چگونه فضانورد شویم؟
اگه دنبال شغلی میگردین كه كه تركیبی از پیشرفته‌ترین فناوریها، جذابترین علوم و هیجان‌انگیزترین ماجراجوییها باشه بعیده كه انتخابی بهتر از فضانوردی بتونین پیدا كنین. اتفاقاً كاروبار این شغل بسیار خوبه و ایستگاه فضایی بین‌المللی كه در حال ساخته نیازمند تعداد زیادی فضانورد هست كه شاید یكیش شما باشین.
اما ببینیم تو امریكا چطور میشه فضانورد شد. متاسفانه فضانورد شدن تو امریکا كار چندان آسونی نیست و گذروندن دوره‌های اون چند سالی طول میكشه. در امریكا سه دسته فضانورد وجود دارن:
دسته اول فرمانده‌ها و خلبانها هستن. فرمانده‌ها از اسمشون هم معلومه كه رهبری ماموریتهای فضایی با اوناس و مسوول اعضای گروه و فضاپیما هستن. خلبان هم به عنوان كمك فرمانده در هدایت فضاپیما و قرار دادن ماهواره‌ها در مدار نقش داره.
دسته دوم از فضانوردها رو تحت عنوان متخصصان ماموریت میشناسن. كار اینا كمك كردن به خلبان و فرمانده در امر عملكرد فضاپیمای شاتل و انجام كارهای بیرون از فضاپیما (گردش و قدم زدن در فضا) و انجام آزمایشات محوله هست.
دسته سوم متخصصایی هستن كه از خارج از ناسا میان و برای یه كار خاص آموزش دیدن و معمولاً غیرامریكایی هستن كه به اینا اصطلاحاً Payload Specialist گفته میشه.
هر كدوم از این دسته فضانوردا باید یه سری ویژگیهای اولیه رو داشته باشن كه بتونن وارد این شغل بشن:
+ تابعیت امریكایی (برای خلبانها و متخصصان ماموریت)
+ دارا بودن مدرك لیسانس در یكی از رشته‌های مهندسی، علوم زیست‌شناسی، علوم فیزیكی و یا ریاضیات از یك دانشگاه معتبر
+ دست كم سه سال تجربه كاری در زمینه مرتبط با تحصیل (گرفتن مدرك فوق‌لیسانس معادل یك سال تجربه كاری و گرفتن دكترا معادل سه سال تجربه حساب میشه)
+ گذراندن امتحانات فیزیكی ناسا كه شبیه تستهاییه كه از داوطلبای خلبانی هواپیماهای جنگی یا مسافربری میگیرن. خلبانها باید تستهای درجه1 رو بگذرونن ولی اون دو دسته متخصص دیگه باید تستهای درجه2 رو بگذرونن.
+ داشتن تجربه 1000 ساعت خلبانی (فرمانده) هواپیماهای جت (فقط برای خلبانهای فضاپیما)
+ قد بین162.5 سانت تا 193 سانت برای خلبانها و 148.5سانت تا 193 سانت برای بقیه متخصصان
حالا اگه شما این خصوصیات رو دارین اولین كاری كه باید بكنین پر كردن فرمهای مخصوص و فرستادن اونا برای ناساس. ناسا بعد از بررسی فرمهای افراد مختلف بعضیا رو برای مصاحبه احضار میكنه. آزمایشات پزشكی در مراحل بعد هستن و در نهایت همه مشخصات شما بررسی و ارزیابی میشن و اگه خوش‌شانس باشین ممكنه شما رو به عنوان كاندیدای فضانوردی قبول بكنن. ناسا هر دو سال یه بار اسامی حدوداً 100 زن و مرد رو كه از بین هزاران متقاضی فضانوردی به عنوان كاندید قبول شدن اعلام میكنه.
