تغذیه در سندروم بهجت
سندروم بهجت (BS) یا بیماری بهجت یک واسکولیت (التهاب عروق خونی) سیستمیک با علت ناشناخته است که با زخمهای عود کننده دهان و ناحیه تناسلی و درگیری چشم، مفاصل، پوست، عروق و سیستم ایمنی همراه است.
سندروم بهجت به افتخار یک پزشک ترک به نام پروفسور «هولوسی بهجت» که این بیماری را در سال 1937 شرح داده است، به نام او نامیده شده است.
از جمله علائم این بیماری میتوان به زخمهای دهانی آفت، زخمهای ناحیه تناسلی، درگیری پوستی، درگیری چشمی، درگیری مفصلی، درگیری عصبی و درگیری عروقی اشاره نمود.
تغذیه و رژیم غذایی
* شایعترین مشکل این گروه از بیماران زخمهای عود کننده دهان است. این ضایعات دهانی دردناک هستند و نوشیدن و غذا خوردن را دچار اختلال میکنند.
* بعضی از غذاها در تشدید آفتهای دهانی دخیل هستند که بیماران خودشان به آنها پی میبرند. این غذاها عبارتند از خرما، گردو، بادامزمینی، کاکائو، شکلات و گاهی اوقات نارگیل و بعضی دیگر از انواع خوراکیها یا موادی که محرک لثه هستند، مانند جوهر لیمو که میتواند شروعکننده آفت در افراد سالم یا افراد مبتلا به بهجت باشد. اگر بیماران احساس میکنند ماده غذایی خاصی محرک آفتهای دهانی آنها است، باید از آن ماده پرهیز کنند.
بعضی از غذاها در تشدید آفتهای دهانی دخیل هستند که بیماران خودشان به
آنها پی میبرند. این غذاها عبارتند از خرما، گردو، بادامزمینی، کاکائو، شکلات
و گاهی اوقات نارگیل
* در بعضی افراد، حساسیت غذایی ممکن است موجب آفت گردد، یک رژیم حذفی میتواند غذاهای مشکلآفرین را که باید از آنها پرهیز نمود، شناسایی کند. غذاهای به شدت اسیدی (مانند گوجهفرنگی و مرکبات) میتوانند در افراد مستعد موجب آفت شوند. استرس نیز میتواند یک عامل باشد. لاکتوباسیلوس موجود در ماست و سایر فرآوردههای تخمیری شیر، به دلیل رقابت با استرپتوکوکهای دهانی و کاهش تعداد آنها، میتواند موجب کاهش دفعات و شدت آفت گردد.
* روی: مقدار سفارش شده روزانه بین 30 تا 60 میلیگرم میتواند مانع از بروز آفت شود، به ویژه در افرادی که کمبود حاشیهای روی دارند.
* ویتامین B کمپلکس: مکمل متعادل حاوی تمام ویتامینهای گروه B از اهمیت خاصی برخوردار است. ویتامینهای گروه B موجب ارتقاء سلامت و استحکام مخاط دهان میشوند.
* ویتامین A: مقدار سفارش شده روزانه حدود 2000 میکروگرم میتواند به حفظ و ثبات سلامت و یکپارچگی بافت دهانی کمک کند.
* یک رژیم متعادل با مقدار فراوان میوه و سبزیجات به همراه پرهیز از خوردن چربی و شکر برای سلامت عمومی خود داشته باشید. استفاده از مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D3، جهت جلوگیری از پوکی استخوان حائز اهمیت است.
لاکتوباسیلوس موجود در ماست و سایر فرآوردههای تخمیری شیر، به دلیل رقابت
با استرپتوکوکهای دهانی و کاهش تعداد آنها، میتواند موجب کاهش دفعات
و شدت آفت گردد
* با توجه به این که استرسهای روحی و روانی در تشدید بیماری دخالت دارند، تا حد امکان از این استرسها پرهیز کنید.
* به بیماران مبتلا توصیه میشود بیش از دیگران به بهداشت دهان و دندان خود توجه کنند.
* هنگام جویدن غذا و مسواک زدن مواظب باشید به مخاط دهان آسیب نرسد، زیرا آسیب به مخاط دهان موجب تشدید بیماری و تشدید آفت دهانی میشود.
* در انتخاب خمیر دندان دقیق باشید و از خمیر دندانهایی که محرک لثه است و حاوی لاریل سولفات هستند، خودداری کنید.
* درگیری چشمی نیز میتواند مشکلات عدیدهای برای خانواده ایجاد کند. کودکان مبتلا به سندروم بهجت تا زمانی که به درگیری چشمی یا اندامهای مهم مبتلا نباشند، میتوانند مانند سایر کودکان به طور مرتب به مدرسه بروند. کاهش بینایی یکی از مشکلاتی است که به استفاده از برنامههای آموزشی خاصی نیاز دارد.
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منبع: ماهنامه دنیای تغذیه – شماره 125 - مریم میرفتاحی، دانشجوی دکتری تخصصی علوم تغذیه