مدهای غربی چه برسر ما می‌آورد؟

امان قرایی مقدم دكترای جامعه شناسی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران می گوید: «بازار عرضه و تقاضا برای پوشاك و لباس در جامعه بسیار زیاد است تولید کنندگان نیز به دنبال سود خود هستند و برای کسب درآمد بیشتر لباس هایی را تولید می کنند که مد روز باشد. اکثر مردم خواستار مد و لباس های شیک،‌نو، جدید و متمایل به غرب هستند به طوری که مشاهده می شود لباس هایی که در بازار و مغازه ها وجود دارند با فرهنگ ما سازگار نیست.

مصرف کنندگان بر نحوه تولید و عرضه پوشاک و لباس در بازار نقش بسیار مهمی دارند تا زمانی که آنها لباس های بیشتر را مصرف کنند و به دنبال مد روز باشند؛ تولید کنندگان از این جوی که در جامعه حاکم است سو استفاده می کنند و برای کسب درآمد بیشتر، هر روز لباس هایی را با مدهای متنوع ، تازه، نو و متمایل به غرب تولید می کنند متاسفانه گروهی از مردم که به دنبال مد نیستند و طرفدار لباس های سازگار با فرهنگ جامعه هستند دچار مشکل های بسیار می شوند.

تولید کنندگان، لباس های نامناسب و مبتذل را وارد بازار می کنند جوانان جذب این لباس ها می شوند و آنها را تهیه و مصرف می کنند ادامه این رویه مشکلات بسیاری را همراه دارد.

فرهنگ نامناسبی در جامعه حاکم می شود اگر این لباس ها در سطح جامعه توسعه پیدا کنند، آسیب های زیادی را به دنبال دارد به طوری که باعث رواج بی حجابی، بی بند و باری ، فساد و فحشا در جامعه می شود.»

وی در خصوص عواقب وجود لباس های مبتذل و تاثیر آن بر جوانان معتقد است:« مصرف کنندگان زمانی که می بینند جنسی را که می خواهند در بازار و مغازه ها نیست، به ناچار سراغ لباس های مبتذل می روند.

ادامه این رویه باعث اشتیاق دختران و پسران به یک نوع پوشش خاص می شود. آنها از راه، روش و رسم گذشته دوری می کنند. دنبال مدهای تازه و نو هستند به طوری که نو خواه و نو پذیر می شوند. دیگر به وضع موجود قانع نیستند . اگر این لباس ها و سطح جامعه توسعه پیدا کند آسیب های بسیاری را به دنبال دارد. »

قرایی مقدم در ارتباط با نقش پوشش نامناسب و ایجاد آسیب های احتمالی بر جامعه گفت: پوشش نامناسب در جامعه باعث از بین رفتن حجاب است پسران از لباس هایی استفاده می کنند که مناسب با شخصیت آنها نیست. دختران نیز از لباس هایی نامناسب و مبتذل استفاده می کنند با ظاهری نامناسب در جامعه حاضر می شوند و زمینه را برای مزاحمت پسران مهیا می سازند. گسترش این فرهنگ نادرست باعث افزایش فساد و فحشا در جامعه می شود.

وی اعتقاد دارد: متاسفانه با این جوی که در جامعه حاکم است نمی شود با زور نسل جوان را مجبور به استفاده از لباس های سنتی کرد تاثیر آن بسیار کم است جوانان می دانند که جامعه با استفاده کردن از لباس های مبتذل و غرب زده مخالف است ولی آنها نوخواه و پویا هستند.

لذا اگر جامعه نیز بگوید باید از لباس فرم استفاده شود نسل جوان با آن مقابله می کند و به سراغ آن نمی رود این موضوع باعث می شود تا لباس هایی که در بازار و مغازه ها وجود دارد خریداری نشود ادامه این مساله ، افزایش بیکاری در جامعه را به دنبال خواهد داشت و افزایش بیکاری در جامعه موجب افزایش آسیب ها و انحراف های اجتماعی در جامعه می شود.

در بخشی از این گفتگو در خدمت دکتر باهر هستیم و از ایشان می پرسیم:

با توجه به روایت امام صادق در مورد پوشش كه می فرمایند: " بهترین لباس هر زمان، لباس اهل آن زمان است " لباس مناسب برای زمان ما از نظر شما باید شامل چه ویژگی هایی باشد؟

بر اساس این فرموده ی امام صادق(ع) كه: "فرزند زمانتان باشید" این سوال برای ما پیش می آید كه آیا زمان، نوع لباس را تعیین می كند یا لباس، بر زمان تاثیر می گذارد؟

پوشش هر زمان و مكان باید متناسب با مقتضیات آن زمان و مكان باشد و این مقتضیات همان ارزش های حاكم بر جامعه، بر اساس شرایط زمانی می باشند.

یكی از مهم ترین مقتضیات پوشش، تناسب آن با سن است. نوع پوشش افراد مسن با جوانان و... متفاوت است.

دوم تناسب با زمان است. در قرن 21 نوع پوشش باید بر اساس شرایط زمانی و تغییر شرایط جامعه، شكل گیرد.

تناسب با مكان از دیگر مسایل تعیین كننده ی نوع پوشش است، به عنوان مثال بر اساس ارزش های دینی، اصل حجاب از ارزش های ثابت و واجب است، اما نوع حجاب اسلامی در مكان های مختلف و در داخل و خارج از كشور ، تفاوت دارد. هماهنگی با ارزش ها و باورهای حاكم بر جامعه نیز از دیگر مقتضیات پوشش در هر جامعه است.

نقش آگاهی و تقوا را در انتخاب نوع پوشش چگونه ارزیابی می كنید؟

آگاهی و پرهیز از منهیات، راهگشای چگونگی عملكرد در زمان و مكان می باشد. اصول روابط افراد، نه بر اساس شخص كه بر مبنای شخصیت شكل می گیرد. نوع پوشش وحجاب شكل دهنده به شخصیت افراد، در روابط و موقعیت های متفاوت است.

هر چه آگاهی و خرد بیشتر شود، فرد پوششی را برمی گزیند كه نه خود و نه دیگران را آزار دهد و این معنای حقیقی آزادی است.

آزادی به این معنا نیست كه هر كس آزاد به انجام هر عملی باشد، بلكه به این معناست كه اعمال افراد اعم از پندار، كردار و گفتار به خود فرد و به دیگران آسیب و زیانی وارد نكند.

گرایش به پوشش غربی به این دلیل است كه ما جوانان را درشرایط تحریك و تهییج توسط رسانه های خارجی رها كرده ایم و از سوی دیگر در داخل كشور هیچ اقدامی در جهت الگوسازی برای آن ها، انجام نمی دهیم .

به عبارت دیگر جوان را در مكان، محدود و در زمان، نامحدود می كنیم، به تبع، او دچار تعدد شخصیت می شود و نوعی پوشش تركیبی بی هویت را برمی گزیند كه هویت انسانی، باستانی، ایرانی و اسلامی او را مخدوش می كند.

با توجه به مواردی كه ذكر شد، نوع پوشش فرد باید به گونه ای باشد كه او بتواند جهانی و زمانی بیندیشد و مكانی و محلی عمل كند.

آیا هنجارهای جامعه ی ایرانی در برخورد با پوشش های غربی و وارداتی شكسته می شود؟

قطعا این گونه است. وقتی در جامعه ای غلبه با حجم های غربی باشد، به دنبال آن هنجارهای جامعه شكسته و جوان دچار دوگانگی خواهد شد و این دوگانگی، زمینه ساز ایجاد انزوا و اغتشاش روحی در جامعه ی ایرانی می باشد.

راهكارهای ترویج و استفاده از الگوهای پوشش ملی و بومی چیست؟

همان گونه كه پیغمبر خود برای مردم الگو شدند، مدیریت الگویی هم كه در اسلام به آن اشاره شده است، راهكاری مناسب برای ترویج الگوهای پوشش بومی و ملی می باشد.

یكی از مشكلات موجود بر سر راه پوشش نامناسب جوانان، عدم وجود الگوهای مناسب اعم از هنرپیشه، ورزشكار و... می باشد.

هنرپیشه ها، ورزشكاران و بزرگان علم واندیشه، مهم ترین الگوها برای ترویج پوشش مناسب هستند و البته طراحی های مناسب برای زمان و مكان، نیاز به افراد هنرمند بومی دارد كه بتوانند جهانی بیندیشند و ایرانی عمل كنند.

منابع:مرکز هم اندیشی استادان و نخبگان دانشگاهی

باشگاه خبرنگاران