لخته شدن خون در ساق و ران پا
علائم ترومبوز ورید عمقی
علائم ترومبوز ورید عمقی شامل قرمزی، ورم و درد می‌باشد. این علائم در محل ایجاد لخته خون و اغلب در پاها دیده می‌شوند.
آمبولی ریه
اگر قسمتی از لخته خون به رگهای موجود در ریه برسد، باعث مسدود شدن جریان خون به ریه می‌شود و آمبولی ریه را بوجود می‌آورد.
علائم آمبولی ریه شامل: به سختی نفس کشیدن، فشار خون پایین، غش کردن، تند شدن ضربان قلب، درد قفسه سینه و سرفه همراه با بالا آوردن خون است.
علت ترومبوز ورید عمقی
- هر عاملی که باعث تخریب لایه داخلی رگ شود مانند: جراحی، آسیب یا پاسخ سیستم ایمنی، باعث ترومبوز ورید عمقی می‌گردد.
- خون غلیظ شده در رگ‌ها به کندی حرکت می‌کند و تبدیل به لخته می‌شود.
- اختلال ژنتیکی، تغییرات هورمونی و بی‌تحرکی بدن نیز باعث ایجاد لخته خونی می‌شوند.
هورمون درمانی بعد از یائسگی و مصرف قرص‌های هورمونی ضدبارداری، حتی در زنانی که فاقد اختلالات خونی هستند نیز باعث افزایش ترومبوز ورید عمقی می‌شود
افراد در معرض خطر
- سرطانی‌ها
- افرادی که تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند.
- افرادی که زیاد در رختخواب می‌مانند.
- افراد مسن
- سیگاری‌ها
- مسافرت طولانی
- افراد چاق
- ابتلا به ترومبوز ورید عمقی در گذشته
- سن بیشتر از 35 سال
- دوقلو یا چند قلوزایی
- عمل جراحی سزارین
- بیماری ترومبوفیلی (افزایش لخته شدن خون)
ترومبوز ورید عمقی در زنان
زنان در طی بارداری و 4 تا 6 هفته بعد از زایمان ممکن است دچار ترومبوز ورید عمقی گردند.
در سه ماهه اول بارداری و 6 هفته بعد از زایمان، احتمال لخته شدن خون زیاد است.
در دوران بارداری، به علت افزایش هورمون استروژن، احتمال تشکیل لخته خونی 10 برابر می‌شود.
فشار رحم در طی بارداری نیز می‌تواند مانع جریان خون شود.
برخی اختلالات خونی نیز می‌تواند باعث این مشکل شود.
هورمون درمانی بعد از یائسگی و مصرف قرص‌های هورمونی ضدبارداری، حتی در زنانی که فاقد اختلالات خونی هستند نیز باعث افزایش ترومبوز ورید عمقی می‌شود.
معمولا برای درمان ترومبوز ورید عمقی در بارداری، از تزریق هپارین استفاده می‌شود. معمولا این درمان تا شش هفته بعد از زایمان ادامه دارد.
هپارین یک ماده ضدانعقاد خون می‌باشد و اثر بدی بر رشد جنین ندارد. هپارین از بزرگ شدن لخته‌های خونی جلوگیری می‌کند و بدن می‌تواند لخته‌ها را حل کند.
همینطور تزریق هپارین باعث کاهش خطر آمبولی ریه و ایجاد لخته‌های دیگر در پا می‌شود.
اگر لازم باشد، درمان تا سه ماه ادامه یابد، باید از وارفارین استفاده شود. اگر شیرده هستید می‌توانید از وارفارین استفاده کنید.
برای زنان باردار دارای ترومبوز ورید عمقی، رعایت موارد زیر ضروری است:
- تا آنجا که می‌توانید فعال باشید و جوراب‌های تنگ برای کمک به گردش خون در پاها بپوشید.
- قبل از رفتن به اتاق زایمان، نباید داروهای ضدانعقاد را مصرف کنید.
- باید از آخرین تزریق داروی ضدانعقاد 24 ساعت گذشته باشد تا بتوانید سزارین شوید.
سزارین نسبت به زایمان طبیعی، بیشتر موجب لخته شدن خون می‌شود
ترومبوز ورید عمقی در مسافرت
تحقیقات نشان داده است سفرهایی که بیشتر از چهار ساعت طول می‌کشند، خطر بروز ترومبوز ورید عمقی را دو برابر می‌کنند.
