عوامل مۆثر در سرعت انجام واکنش
در این مطلب با بررسی اثر دما و میزان مواد شرکت کننده در واکنش خواهیم دید که سرعت واکنش، نمودار واکنش و میزان تشکیل محصولات چگونه با این عوامل تغییر می کنند.
در فلش زیر می بینید که هر چه مقدار واکنش دهنده B بیش تر شود، تشکیل محصول قرمز رنگ نیز بیش تر خواهد بود. غلظت بیش تر واکنشدهندهها باعث ایجاد برخورد بیش تر بین آن ها میشود و هر چه تعداد برخوردها بیش تر باشد، تعداد برخوردهای موثر هم بالا میرود؛ بنابراین سرعت واکنش هم بیش تر میشود.
در فلش دوم، نقش دما بر سرعت انجام واکنش و تولید محصول را خواهیم دید. روی دگمه دما کلیک کنید تا تغییرات نمودار دو واکنش را که در دو دمای مختلف انجام می شوند، ببینید.
مشاهده می کنید که در دمای بالا سرعت انجام واکنش و تولید محصول قرمز رنگ بیش تر است. همچنین به سیب دو نمودار نیز توجه کنید.
در کدام حالت، شیب بیش تر است؟
چرا هر چه دما بیش تر می شود، نمودار انجام واکنش آن در قسمت بالایی به خط راست نزدیک تر می شود؟
با کلیک روی دگمه INTERPRETATION خواهید دید که تنها زمانی محصول تولید خواهد شد که برخورد مۆثر بین دو واکنش دهنده روی دهد و برخوردی که هیچ جهت خاص یا سرعتی نداشته باشد، به محصول منجر نخواهد شد.
حال بر روی What does … کلیک کنید تا نقش دما بر روی انجام واکنش را تحقیق کنید.
علت چیست؟
دما بزرگ ترین تأثیر را بر روی واکنش شیمیایی دارد. مولکول ها در دمای بالاتر ، انرژی گرمایی بیش تری به دست می آورند. اگرچه آهنگ برخورد در دماهای بالاتر، بزرگ تر است، اما این کافی نیست.
اهمیت دما در این است که، نسبت مولکول های واکنش دهنده با انرژی کافی (انرژی بزرگ تر از انرژی فعال سازی) برای واکنش را، به طور چشم گیری بالاتر می برد و با توزیع انرژی مولکولی ماکسول بولتزمن بیان می شود.