موج رو به رشد زنان نویسنده

در زمینه شعر «فریبا یوسفی» را به عنوان زنی شاعر و نویسنده که در عین حال در دفتر ادبیات بیداری حوزه هنری شاغل است ، درس می‌خواند و خانه‌داری می‌کند، انتخاب کردیم ، به عقیده یوسفی چون مسئولیت زنان بیشتر شده از نظر فرصت برای انجام فعالیتهای ادبی ممکن است محدودیت بیشتری داشته باشند اما از نظر فضای کار محدودیتی وجود ندارد چون برای مطالعه و اینکه زمینه ذهنی‌مان آماده باشد فضا هست.یوسفی درباره فضاهای اجتماعی و محدودیت زنان دراستفاده از این فضاها برای اندوختن تجربه گفت:در هرجامعه‌ای حداقل‌هایی وجود دارد که هر زمان این حداقل‌ها رعایت شود فضای عادلانه برای خانم‌ها و آقایان ایجاد می‌شود. فریبا یوسفی درباره امکان رقابت عادلانه بین زنان ومردان درادبیات بیان کرد:«من نگاه رقابتی ندارم و فکر می‌کنم هرکس بسته به علاقه‌مندی‌های خودش واینکه آن موضوع ذهنی چقدر برایش اهمیت دارد بتواند فعالیت کند.چون موضوع رقابت برای کسانی مطرح می‌شودکه نگاهشان نگاه رقابتی است.»

در ادامه «اعظم کیان افراز» را به عنوان زنی نویسنده و در عین حال ناشر انتخاب کردیم تا این بار از زاویه زنانی که علاوه بر نویسندگی مسئولیت اجرایی دارند به ماجرای زنان نویسنده نگاه کنیم، کیان افراز می‌گوید:تجربیات من نشان می‌دهد که زنان نویسنده مانع خاصی برای فعالیت‌شان ندارند. افراز در ادامه می‌گوید :در حیطه فعالیتهای نویسندگی کلاسهای نویسندگی،جشنواره‌های ادبی یا هرجای دیگری که به موضوع ربط داشته باشد دست زنان برای فعالیت باز است.کیان افراز درباره تاثیر حضور ناشران زن بر افزایش حضور زنان در عرصه ادبیات گفت: این موضوع مسلما تاثیر داشته چون وقتی با نویسنده‌های نوقلم صحبت می‌کردیم همیشه از اینکه جایی برای اعتماد کردن به آنها وجود نداشته گله می‌کردند اما برخی ازاین افراد باچاپ اثرشان دیده شدند و حتی جایزه گرفتند.وقتی از افراز می‌پرسیم چگونه یک ناشر زن می‌تواند در این زمینه موثر باشد می‌گوید: زنان نویسنده از نوعی حس راحت بودن با یک ناشر خانم صحبت می‌کردند و اینکه درکنار یک ناشر زن احساس امنیت شغلی بیشتری داشتند. او ادامه داد: معتقدم توانایی خانم‌ها واقعا کم نیست و این موضوع به جامعه هم اثبات شده و زنان با عملکردشان نشان داده اند چیزی کم ندارند وما اکنون نویسنده‌های زن موفقی داریم که پرفروش‌ترین کتابها را گاه به خود اختصاص داده‌اند.

«راضیه تجار» به عنوان نویسنده‌ای شناخته شده در ادبیات کشورمان یکی دیگر از زنانی است که نظرش را درباره حضور زنان در عرصه ادبیات می‌پرسیم، او می‌گوید: در سالهای اخیر گرایش و رویکرد خانمها به سمت داستان نویسی خیلی بالا رفته و نگاه جدی به این موضوع دارند، این را می‌شود از کلاسهای داستان نویسی هم فهمید. تجار درباره محتوای آثار نویسندگان زن جوان گفت: بعضی از این نویسندگان رویکرد داستانهای عامه پسند را دارند اما برخی عمیق‌تر هستند و تلاش می‌کنند توانایی‌هایشان را ارتقا بدهند و من به عنوان نویسنده و مدرس به کار این دسته امید دارم. راضیه تجار درباره دلیل روی آوری زنان به داستان نویسی اظهار داشت:اکنون زنان در جامعه حضور بیشتری دارند و به همین دلیل به توانایی‌هایشان بیشتر پی برده‌اند. تجار درباره ویژگی سبک زنان در نوشتن گفت:زنان چون احساسات بیشتری دارند و خوب خیالپردازی می‌کنند در کنار اینکه می‌توانند خوب حرف بزنند باعث می‌شود مشخصه‌های اصلی یک داستان روایی خوب را داشته باشند و حس‌هایشان را به شکل مطلوبی وارد داستان کنند. به هرحال خانمها دنیای خودشان را دارند و می‌خواهند ازچیزهایی که تجربه کرده‌اند حرف بزنند ضمن اینکه همیشه درباره کار خانم‌ها اما و اگرهایی آورده شده. تجار درباره سوژه‌هایی که نویسندگان زن درنوشتن آن ممکن است تبحر بیشتری داشته باشند می‌گوید:این وظیفه نویسنده است که به برخی موضوعات بپردازد هرچند ممکن است سوژه نو نباشد اما نویسنده با زاویه نگاهی که دارد به آن می‌تواند طراوت بدهد.راضیه تجار در پاسخ به اینکه آیا نویسندگان زن در پرداختن به موضوعات محدودیتی دارند یا نه ؟ گفت :محدودیت خاصی وجود ندارد.تجار درباره مسائل روند انتشار کتاب‌ها اظهار داشت: در فرآیند نشر مسئله خاصی نیست و اگر ناشری بخواهد سر کسی کلاه بگذارد زن و مرد ندارد اما چون خانم‌ها روح حساس‌تری دارند اگر حق و حقوقشان داده نشود صدمه روحی می‌بینند.راضیه تجار درباره آینده زنان نویسنده گفت: با وجودی‌که زنان نسبت به مردان دیرتر شروع به نوشتن کرده‌اند اما ما نویسنده‌های خیلی خوبی داریم. سیمین دانشورنویسنده‌ای است که جایگاه خودش را پیدا کرده یا خانم پیرزاد همین طور .از نسل جدید هم بسیاری از نویسندگان زن داستانهای بسیار خوبی نوشته‌اند و درجشنواره‌ها شرکت می‌کنند. راضیه تجار اما درباره موضوع دیگری که به نظر می‌رسد درکار همه نویسندگان‌مان باید نمود بیشتری داشته باشد صحبت کرد و آن مطالعه و داشتن اطلاعات است.

زهرا پورقربان نویسنده دیگری است که با او درباره مسائل کار نویسندگی‌اش صحبت می‌کنیم. او می‌گوید:زمانی که به کانونهای ادبی می‌رفتم با استادان راحت نبودم تا آنچه که دلم می‌خواست را بنویسم. همیشه این محدودیت وجود داشت و به خاطر همین درباره چیزهایی می‌نوشتم که می‌دانستم از آن ایراد گرفته نمی‌شود یا من را به خاطرش زیر سوال نمی‌برند .پورقربان در ادامه افزود بعضی موضوعات هستند که یک نویسنده زن به خاطر حسی که دارد بهتر می‌تواند درباره آن بنویسد اما معمولا نویسنده‌های مرد نمی توانند این حس زنانه را بپرورانند؛ این موضوعات با وجودی که جزو مسائلی هستند که جامعه با آن درگیر است وقتی نوشته می‌شوند اصلاحیه می‌خورد مثلا داستانی درباره زنی روان پریش نوشته بودم که به خاطر این بیماری کودکش را اذیت می‌کرد من حس کردم در جامعه ما کسی به افرادی که این بیماری را دارند اهمیت نمی‌دهد به همین دلیل سعی کردم به این موضوع بپردازم اما در روند چاپ اصلاحیه خورد‌. پورقربان درباره مشکلات روند انتشار کتاب گفت : متاسفانه در کشورما ناشران خصوصی در نهایت به نویسنده کتاب 10درصد سود می‌دهند و هنوز ارشاد برای این موضوع قانونی تدوین نکرده اگر هم کتاب را نخواهند تجدید چاپ کنند باید نویسنده فیلم و زینک را از آنها بخرد که گاه قیمت فیلم و زینک از مبلغی که نویسنده برای کتابش گرفته بیشتر می‌شود‌،«زهرا پورقربان» درباره ناشران دولتی افزود:« گرچه این ناشران به نسبت خصوصی‌ها پول بیشتری می‌دهند اما کتابی که چاپ می‌کنند باید کاملا در راستای اهداف و عقایدشان باشد وگرنه آن را چاپ نمی‌کنند.»

گرچه نویسندگی مثل خیلی دیگر از شغل‌ها زن و مرد نمی‌شناسد و مهم چگونگی انجام دادن آن است اما نمی‌توان از تاثیر جنسیت بر آن چشم پوشید. برای زنان که همواره بهترین قصه‌گوهای خانواده و تاریخ بوده‌اند رشد در این زمینه می‌تواند تاثیرات عمیقی داشته باشد.