مسافرت با هواپیما، قطار، ماشین، اتوبوس و غیره باعث کند شدن جریان خون می‌شود.
برای جلوگیری از ترومبوز ورید عمقی در مسافرت باید:
- زیاد آب بنوشید.
- از نوشیدن مشروبات الکلی دوری کنید، زیرا باعث کم آبی بدن می‌شوند.
- ورزش های مخصوص پا را انجام دهید مانند: خم و راست کردن پا و چرخش مچ پا.
- در راهروی هواپیما یا قطار کمی راه بروید و در طی سفر با ماشین شخصی یا اتوبوس هم، کمی از خودرو پیاده شده و قدم بزنید.
عوارض ترومبوز ورید عمقی
برخی مواقع، حتی یک سال بعد از رفع لخته خون، درد و ورم و تغییر رنگ پوست را خواهید داشت.
راه‌های تشخیص ترومبوز ورید عمقی
پزشک راجع به بیماری هایی که دارید و داروهایی که مصرف می‌کنید، از شما سئوالاتی می پرسد.
بعد با استفاده از روش اولتراسوند (فراصوت)، محل لخته خون را شناسایی می‌کند.
درمان ترومبوز ورید عمقی
داروهای ضد انعقاد خون از قبیل وارفارین و هپارین توسط پزشک تجویز می‌شوند. این داروها باعث تجزیه لخته خون می‌شوند.
داروهایی که باعث حل شدن لخته خون می‌شوند را ترومبولیتیک می‌خوانند. این داروها باعث خونریزی ناگهانی و شدید می‌شوند. این داروها در بیمارستان به صورت تزریق داخل وریدی، وارد بدن می‌شوند.
اگر شما از داروهای ضد انعقاد استفاده می‌کنید، باید مرتبا آزمایش خون بدهید. پزشک برای شما آزمایش خون می‌نویسد تا ببیند رگهای شما نازک نشده باشد.
داروهای ضدانعقاد باعث رقیق شدن خون می‌شوند و مصرف کنندگان آنها، به آسانی خونریزی می‌کنند
خونریزی داخلی، خطرناک است. علائم هشداردهنده خونریزی داخلی عبارتند از: درد شکم، تهوع قرمز و یا شبیه دانه های قهوه، مدفوع قرمز روشن و یا سیاه.
خونریزی در مغز باعث سردرد شدید، سکته، تغییرات بینایی، تحرک غیرطبیعی و گیجی می‌شود.
درمان با فیلتر Vena Cava
اگر شما نمی‌توانید داروهای ضدانعقاد را مصرف کنید و یا این داروها بر بدن شما تاثیری ندارند، پزشک یک فیلتر را درون رگ بزرگ (Vena Cava) قرار می‌دهد.
این فیلتر، جلوی لخته‌ها را می‌گیرد و از حرکت آنها به سمت ریه ممانعت می‌کند.
این فیلتر به تنهایی درمان کننده ترومبوز ورید عمقی نیست و از تشکیل لخته‌های جدید جلوگیری نمی‌کند، اما می‌تواند از آمبولی ریه جلوگیری کند.
درمان خانگی و پیشگیری
- جوراب تنگ: جوراب‌های تنگ از تشکیل لخته جلوگیری می‌کنند. این جوراب‌ها ورم و درد پاها را کم می‌کنند. در خانه نیز این جوراب‌ها را بپوشید.
- برای کاهش ورم و درد، پاهای خود را بالا ببرید.
- ورزش‌هایی مثل شنا و پیاده‌روی را انجام دهید. فعالیت بدنی باعث افزایش جریان خون و جلوگیری از تشکیل لخته می‌شود. هنگامی که پشت میز نشسته‌اید، پاهای خود را دراز کنید و بکشید. اگر امکان دارد، بلند شوید و کمی راه بروید.
- در هنگام مسافرت: از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید و آب زیادی بنوشید. هر 2 تا 3 ساعت یک بار، از جای خود بلند شوید و راه بروید. اگر مجبورید بنشینید، پاهای خود را حرکت دهید.
- اگر شما از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنید، مصرف منابع غذایی ویتامین K نیز می‌تواند کمک کند. غذاهای محتوی ویتامین K شامل سبزیجات برگ سبز، روغن کانولا و روغن سویا می‌باشد.
- تغییراتی را در شیوه زندگی خود اعمال کنید، از قبیل: کاهش وزن، نکشیدن سیگار و کاهش فشار خون.
مطالب مرتبط:
