فیس بوک و هنجار سازی و هنجار شکنی

در شرایط فعلی، شبکه اجتماعی بزرگی همچون فیس بوک، به عرصه ای تبدیل شده تا تمامی افراد از هر قشر و سطح اجتماعی، این فرصت را داشته باشند که هر عقیده ای را بدون تامل و دقت، در این وب گاه بروز دهند و انرا در معرض دید افراد متعددی قرار دهند که ممکن است همان افراد هم این مطالب را برای افراد دیگری نمایش دهند تا به این ترتیب به طور تصاعدی، یک تفکر و یا ایده شخصی یک نفر، در مدت زمانی کوتاه منتشر  شود.

موارد متعددی در شبکه فیس بوک مشاهده شده که افراد با ارائه یک مطلب، که ممکن است گه گاه با تصاویری هم همراه باشد، به نوعی، اعتقادات مذهبی را به چالش می کشند و یا رفتارهای سنتی را که  دیرزمانی در جامعه ما الگوی عمل بوده اند، به تمسخر می کشند و زیر سوال می برند. به این ترتیب موفق می شوند تا اذهان عده زیادی از افراد را که مطالعه و اطلاعات دقیق و درستی هم ندارند، دچار تشویش و تردید کنند و وقتی این اتفاق مدام تکرار شود، موجب می شود تا یک هنجار و الگوی عمل برای یک فرد از بین برود و یا تغییر شکل پیدا کند.

نکته قابل توجه دیگر این است که بیان عقاید و تفکرات روشنفکرانه و خلاف شرع و عرف، به ژستی متمدنانه در فیس بوک بدل شده و بسیاری از افراد، نسبت به چنین مواردی، استقبال از خود نشان می دهند. به طور مثال در ایام محرم سال گذشته، شبهه ای در رابطه با واقعه عاشورا منتشر شد که در راستای تخریب و تغییر باورهای مردم نسبت به این واقعه دینی بود. واقعه ای که سالهاست همه افراد از هر قشر و مسلکی به آن اعتقاد قلبی دارند و در این ایام هر یک به نوعی برای امام شهیدشان عزاداری می کنند. اما طرح یک شبهه اعتقادی در چنین ایامی در رابطه با واقعه عاشورا، می تواند حربه ای برنامه ریزی شده از جانب کسانی باشد که می خواهند این باورها را از مردم بگیرند و این اقدام خویش را با همکاری عده ای از جوانان بی اطلاع که به سادگی به انتشار این مطالب دست می زنند، تکمیل می کنند. به این صورت است که به طور تدریجی به تخریب ریشه اعتقادات افراد می پردازند.

هرچند در چنین مواقعی، عده ای به پاسخگویی و مقابله به مثل می پردازند اما آنچه مسلم است اینکه تعداد این افراد در برابر آنها، در اقلیت است و متاسفانه عده بسیاری از افراد جامعه ما و خصوصا جوانان، به همان سمت و سویی در حرکت هستند که ابزارهای اطلاعاتی می خواهند.

یعنی می توان باور کرد که یکی از اهداف مهم فیس بوک، تخریب باورها، ارزش ها و به طور کلی هنجار شکنی در جامعه ای همچون جامعه ما، می باشد.

نمونه بارز هنجار شکنی ها در شبکه فیس بوک به نمایش عکس های خصوصی افراد مربوط می شود. احتمالا شما که خواننده این مطلب هستید، بارها و بارها مشاهده کرده اید که دوستان و آشنایانتان در فیس بوک که در ابتدا از عکس های ساده ای استفاده می کردند، بعد از گذشت مدت زمانی از عکس ها و تصاویر متنوع دیگری استفاده کردند که حجاب و پوشش آنها، بازتر شده است و این روند برای بعضی از افراد تا جایی جلو می رود که به برداشتن حجاب و بازتر شدن لباس ها ختم می شود. در واقع نکته قابل توجه این است که قبح این مسائل به طور تدریجی برای افراد ریخته می شود و فیس بوک نقش موثر و بسزایی در این زمینه دارد.

آنچه مهم است اینکه در نحوه فعالیت و نگرش خود نسبت به این شبکه، تاملی دوباره داشته باشید. این شبکه یک ابزار ارتباطی است که می توان استفاده های مفید وموثر زیادی با آن انجام داد. مهم این است که با چشمانی باز و آگاهانه با آن برخورد کنید و عنان تفکر و اعتقادات خود را به آن نسپارید.