نزدیکترین همزاد زمین پیدا شد
دنیای سیاره شناسی روزهای هیجان انگیزی را سپری می کند و این روزهای خوش و پرهیجان تا سال های آینده هم ادامه خواهد داشت. هنوز از زمانی که دانشمندانی چون جوردانو برونو را به جرم اعتقاد به وجود سیاراتی در اطراف ستاره های دیگر (و البته فهرست دیگری از اتهام ها) زنده در آتش می سوزاندند روزهای زیادی در مقیاس تاریخ های جهان نمی گذرد. تازه دو دهه از زمانی که اولین بار دانشمندان سیاره ای را در اطراف ستاره ای دیگر در صورت فلکی فرس اعظم کشف کردند گذشته است و امروز نه تنها شمارشگر دنیاهای دور دستی که در اطراف ستاره های دیگر کشف کرده ایم به بیش از 800 و فهرست نامزدهای چنین سیاراتی از مرز 2300 مورد گذشته است که سیاره ای در نزدیکی خودمان ،دقیقا در همسایگی دیوار به دیوارمان در منظومه ستاره ای آلفا قنطورس پیدا کرده ایم. آن هم سیاره ای که بی شباهت با زمین ما نیست.
آلفا قنطورس در اصل یک ستاره دوتایی است: ستارههای آلفا قنطورس A و آلفا قنطورس B که اندازهای بسیار نزدیک به خورشید ما دارند. ستاره سومی به نام پروکسیما قنطورس نیز وجود دارد که همدم این منظومه دوتایی است. اخترشناسان رصدخانه جنوبی اروپا از آن جهت چشمان خود را بر روی این منظومه معطوف کردهاند که احتمال زیادی برای میزبانی از سیارات دارد و همچنین ردیابی وجود سیارات در آن نسبتا راحت است. اخترشناسان برای کشف این سیاره از یک طیفنگار مخصوص که در رصدخانه لاسیای شیلی نصب شده است و روشی موسوم به لرزش در موقعیت ستاره (Wobble Method) استفاده کردند. در این روش اخترشناسان در جستجوی سیارات احتمالی، کوچکترین تغییرات را در سرعت شعاعی ستاره که ناشی از اختلالات سیارهای است اندازهگیری میکنند.
بررسی های دقیق تر نشان داده است که این سیاره دارای جرمی، اندکی بیش از زمین است اما درمداری بسیار نزدیک تر به ستاره مادرش نسبت به فاصله زمین از خورشید، ستاره مادرش را دور می زند به طوریکه هر 2,3 روز یک بار به دور ستاره مادرش می چرخد. همین نزدیکی به ستاره مادر باعث شده است تا دمای سطحی آن به حدود 1200 درجه سانتیگراد برسد. در چنین دمایی بخش عمده ای از سطح این سیاره ذوب شده و عملا فرصتی برای شکل گیری و ادامه حیات – حداقل به شکلی که ما آن را می شناسیم – در اختیار آن قرار نمی دهد.
اما این پایان داستان هیجان انگیز این همسایه جدید ما نیست. دانشمندان اینک به این موضوع فکر می کنند که این منظومه ستاره ای ممکن است میزبان سیاره ای شبیه به زمین در منطقه کمربند حیات خود باشد چرا که یافته های قبلی ما از مطالعه سیارات فراخورشیدی نشان میدهد سیارت سنگی و کوچک مانند نمونه اخیرا کشف شده معمولا تنها عضو سامانه خود نیستند و احتمال اینکه سیارات دیگری در اطراف این ستاره شکل گرفته باشد بسیار بالا است. این می تواند گامی مهم برای پیدا کردن سیاره ای زمین مانند آن هم دقیقا در بیخ گوش خودمان و در همسایگی خورشید به حساب آید.
ستاره شناسی هیچگاه جهان آرام و ثابتی نبوده است. هرروز شگفتی های جدیدی در این جهان پر حادثه برای ما آشکار می شود و شکار سیارات فراخورشیدی یکی از هیجان انگیز ترین آنها است. راهی که نه تنها به سوالات ما از گذشته و آینده منظومه شمسی خودمان پاسخ می دهد که شاید بالاخره ما را به نشانه ای از سیاره ای مشابه زمین در اطرافمان نزدیک کند.
اگرچه این سیاره یک عضو مهم دیگر برای باشگاه سیارات فراخورشیدی است؛ اما اگر بخواهیم صادق باشیم، دلیل جذابیت این سیاره آن است که در منظومه آلفا قنطورس واقع شده است. منظومه آلفا قنطورس آنقدر به زمین نزدیک است که ستارگان آن با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است و ستاره دوتایی آلفاقنطورس، یکی از ستارگان پرنور آسمان شب است. اما با وجود فاصله تنها 4.3 سال نوری از زمین، اگر فکر سفر به آنجا به سرتان زده است بهتر است چند کتاب با خود بردارید تا در راه حوصلهتان سر نرود. حتی با استفاده از رکوردار سریعترین فضاپیمای امروزی، کاوشگر خورشیدی هلیوس، سفر به این سیاره 19000 سال طول خواهد کشید.
فرآوری: م.ح.اربابی فر بخش دانش و زندگی تبیان
برگرفته از: خبرآنلاین_پوریا ناظمی