لطفا درست فکر کنید
تفکر یک فرایند شناختی فعال، هدفمند و سازمان یافته است که برای معنی دادن به دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین در رابطه با اهمیت تفکر در زندگی ما انسان ها هیچ شکی وجود ندارد .ولی ممکن است این ذهنیت وجود داشته باشد که چون ما ماهیتاً موجودات متفکری هستیم، پس ضرورتی وجود ندارد که به پرورش توانایی های ذهنی خود بپردازیم !!!
تفکر موفقیت آمیز موجب می شود، مشکلاتی که به طور دائم با آن مواجه می شویم حل کرده، تصمیمات هوشمندانه بگیریم و به اهدافی که در زندگی تعیین کرده ایم دست یابیم.
تفکر نقادانه چیست؟
برنارد باروچ سرمایه گذار مشهور آمریکایی به طنز می گوید:میلیون ها نفر افتادن سیب را دیدند، اما فقط نیوتن پرسید چرا؟ا ین شگفتی تفکر انتقادی است.
ما در برهه ای از تاریخ به سر می بریم که به آن عصر"انفجار اطلاعات " گفته می شود. اینترنت، گستردگی رسانه های جمعی، و فن آوری اطاعات، همگی موضوعاتی هستند که ما را دائماً در معرض اطلاعات قرار می دهند و قاعدتاً اگر ما فاقد توانایی تشخیص اطاعات کارآمد باشیم با مشکلات عدیدی ای روبرو خواهیم شد.
تفکر نقادانه فرایندی است که با استفاده از آن به بررسی افکار و عقاید خود و دیگران پرداخته و به فهم بهتر و روشنی دست می یابیم. به تعبیری، مهارت تحلیل عینی اطلاعات و تجارب را تفکر انتقادی معرفی کرده اند. در تفکر انتقادی عوامل موثر بر رفتارها و نگرش ها ابتدا مشخص شده و مورد ارزشیابی قرار می گیرد و سعی می شود از مهارت های تفکر، بالاترین استفاده مفید صورت گیرد. در مجموع این نوع تفکر، بهره گیری از راهبردها و مهارت های شناختی به منظور بالا بردن بازده مطلوب رفتارها است.
مهارت تفکر انتقادی یا نقادانه توانایی تحلیل اطلاعات و تجارب است. مثلاً چقدر تحت تاثیر شایعات قرار می گیریم؟چقدر تحت تاثیر تبلیغات رسانه ها و یا حرف های دوستان خود قرار می گیریم؟ آیا راههای کسب اطلاعات و تحلیل آن را می دانیم؟
اجزاء تفکر نقادانه
1-تفکر فعال
2- تفکیک واقعیت، غیر واقعیت و عقیده
3- بررسی اعتبار یک موضوع با استفاده از سوال کردن
4- دقت در نتیجه گیری
5- بررسی دقیق منابع اصلی افکار، عقاید و ارزیابی اعتبار آنها
6- پذیرش اطلاعات صحیح
اصول تفكر نقادانه
پرسشگری : پرسیدن سۆالات مناسب از خود و دیگران برای فهمیدن دقیق تر مطلب یا مسئله مطرح شده
اطلاعات : جمع آوری اطلاعات از منابع مختلف دربارهل ± مطلب یا مسئلهل ± مطرح شده
ارزیابی : بررسی و ارزیابی اطلاعات جمع آوری شده دربارهل ± مطلب یا مسئلهل ± مطرح شده و ارزش گذاری آن ها
نتیجه گیری: در نظر گرفتن و انتخاب بهترین و صحیح ترین مفهوم یا راه حل برای مطلب یا مسئلهل ± مطرح شده
همان طور که کفته شد دنیای امروز دنیای اطلاعات است و لی هیچ تضمینی وجود ندارد که تمامی این اطلاعات ، صحیح باشند. تفکر نقادانه ،تمایز سره از ناسره است.افراد ماهر در زندگی با استفاده از مهارت تفکر نقادانه اطلاعات صحیح را پذیرفته و بر اساس آنها رفتار می کنند.
فرآوری:آسیه ملک دار
بخش خانواده ایرانی تبیان
منابع:
1-مهارت های زندگی –حسین ناصری
2- سایت همدردی
3-مرکز مشاوره افق- اکبر مهدیلو
4- سایت آی بانو
5- جلال مرادی- کارشناس ارشد روان شناسی بالینی
مطالب مرتبط:
