یک ابزار تبلیغی و یک سلاح کارآمد  به معرفی انقلاب  و حفظ وصیانت از اصول و ارزش های والای  آن همت  می گمارد .  چرا كه «انقلاب وقتی می‌تواند خودش را در قالب هنر بیاورد، که هنرمند خودی داشته باشد و خودش هنرمندش را پرورش بدهد.»⁽⁴⁾

در هنر انقلاب «فردیّت هنرمند» مطرح می شود. سلیقه هنرمند، باورها، میزان تزکیه، شناخت ایدئولوژی، آداب و رسوم و همه این عناصر در فردیت، هنرمند موثرند.. از اینرو ، نگاه ارزشی حاکم بر عرصه های فرهنگی در میان هنرمندان موجب می شود مفاهیم معنوی و اسلامی چون جهاد ، شهادت ، ایثار و فضائل اخلاقی  مورد توجه قرار گیرد .

هنر انقلاب، امروز در «اختیار» همه طبقات و اقشاری است که با انقلاب و اسلام و باورهای متعالی امّت ما پیوند و ارتباط دارند و هم جهت اند و مروج اندیشه های توحیدی است .

هنر انقلاب امروز در مسیر تبلیغ «اهداف » و «ارزشها»ست، تعهددردآشنایان مکتبی است . هنر انقلاب در خدمت سیره  اهل بیت  (ع) و ارزش های اسلامی،  مبانی و آرمان های  انقلاب و خون سرخ گلگون كفنان 8 سال دفاع مقدس است. خون شهادت طلبی در رگ‌های آن جاری است. هنر انقلاب، حماسه آفرینی،  ستم ستیزی، دفاع مقدس،  شهید و بیداری اسلامی ... است.

در حقیقت دوران سی‌سال انقلاب اسلامی دورانی پربار در تمام ابعاد فرهنگی از جمله هنر بوده و است . هنرمندان انقلاب اسلامی با مهارتی فنی همراه با معرفتی معنوی توانستند بسیاری از ارزش‌ها و حماسه‌های انقلاب اسلامی را در قالب آثار هنری ارائه نمایند.

برخی ازآثار هنر مکتب انقلاب علی رغم نو پا بودن چه در حوزه مضامین و چه از نظر هنرمندان جوانی که به دلیل آرمانخواهی انقلابی به این عرصه گرایش پیدا کرده بودند از چنان قوام و دوامی برخوردار شدند که امروزه بعد از گذشت قریب به سی  سال هنوز مورد توجه مجامع هنری كارشناسان و منتقدان هنری قرار دارد و چه بسا در مجامع هنری  امروزی باز تولید می‌شود.

پی‌نوشت:

1.       بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از هنرمندان دفاع مقدس، 20/1/1379.

2.       بیانات در دیدار نویسندگان حوزه هنری، 2/3/77.

3.       بیانات در دیدار اصحاب فرهنگ و هنر، 1/5/1380.

4.       بیانات در دیدار اعضای کنگره شعر حوزه، 15/7/1370.

حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی/ جواد كریم نژاد