اگه شما جزو این لیست بودین مرحله بعدیش اینه كه شما رو به مركز فضایی جانسون ناسا كه در هوستون تگزاس قرار داره میفرستن كه در اونجا باید دوره‌های كارآموزی دوساله‌ای رو بگذرونین. در طی این دو سال شما كلاسهایی در زمینه علوم (ریاضی، فیزیك، نجوم، زمین‌شناسی، هواشناسی و اقیانوس‌شناسی)، تكنولوژی (هدایت فضاپیما، مكانیك وسایل مداری و فرآورش مواد) و سیستمهای شاتل فضایی خواهید گذروند.
همچنین دوره‌های زندگی در دریا و خشكی و در شرایط بدون نیروی جاذبه و محیطهای با فشار اتمسفری بالا و خیلی پایین رو هم میگذرونین. ضمناً یه تست شنا رو هم باید بگذرونین كه در اون لازمه كه سه بار طول یه استخر 25 متری رو در حالیكه لباس فضانوردی و كفش تنیس تنتونه طی كنین. اگه شما به عنوان یه خلبان پذیرفته شده باشین باید دوره‌هایی رو هم در هواپیمای جت تی-38 ناسا و شاتل آموزشی اون بگذرونین كه حدوداً 15 ساعت در هر ماه به این كار اختصاص داره ولی اگه جزو متخصصان ماموریت باشین این مقدار 4 ساعت در هر ماه خواهد بود.
بعد از گذشت دو سال شما یك فضانورد خواهید بود. البته این تازه اول كاره. از اینجا به بعد كار شما اینه كه تو كلاسای آموزشی در مورد نحوه جنبه‌های مختلف عملكرد شاتل فضایی شركت كنین. هر قسمت این وسیله توسط متخصصین و سازنده‌های اون قسمت تدریس میشه. بعدش باید با یه دستگاه شبیه‌ساز (سیمولاتور) همه كارهای لازم رو از قبیل كارهای قبل از بلند شدن شاتل، در حین برخاستن، ورود به مدار، برگشتن و فرود روی زمین رو تمرین كنین. ضمناً برحسب اینكه خلبان یا متخصص ماموریت باشین باید نحوه كار با بازوی روبوتیك شاتل رو كه محموله شاتل رو ازش خارج میكنه یاد بگیرین. خلاصه اینكه اونقدر آموزشهای مختلف رو میگذرونین تا اینكه قرعه به نامتون بیفته و برای یه پرواز واقعی انتخاب بشین.
در این حالت باید 10 ماه قبل از پرواز، دوره‌های تخصصی مربوط به اون ماموریت رو بگذرونین. این دوره‌ها شامل پروازهای شبیه‌سازی‌شده، قدم زدن زیر آب و زندگی درون شاتل میشه. تو این دوره‌ها شما رو برای مقابله با هر نوع وضعیت اضطراری آماده میكنن. بعدش اگه خلبان باشین كه دیگه شما رو میبرن تو شاتل واقعی كه باید باش پرواز كنین و باز هم كلی دوره و جلسه و پرواز شبیه‌سازی شده براتون میذارن تا اینكه بالاخره تشریف میبرین به فضا. بعداز پرواز هم یه سری آزمایشهای پزشكی و مذاكرات چند روزه رو در پیش دارین كه اصطلاحاً بهشون میگن Debriefings (اگه یكی معنیشو بهم بگه ممنون میشم).
هر فضانورد دست‌كم تا 5 سال بعد از انتخاب شدنش در ناسا باقی میمونه. فضانوردا به عنوان كارمندای رسمی غیرنظامی استخدام میشن و گرید یا درجه GS-11 تا GS-14 دارن (بر حسب میزان سابقه). معمولاً میزان مرخصی زیاد و بیمه عمر و بیمه پزشكی هم دارن و از مزایای بازنشستگی استفاده میكنن.
خوب این بود روش فضانورد شدن. همونطور كه میبینین باید آموزشهای زیادی رو بگذرونین و سخت تلاش كنین و از استقامت زیادی هم برخوردار باشین تا یه فضانورد واقعی بشین. آیا هنوز هم دلتون میخواد فضانورد بشین؟!
زکریا محمد کریمی
