تشکیل موسسه ارکستر‌های ایرانی

حمید شاه‌آبادی در پی شایعات مبنی بر تعطیلی برخی ارکسترهای موسیقی، گفت: در فروردین امسال دو موضوع را به عنوان مباحث مهم مطرح کردم که بحث تاسیس موسسه ارکسترهای ایرانی و ساماندهی آن یکی از آن موضوعات بود. واگذاری فعالیت‌ها با ایجاد موسسات هنری تک منظوره از دیگر سخنانی بود که من در آن نشست مطرح کردم. طبق زمان‌بندی که مقام عالی وزارت به معاون امور هنری داد تمام مراحل برای ایجاد یک موسسه نوپا شکل گرفت.

شاه آبادی با بیان اینکه شش ماه در زمینه توسعه این سازمان فعالیت داشته‌اند اضافه کرد: در حال حاضر می‌توانیم اعلام کنیم شرایط برای شکل‌گیری یک موسسه جدید فراهم است. نیروها آماده و پیش‌بینی شده‌اند و به زودی جزئیات بیشتر اعلام می‌شود. در سازوکار جدید هر دو ارکستر به طور جدی به فعالیت‌هایشان ادامه خواهند داد و هیچ خللی در این راستا ایجاد نمی‌شود. اضافه بر آن گروه کر بودجه‌اش پیش بینی شده است و به این موسسه واگذار خواهد شد.

او با بیان اینکه ارکستر ملی، ارکستر سمفونیک و گروه کر هر سه در یک سازمان اداره می‌شوند، توضیح داد: این موسسه فارغ از سیستم‌های دولتی، نیروهای جدید را جذب خواهد کرد و مدیریتی با شوراهای تخصصی متفاوت خواهد داشت.

شاه آبادی ساماندهی مجدد نیروهای ارکستر با توجه به نیازهای کشور و جایگاه نوازندگان را از ویژگی‌های این سازمان دانست و افزود: کادر فنی ارکسترها هر ساله باید از طریق این موسسه ارزیابی شود و آزمون‌های تخصصی نیز زیر نظر داوران برگزار می‌شود. بنابراین موسسه هر سال گزینش جدید خواهد داشت. در این صورت در هر دوره قوی‌ترین و توانمندترین نیروها را در ارکستر جمع آوری می‌کنیم، یعنی بنا نداریم نیروها به طور دائم در ارکستر بمانند بلکه ارکستر از نیروهایی که بالاترین توانمندی‌ها را دارند تشکیل می‌شود.

شاه آبادی درباره سلسله مراتب دولتی موسسه ارکسترهای ایرانی نیز اظهار کرد: این موسسه از سمت دفتر موسیقی و در نهایت معاون هنری اداره می‌شود. 19 آبان امسال این موسسه فراخوان جذب هنرمندان را منتشر می‌کند و کلیه اعضایی که عضو ارکستر هستند در این آزمون شرکت خواهند کرد.

معاون هنری در همین رابطه اضافه کرد: 15 آذر آزمون تخصصی شفاهی برگزار می‌شود و سازمان با سازوکار جدید از اول دی ماه کار خودش را آغاز خواهد کرد.

او معیار کار این موسسه را ورود نیروهای جدید و گزینش تخصصی نیروها و سازماندهی ارکسترها دانست.

شاه آبادی در بخش دیگری از این نشست به وضعیت پرداخت حقوق اعضای ارکستر اشاره کرد و افزود: در مجموع پرداخت حقوق به افراد غیر دولتی ارکستر معنایی ندارد اما قراردادی‌ها معمولا حقوق خود را دریافت کرده‌اند و یا اینکه گاهی حقوقشان به تعویق افتاده است. اما در هر صورت ما چیزی به عنوان تعطیلی ارکستر نداشتیم.شاید گاهی رپرتوآری برای اجرا نباشد اما این به معنای تعطیل شدن ارکستر نیست. آن دسته از نوازندگان که عضو رسمی و دولتی نیستند با موسسه توسعه هنرهای معاصر قراردادی دارند و بنابراین ممکن است با مشکلاتی مواجه شده باشند.

شاه آبادی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا تشکیل یک سازمان جدید آن هم در شرایطی که بودجه‌ها به تعویق افتاده‌اند، مشکلات را افزایش می‌دهد یا کاهش اظهار کرد: تشکیل این موسسه مشکلات را کاهش خواهد داد و قول می‌دهم مشکلات افزایش پیدا نمی‌کنند قرار است بدنه‌های اجرایی در هم ادغام شوند و حدود سی درصد از نیروها مشترک هستند. بنابراین شرایط برای ما بهتر خواهد شد و حتی منجر به صرفه جویی می‌شود. از طرفی در این صورت ارکستر و حوزه موسیقی می‌تواند درآمد زا باشد.

شاه آبادی تصریح کرد: امسال بودجه اداره موسیقی یک میلیارد و 200 میلیون تومان بوده است. معاونت هنری متعهد است که به تناسب بودجه‌ای که در اختیار می‌گیرد و زمان‌بندی آن بودجه را در اختیار ارکسترها قرار دهد. اما نوزانده‌ها قراردادهای شش ماه و یکساله دارند اما این افت و خیزها در آینده هم وجود خواهند داشت ولی به هیچ وجه شرایط بدتر نخواهد شد.

شاه آبادی درباره مدیر این موسسه و محل جغرافیایی آن اظهار کرد: 15 آذر این مجموعه با شورای تخصصی برنامه‌ریزی‌هایی خواهد کرد و این شخص به اضافه موقعیت جغرافیایی موسسه اعلام خواهد شد. بدنه اجرایی ارکسترها در این موسسه واحد بوده اما فعالیت‌ها کاملا جدا است. از افتخارات مدیران من این است که برای ارکسترها زحمت کشیده‌اند اما معمولا با ناسپاسی مواجه شده‌اند. در طول این دوسال ارکستر‌ها بیشترین ادعاها را داشتند و من اجراهای مناسبتی را مفید می‌دانم. اگرچه اجراهای تخصصی نیز برای مخاطب عام و خاص مهم است. میرزمانی و ترابی تلاش‌های زیادی در این راستا داشتند. ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک در کشورهای خارجی هم اجرا داشتند. اما نمی‌دانم در این چند روز اخیر چرا بعضی از ساخت شایعات لذت می‌برند و بعضی‌ها حقوق نگرفتنشان را تبدیل به یک خبر برای رسانه‌های دشمن کردند ما کجا باید به دنبال یاران خود باشیم.

شاه آبادی در پایان سخنانش یادآور شد: توان تخصصی ارکسترها بسیار بالاست و تا زمانی که من چنین مسئولیتی را دارم تمام تلاشم را می‌کنم که ارکسترها را حفظ کنم. از طرفی هم نمی‌توانیم نسبت به ارکسترهای خصوصی بی‌تفاوت باشیم و آنها را رغیب خود بدانیم. ارکستر ملی تیم ملی ما است و بهترین نوازندگان باید در این ارکستر حضور داشته باشند.

‌در بخش دیگری از این نشست خبری که 8 آبان ماه برگزار شد، مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد در سخنانی مطرح کرد: آنچه برای همه واضح است این است که ادامه کار به شکل معمول غیر ممکن است چرا که ما پتانسیل و ظرفیت‌هایی را ایجاد کرده و برای آنها زحمت می‌کشیم اما سرانجام یک رپرتوآر اجرا نمی‌شود و دلسرد و نگران می‌شویم.

میرزمانی اظهار کرد:شما فکر می‌کنید ما پول داریم و نمی‌خواهیم حق نوازندگان را پرداخت کنیم. اینگونه نیست و شرایط فعلی هم برای ادامه همکاری ایده‌آل نیست و ایجاد چنین سازمانی دارای ضرورت است. بارها از مراکز دولتی بخش‌نامه‌ای برای ما فرستاده می‌شود که کدام بخش‌ از کارها را به بخش خصوصی واگذار کرده‌ایم. بنابراین برگزاری چنین موسساتی لازم بوده و ما اعلام رضایت می‌کنیم. با تاسیس این موسسه خون جدیدی در رگ‌های ارکستر دمیده خواهد شد و توفیقات بیشتر از گذشته می‌شود.

او درباره اینکه آیا دو ارکستر نوازنده مشترک خواهند داشت یا خیر پاسخ داد: تمام سعی ما در ابتدای کار این بود که نوازندگان مشترک را حذف کنیم و اگر تعداد نوازندگان کم است و یا ضعیف هستند این ظرفیت با ایجاد مسترکلاس‌ها ایجاد شود. گاهی در اجرای یک رپرتوآر با مشکلات زیادی برخورد می‌کردیم عده‌ای از نوازندگان سر تمرین نمی‌آمدند و دلیلش هم این بود که فکر می‌کردند با آنها قرارداد بسته نمی‌شود. اما مسائل حاشیه‌ای آنقدر به ما ضربه زد که توان را از ما گرفت. برنامه ما کمک به موسیقی است و مطمئن هستم با تشکیل این موسسه چنین اتفاقی خواهد افتاد.

میرزمانی از کنسرت ارکستر سمفونیک برای سالگرد تجلی بصیرت خبر داد و اظهار امیدواری کرد تا رپرتوآر این کنسرت هم برگزار شود.

این مسئول در پاسخ به سۆال خبرنگاری مبنی بر دعوت از نوازندگان مهمان گفت: از طریق درآمدهایی که حاصل می‌شود می‌تواند دست مزد نوازنده و رهبر مهمان را داد و ما در این زمینه مشکلی نداریم.

در بخش دیگری از این نشست علی ترابی مدیر انجمن موسیقی ایران در سخنانی گفت: درچند روز اخیر خبرهایی منتشر شده است که بر مبنای آنها گفته می‌شود اعضای ارکستر سه ماه است حقوقشان را دریافت نکرده‌اند ارکستر تنها حقوق مرداد ماه خود را نگرفته است که تنها 38 روز از آن گذشته و حقوق شهریور نیز پرداخت نشده است.

وی افزود: در مورد بیمه نوازندگان هم باید بگویم به لحاظ قانونی نمی‌توانیم کار استخدام و بیمه نوازندگان را برعهده بگیریم یعنی نیروی ثابت بیمه‌ای در ارکسترها جایی ندارند. از طرفی خود نوازنده‌ها بیمه‌هایشان را دارند و با توافقنامه‌ای با خانه موسیقی اعضای ارکستر به عنوان خویش فرما خود را بیمه می‌کنند.

ترابی پیرامون شایعاتی درباره اینکه آهنگسازان حق و حقوق خود را زودتر از نوازندگان دریافت می‌کنند اظهار کرد: آخرین کاری به ارکستر ملی ایران سفارش داده شده است رپرتوآر شب دهم به آهنگسازی فردین خلعت بری بود که اثر را تنظیم مجدد کرده بودند اما متاسفانه تا این لحظه هنوز یک ریال به ایشان پرداخت نشده است.

مدیر انجمن موسیقی ایران در رابطه با اینکه چرا ارکستر ملی تمرین‌هایش لغو شده است‌، توضیح داد: این موضوع دلیل فنی داشت ما با اساتید کامکارها قرار دادی بابت یک اجرای مشترک داشتیم اما از طرفی کامکارها در مهرماه اجرای مستقلی ارائه دادند و درست نبود که اجرایشان به خاطر ارکستر ملی لغو شود.

به گفته وی،‌ بنابراین این اجرا به دی ماه موکول شد که آثاری از کامبیز روشن روان در آن کنسرت اجرا می‌شود. البته او کنسرتی را هم در کانادا دارد که به امیدوارم اجرای بعدی ارکستر ملی به رهبری کامبیز روشن روان برگزار شود.

ترابی در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: این نکته را در نظر بگیرید که ارکستر ملی با ارکستر سمفونیک فرق دارد، ارکستر سمفونیک هر لحظه که بخواهد می‌تواند برنامه اجرا کند. اما ارکستر ملی باید آثارش براساس موسیقی ایرانی تنظیم شود و این زمان‌بر است.

خبرگزاری ایسنا