مهندسی جوراببافی
امروزه تولید جوراب به یک صنعت بزرگ تبدیل شده است، به طوری که ماشینهای ریسندگی مختلف، جورابهای زنانه و بچگانه مختلفی که از مچ پا بلندی دارند تا جورابهای فوتبالی که تا زیر زانو بلندی دارند را عرضه میکنند.
بسیاری از شرکتها برای کسب درآمد بیشتر و تولید جورابهای باکیفیت، صنعت جوراببافی را با فناوریهای نوین پیوند دادهاند، اما در این بین تولید غیرحرفهای جوراب نیازی به درد سر ندارد و یک کارگر ساده هم بعد از چند روز آموزش میتواند با یک ماشین جوراببافی ساده و قدیمی که به اندازه یک بخاری گازی است، روزانه چند صد جوراب ببافد و روانه بازار کند.
اما به راستی در دنیای کنونی که پیشرفت علم و دانش روزافزون باعث شده است بسیاری از کارخانههای جوراب سازی جهان به سمت ساخت و تولید جورابهای هوشمند و نانو بروند، سهم ایران در بهکارگیری از این تکنولوژیها به چه میزان است؟
یک جوراب خوب باید چه خصوصیتهایی داشته باشد؟
جوراب مناسب، جورابی است که پا را تحت فشار قرار ندهد، تا گردش خون مختل نشود. گاهی اوقات افراد در خرید یا پوشیدن جوراب چندان دقت نمیکنند، در صورتی که کوچک یا بزرگ بودن جوراب بسیار اهمیت دارد. مثلاً جورابهای سایز کوچک و تنگ، به پا فشار وارد میآورد و باعث خستگی زودرس پاها میشود. جورابهای بزرگ نیز با جابهجایی در پا، علاوه بر این که فرم زیبای خود را از دست میدهد باعث ایجاد اصطکاک پا میشود. یکی از موارد بسیار مهم دیگری که در سلامت پا نقش دارد، جنس مورد استفاده جوراب است.
نخ جوراب باید از الیافی تهیهشده باشد که رطوبت مناسب را به پا برساند، نه آن قدر رطوبت را نگه دارد که پا خیس شود و نه الیافی که تمام رطوبت را از دست بدهد و پا خشک شود. معمولاً جورابهای نخی به دلیل خاصیت جذب رطوبت و ایجاد حساسیت کمتر، از جورابهای نایلونی بهتر است. جورابهای پشمی نیز مناسبترین برای فصل زمستان است، اما باید از پوشاندن جورابهای پشمی و نایلونی به کودکان امتناع کرد، زیرا پوست بدن این افراد بسیار ظریفتر از بزرگترهاست. جورابهای نخی ظریف، بهترین گزینه برای کودکان است.
اصولاً جوراب به چه منظوری طراحی میشود؟
اصولاً جوراب به منظور ایجاد احساس راحتی در پوشیدن کفش، محافظت در برابر خراشیدگی و ساییدگی، گرم و تمیز نگه داشتن پاها، پیشگیری از ابتلای به بیماریها، زیبایی و مد، طراحی و دوخته میشود. مطابق این طرحها جنس الیاف طبیعی (پنبه، پشم و...) یا مصنوعی (نایلونی، پلیاستر و...) جورابها تعیین میشود.
از چه زمانی سر و کله این محصولات پیدا شد؟
هر چند این فناوری به تازگی مورد توجه زیادی قرار گرفته و محققان نانوتکنولوژی با نانو ذراتی آشنا شدهاند که ممکن است نقش زیادی در آینده علوم مختلف ایفا کند، اما این ذرات در گذشته نیز در علم پزشکی مورد استفاده قرار میگرفت و امروزه در راستای تحولات اخیر زندگی انسان، علم نانو تکنولوژی توسعه یافته و تقریباً میتوان در همه رشتههای علمی، نشانههایی از آن یافت.
مثلاً این فناوری صنعت پارچه را بهبود بخشیده و باعث بادوام شدن پارچه و افزایش مقاومت در برابر آب، آلودگیها و سایر مواد شیمیایی شده است، چرا که ذرات نانو نقره به ما امکان میدهد با کمترین غلظت، خاصیت ضد میکروبی بسیار قوی را از فلز نقره شاهد باشیم. ضرورت بهکارگیری از این فناوری باعث شده کشورهای زیادی به این امر توجه ویژهای داشته باشند، اما کشورهای آلمان، آمریکا و ژاپن بیش از سایر کشورها در این زمینه پیشرو بوده و از سال 2004 ، تجاری سازی محصولات خود را در صنایع نساجی و پوشاک آغاز کردهاند.
تفاوت نحوه بافت یا نوع الیاف این جورابها با جورابهای معمولی؟
نحوه بافت این نوع جورابها با جورابهای معمولی تفاوتی ندارد و الیاف بهکارگیری شده نیز همان است. خاصیت مواد نانو سیلور است که این نوع جورابها را از هم متمایز کرده است. اصولاً جورابهای معمولی بعد از بافته شدن، اتو زده و بستهبندی شده و وارد بازار میشود، اما این جورابها در فرآیندهای تکمیلیتری با بهکارگیری مواد نانو سیلور به جورابهای نانو تبدیل میشود. چند روش برای بهکارگیری این خاصیت وجود دارد.
ممکن است خاصیت نانو پس از بافته شدن جوراب یا پس از ریسیده شدن نخ ایجاد شود، حتی میتوان به راحتی دیگر لباسها را نیز با افزودن مقدار اندکی نانو سیلور در لباسشویی، ضد باکتری کرد. زیرا به محض تماس ماده با آب، نقره فعالشده و خاصیت آنتیباکتریال (ضد قارچ) پیدا میکند، اما خواص آنتیباکتریالی یک خاصیت موقتی است و احتمال دارد پس از یکبار شستن یا تعریق بدن، خاصیت خود را از دست بدهد و استفاده از آن مقرون به صرفه نباشد.
فرزانه صدقی - جام جم
باشگاه کاربران تبیان - ارسالی از: golbanoo
مطالب مرتبط:
چرا مردان نباید جوراب سفید بپوشند!