مذاکره ایران و آمریکا در لحظات آخر؟

---

یکی از این ملاقات ها در اوایل ماه اکتبر در دوحه پایتخت قطر انجام شده و 11 ساعت به طول انجامیده است. این نشست طولانی پشت درهای بسته تنها دو وقت استراحت داشته که مقامات ایرانی در آن زمان نماز خوانده اند.

---

از روز گذشته اخباری در فضای مجازی منتشر شد که برخی مقامات و چهره های معروف نظام برای مذاکره با آمریکا به این کشور مسافرت کردند. اگرچه این خبر تا حد زیادی عجیب به نظر می رسد اما تا کنون این خبر رسما تکذیب نشده است. بر اساس این اخبار مبهم ،این مقامات مذاکراتی با مقامات آمریکایی داشته اند. این در حالی است که به گزارش المانیتور نام و مشخصات هیات آمریکایی حاضر در این مذاکرات مشخص نیست. اما گفته می شود یک زن و دو مرد آمریکایی 60 و 30 ساله در این مذاکرات که در کشور های اروپایی و قطر انجام شده حضور داشته اند. العربیه، الجزیره و برخی خبرگزاری ها در پاکستان نسبت به انتشار این اخبار اقدام کرده اند اما هنوز طرف آمریکایی یا ایرانی انجام این ملاقات ها را تایید یا تکذیب نکرده است.

این در حالی است که هفته گذشته نیویورک تایمز گزارشی در خصوص این ملاقات های پشت پرده و توافق برای مذاکره مستقیم ایران و آمریکا منتشر کرده بود که در تهران و واشینگتن تکذیب شد اما گفته می شود این گزارش در نتیجه درز کردن اخبار مربوط به ملاقات های محرمانه در 5 ماه گذشته منتشر شده است. منابع ناشناس خبری ادعا می کنند در 5 ماه گذشته دست کم 4 نشست بین مقامات ایرانی نام برده شده و طرف آمریکایی برگزار شده و هدف از آن توافق بر سر تعلیق بخشی از عملیات غنی سازی در ایران در مقابل لغو تحریم ها بوده است.

به گفته این مقامات، یکی از این ملاقات ها در اوایل ماه اکتبر در دوحه پایتخت قطر انجام شده و 11 ساعت به طول انجامیده است. این نشست طولانی پشت درهای بسته تنها دو وقت استراحت داشته که مقامات ایرانی در آن زمان نماز خوانده اند. گفته می شود زن آمریکایی که مسئولیت هیات آمریکایی را بر عهده داشته پیش از این نشست 11 ساعته، یک نشست 4 ساعته با مقام ایرانی داشته و وی را چهره ای قابل اطمینان می داند. از سوی دیگر مرد 60 ساله ای که گفته می شود با موهای جوگندمی در این مذاکرات از جانب آمریکا حاضر بوده زمانی قبل از انقلاب در ایران زندگی کرده است.

حامد بن جاسم که وزیر امور خارجه قطر نیز به شمار می رود در واکنش به خبر منتشر شده در العربیه که اعلام کرده بود مذاکراتی بین مقامات ایرانی و آمریکایی در اوایل اکتبر در قطر برگزار شده، اظهار داشت: چنین ملاقاتی انجام نشده است.

هرچند که جزئیات این ملاقات ها به گونه ای در رسانه ها منتشر شده که بسیار قابل توجه است و از سوی دیگر سکوت خبری واشینگتن و تهران در این زمینه به تردید ها در مورد انجام چنین مذاکراتی دامن می زند.

این اخبار در حالی منتشر می شود که هم اکنون محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران به دلیل مطرح کردن پیشنهاد مذاکره با آمریکا در داخل کشور مورد انتقاد قرار دارد. از سوی دیگر قطر نیز به عنوان عضو شورای همکاری خلیج فارس، باید در زمینه اخباری که در ارتباط با میزبانی نشست بین مقامات آمریکایی و ایرانی منتشر شده به دوستان عرب خود پاسخگو باشد. چرا که شورای همکاری خلیج فارس در همراهی با سیاست های آمریکا به دنبال اعمال فشار بیشتر علیه ایران هستند.

در این بین گفته می شود کشورهایی مانند فرانسه، انگلیس و روسیه از شنیدن اخبار مربوط به مذاکرات پشت پرده ایران و آمریکا به شدت پریشان شده اند. این کشور ها در چارچوب گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) مذاکرات هسته ای با ایران را دنبال می کنند و بر این باورند گفت و گو هایی خارج از این روند به مذاکرات هسته ای آسیب می زند. از سوی دیگر مقامات در اسرائیل نیز ضمن تلاش برای نشان دادن خونسردی در مورد اخبار منتشر شده سعی می کنند استراتژی سکوت خبری را دنبال کنند. برخی تحلیلگران می گویند نگرانی مقامات روسیه از شنیدن خبر مذاکرات پشت پرده ایران و آمریکا به اندازه ای بوده که میخائیل  بوگدانوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه به سرعت به تهران سفر کرد تا در خصوص این ملاقات های پشت پرده با مقامات ایرانی گفت و گو کند. از سوی دیگر گفته می شود هیاتی پارلمانی از اروپا به تهران آمده نیز موضوع تحریم ها و روابط اقتصادی با ایران را در دستور کار دارد.

باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا در آخرین مناظره انتخاباتی خود با میت رامنی ، رقیب جمهوریخواه به وضوح اعلام کرد از گفت و گوی مستقیم با ایران استقبال می کند. هرچند وی نیز مانند سخنگوی کاخ سفید توافق برای مذاکرات مستقیم با ایران را تکذیب کرد اما تا کنون هیچ یک از مقامات آمریکایی یا ایرانی انجام گفت و گو های محرمانه بین تهران و واشینگتن را تکذیب نکرده اند.

همچنین جی کارنی، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید روز پنجشنبه اعلام کرده بود اوباما از گفت و گوی دو جانبه با ایران برسر برنامه های هسته ای اش استقبال می کند اما هنوز برای آن برنامه ریزی انجام نشده است.

بنابر ادعای برخی منابع خبری ناشناس، تهران و واشینگتن در جریان این نشست های محرمانه توافق کرده بودند که جمهوری اسلامی پیش از انتخابات ریاست جمهوری 6 نوامبر آمریکا موافقت با تعلیق بخشی از عملیات غنی سازی اورانیوم را اعلام کند و در مقابل از امتیاز لغو تحریم ها بهره مند شود. امتیازی که گفته می شود طرف ایرانی خواستار تضمین کتبی آمریکا در زمینه آن شده بود. اما درز این اخبار به بیرون و انعکاس بخشی از آن در روزنامه نیویورک تایمز موجب شد که طرف ایرانی از اعلام موافقت با تعلیق بخشی از عملیات غنی سازی بپرهیزد. به این ترتیب کارت برنده ای که اوباما قصد داشت برای پیروزی انتخاباتی از آن استفاده کند اکنون سوخته است اما گفته می شود که هنوز بحث بر سر اعلام توافق در زمانی دیگر ادامه دارد.

«یادآوری می‌کنیم که نخست وزیر اعلام کرده هر گونه تقاضایی برای مصاحبه درباره این موضوع، نیازمند اجازه وی است». به نوشته این روزنامه، زیر سه کلمه «نیازمند اجازه وی» خط کشیده شده که نشانه تأکید روی این موضوع است.

موضوع احتمال برگزاری گفت‌و‌گوهایی مستقیم میان ایران و آمریکا، همچنان در بسیاری از محافل سیاسی و تحلیلی مورد بحث است و شایعات درباره آن جریان دارد. در این میان، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از مقامات این رژیم خواسته از هر گونه اظهارنظر در این باره خودداری کنند.

به گزارش «تابناک»، اخبار حاکی از آن است که وزارت خارجه رژیم صهیونیستی، اندکی پس از انتشار گزارش‌ها مبنی بر احتمال مذاکره ایران و آمریکا، با فرستادن ایمیلی به سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌هایش در سراسر جهان از آن‌ها خواسته بنا بر نظر نتانیاهو، از هر گونه اظهارنظر در این باره خودداری کنند.

روزنامه «نیویورک تایمز» به نقل از بخشی از این ایمیل، خبر آورده است: «یادآوری می‌کنیم که نخست‌وزیر اعلام کرده، هر گونه تقاضا برای مصاحبه درباره این موضوع، نیازمند اجازه وی است». به نوشته این روزنامه، زیر سه کلمه «نیازمند اجازه وی» خط کشیده شده که نشانه تأکید روی این موضوع است.

نیویورک تایمز می‌افزاید: این ایمیل، بخشی از تلاش گسترده‌تر، از جمله دستورالعمل دولت به همه کارکنانش است، مبنی بر این که هر کس با رسانه‌ها سر و کار دارد، باید درباره این موضوع سکوت کند.

به اعتقاد این روزنامه، هدف اصلی نتانیاهو این است که جلوی پدید آمدن دوباره شکاف سیاسی میان ایالات متحده و اسرائیل را بگیرد و اجازه ندهد، بار دیگر اظهارنظرهای مقامات دولتش، تأثیری منفی بر روابط با آمریکا بگذارد؛ به ویژه در شرایطی که آمریکا در آستانه انتخابات ریاست جمهوری است و خود نتانیاهو نیز با انحلال پارلمان، خود را برای برگزاری انتخابات زودهنگام آماده می‌کند.

بنا بر این گزارش، با این حال، به نظر می‌رسد هشدارهای نتانیاهو کمی دیر به دست وزرای کابینه‌اش رسیده، زیرا تنها تا چند ساعت پس از انتشار گزارش نیویورک تایمز مبنی بر توافق ایران و آمریکا برای مذاکره، دست‌کم سه تن از آنها اقدام به اظهارنظر در این باره کردند و نظر هر یک نیز با دیگری متفاوت بود.

نیویورک تایمز با اشاره به اینکه گزارش گذشته‌اش، ابهامات بسیاری در سراسر دنیا پدید آورده، اشاره می‌کند که هرچند شخص باراک اوباما در مناظره با میت رامنی گفته این گزارش درست نیست، در بخش دیگری از این مناظره خطاب به رامنی گفته است: «من خوشحالم که هم‌اکنون شما سیاست ما مبنی بر اعمال فشار و نیز داشتن مذاکرات بالقوه با ایرانیان را تأیید می‌کنید».

به هر حال این روزنامه با اشاره به نزدیک بودن انتخابات در آمریکا و رژیم صهیونیستی، می‌نویسد: موضوع برنامه هسته‌ای ایران در هر دوی آنها، به یک مسأله محوری تبدیل شده و هم اوباما و هم نتانیاهو درباره اظهارنظرهای گوناگون در این موضوع حساسند.

نیویورک تایمز در ادامه به اظهارنظرهای مقامات اسرائیلی درباره این موضوع پرداخته که با وجود ادعای نتانیاهو مبنی بر آگاه نبودن از وقوع هر گونه توافق میان ایران و آمریکا، هر یک به بیان موضعی متفاوت از دیگری پرداخته‌اند.

در مجموع، آنچه از گزارش نیویورک تایمز برمی‌‌آید، این است که در میان مقامات اسرائیلی، هنوز هیچ گونه اتفاق نظری درباره نحوه واکنش نسبت به مذاکرات احتمالی میان ایران و آمریکا نیست و این رژیم می‌کوشد با در پیش گرفتن سیاست صبر و انتظار، فعلاً از درگیر شدن در این موضوع خودداری کند.