داروهای ادرارآور یا دیورتیک‌ها
داروهای ادرارآور یا مدر یا دیورتیک ها (Diuretic) داروهایی هستند که با اثر بر روی کلیه موجب افزایش جریان ادرار می‌شوند.
دیورتیک ها بر اساس اینکه بر کدام بخش از توبول های کلیوی اثر می‌کنند، دارای ویژگی های متفاوتی هستند. این داروها به انواع زیر دسته بندی می شوند:
1- دیورتیک های قوس هنله مانند فورزماید و اتاکرینیک اسید
2- تیازیدها مانند هیدروکلرتیازید
3- مهارکننده آنزیم کربنیک انهیدراز مانند استازولامید
4- دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم که دو گروه هستند: آنتاگونیست های آلدوسترون مانند اسپیرونولاکتون و بلوکه کننده های کانال سدیم مانند تریامترن
5- دیورتیک های نگهدارنده کلسیم مانند تیازیدها
داروهای مدر کاربردهای فراوانی دارند، ولی بیشترین مورد استفاده آنها برای درمان فشار خون بالا است.
همچنین برای درمان ادم، نارسایی قلبی، سیروز کبدی، بیماری‌های کلیوی و مسمومیت با داروهایی که دفع کلیوی دارند (مانند آسپیرین) به کار می روند.
مدرها به صورت غیرعلمی برای کاهش وزن نیز ممکن است مصرف شوند.
مصرف داروهای ادرارآور، خطر بروز دیابت را تشدید می کند
پژوهشگران هشدار دادند اگر سطح پتاسیم خون کاهش پیدا کند، احتمال ابتلا به بیماری دیابت تشدید می‌شود.
به گفته پژوهشگران، کاهش میزان پتاسیم در خون در اثر استفاده از داروهای ادرارآور متداول برای درمان فشار خون بالا رخ می دهد.
محققان دانشکده پزشکی دانشگاه جان هاپکینز در بالتیمور با ارائه نتایج بررسی های خود خاطرنشان کردند که این قبیل داروهای مدر باعث می شوند که حجم مایعات بدن به شدت کاهش پیدا کند که در اثر این تغییر، موادشیمیایی هم از بدن دفع می شوند و در نهایت غلظت مواد معدنی مهم و ضروری در خون از جمله پتاسیم، کاهش می یابد.
به این ترتیب برای جلوگیری از کمبود پتاسیم، محققان به افرادی که از داروهای ادرارآور برای کاهش فشارخون استفاده می کنند توصیه می نمایند که موز و سایر مواد خوراکی غنی از پتاسیم را مصرف کنند.
موز به لحاظ دارا بودن مقادیر زیادی پتاسیم یک منبع مناسب خوراکی به حساب می آید.
دکتر طارق شافی، پژوهشگر دانشگاه جان هاپکینز در بیانیه‌ای تاکید کرد: مطالعات قبلی ما نیز نشان داده بود که وقتی بیماران از داروهای ادرارآور استفاده می کنند از غلظت پتاسیم موجود در خون کاسته می شود، به طوری که خطر بروز دیابت تا 50 درصد افزایش می یابد.
بیماران مبتلا به فشارخون نگران عوارض داروی دیورتیک نباشند
از آنجایی که داروی دیورتیک از موثرترین داروهای بیماران مبتلا به فشارخون است و نمی‌توان مصرف آن را قطع کرد، اما بسیاری از آنها نگران عارضه آن هستند که جای نگرانی ندارد.
داروی دیورتیک تنها دو هفته پس از مصرف سبب پُر ادراری در مصرف‌کنندگان می‌شود که باید بیماران از این مسئله آگاه شوند و با تزریق دارویی دیگر این مسئله رفع می‌شود.
جعفر گلشاهی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این باره می گوید:
«60 درصد از افراد بالای 60 سال، فشارخون بالا دارند و درمان آن مادام العمر است.
محدودیت مصرف نمک برای بیماران قلبی وعروقی ضروری است و روزانه این بیماران باید بین پنج تا شش گرم نمک مصرف کنند.
با وجودی که داروی دیورتیک موثرترین داروی این دسته از بیماران است اما چون ادارآور است، سالمندان از مصرف آن خودداری می‌کنند که باید بدانند تنها در دو هفته اول مصرفی داروی دیورتیک سبب افزایش ادارار در آنها می‌شود.»
فرآوری: نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
ویکی پدیا
سلامت نیوز
مهر
مطالب مرتبط:
