دختران جوان در شغل قصابی!
«به خانمی جوان، خوش برخورد و با ظاهری آراسته نیازمندیم»؛ این جمله مشترك میان آگهیهای استخدام خانم هاست و نكته قابل توجه اینجاست كه «جوانی»، «ظاهری آراسته » و «خوش برخورد»، وقتی در دل آگهیهای استخدام زنان و دختران جای میگیرند، معنایی متفاوت از مفهوم اصلی خود را مییابند به طوری كه بسیاری از مشكلات و آسیبهای اجتماعی برای زنان و دختران از این بیراهه معنایی میگذرد!
پیشاپیش از خوانندگان فهیم به خاطر بیان برخی واقعیتهای زننده و تلخ در این گزارش پوزش میخواهیم. شما هم اگر جزو افراد جویای كار باشید، بدون شك هنگامی كه در میان آگهی اشتغال نیازمندیهای مطبوعات، آگهی هایی كه روی در و دیوار شهر جا خوش كردهاند یا در مراكز كاریابی وقتی كه رزومه كاری خود را ارائه میدهید به چنین مواردی برخوردهاید.
«احتیاج» سنگ بنای شكلگیری آسیبها
در واقع در بسیاری از موارد خانمهای جویای كار برای به دست آوردن شغل پیش از متخصص و بیش از تحصیل باید این سه ویژگی را یا داشته باشند یا با توسل به راهكاری این صفات را در خود ایجاد كنند. حقوق ناچیزو بدون بیمه، فرار از زیر اجرای قوانین كار و تن دادن به آراستگی ظاهر به همان معنایی كه كارفرما میخواهد(بزك كردن)، انجام كار اضافه و خلاف شأن، همه و همه مواردی است كه دلیل رخ دادنش را میتوان در یك مفهوم كلیدی پیدا كرد؛ «احتیاج.»
این شاغلان خوشحال نیستند
20 ساله است اما برای رسیدن به ظاهر آراستهای كه رئیس شركت از او خواسته آنقدر آرایش كرده كه 35 ساله به نظر میرسد! مریم منشی یك شركت خصوصی است. او به خبرنگار اجتماعی «جوان» میگوید: «مدتی بود كه دنبال كار میگشتم. این كار را از روزنامه پیدا كردم. در آگهی شرط سنی قید شده بود؛زیر 22 سال. علاوه بر كارهای اداری، كار آبدارخانه را هم انجام میدهم». مریم هنوز بیمه نیست و با حقوق 250 هزار تومانی و با تمام شرایط سختی كه دارد سعی میكند شغلش را حفظ كند.
«سمیه» كارمند آژانس هواپیمایی نیز تمام تلاشش را میكند تا در قالب نقشی كه از او خواسته شده فرو رود؛حتی به كمك رنگ و لعاب لوازم آرایش و چاشنی رفتارهایی كه خودش هم نمیپسندد! «نگین» هم زن جوانی است كه بازاریاب یك شركت لوازم آرایشی است و برای فروختن یك محصول ساده گاهی ناگزیر است ساعتها با مشتریان صحبت كند و البته خوش برخورد باشد !
بهرهگیری از نیروی كار ارزان و استفاده ویترینی از زنان به همین جا ختم نمیشود و در برخی از موارد، خانمها در مشاغلی خلاف شأن به كار گرفته میشوند. نمونه این موارد را در اشتغال زنان و دختران جوان در مراكز فروش گوشت و مرغ، رزروشن آژانس یا پیك موتوری و صندوقدار رستورانهاست
«مرضیه» اما مسئول فروش شركت عرضه لوازم خودرو است و با وجودی كه بیشتر مشتریان این شركت مرد هستند از او خواسته شده تا كاملاً خوش برخورد باشد
و با هر شگردی كه شده مشتری را قانع به خرید كند! «نسترن» هم جوان جویای كاری است كه برای استخدام در یك شركت بازرگانی این شرط برایش تعیین شده است: «باید همراه رئیس شركت یك مسافرت خارجی بروی تا بعد از آن تصمیم گرفته شود!»
بهرهگیری از نیروی كار ارزان و استفاده ویترینی از زنان به همین جا ختم نمیشود و در برخی از موارد، خانمها در مشاغلی خلاف شأن به كار گرفته میشوند. نمونه این موارد را در اشتغال زنان و دختران جوان در مراكز فروش گوشت و مرغ، رزروشن آژانس یا پیك موتوری و صندوقدار رستورانهاست. به طور نمونه «پریسا» دختر جوانی است كه صندوقدار یك پیتزا فروشی است و بیشتر شبها تا ساعت یك بامداد كار میكند. او هم بیمه ندارد و حقوقش با قانون وزارت كار نمیخواند اما از او خواستهاند سعی كند خوش برخورد باشد تا مشتریها باز هم به رستوران محل كار او سر بزنند! كار در سوپر ماركتها، مۆسسات خدماتی یا حضور بدون حجاب كارمندان زن در شركتهای خصوصی از معضلات دیگری است كه زنان و دختران جویای كار در جامعه را تهدید میكند.
اولویت اشتغال برای دختران وارونه شده است
دكتر مجید ابهری، متخصص علوم رفتاری در این باره به «جوان» میگوید: مۆسسات كاریابی عامل اصلی آسیبهای فرهنگی هستند. وی ریشه آسیبهای ناشی از استفاده ویترینی از زنان و دختران جویای كار را از یك سو، گسترش روزافزون آمار زنان سرپرست خانوار و از سوی دیگر بالا رفتن آمار زنان تحصیلكرده میداند. این استاد دانشگاه تأكید میكند: از نگاه آسیب شناسی زنان آماده به كار دو دستهاند؛ دستهای از روی نیاز، شرایط سخت و گاهی غیر اخلاقی محیط كار را تحمل میكنند و گروه دیگر اشتغال را وسیلهای برای وقت گذرانی میدانند و برای دور بودن از محیط خانه حاضرند با كمترین حقوق كار كنند. به باور وی، همین موضوع سبب شده تا امروزی بودن، خوش صحبت و جذاب بودن به جای اولویتهای اشتغال بنشیند. دكتر ابهری با اشاره به شرایط برخی از كارگران اعزامی به منازل تصریح میكند: گاهی این افراد ناگزیرند در برابر خواستههای نامشروع كارفرما، بارها محل كارشان را تغییر دهند. بسیاری از زنان و دخترانی كه قصد اشتغال سالم و فعالیت اجتماعی مفید را دارند به دلیل فضای كاری ناسالم موجود، ناگزیر میشوند یا خانه نشین شوند یا به سختی شغل مناسب پیدا كنند.
فضای ناامن اشتغال برای زنان و دختران علاوه بر آسیبهای فردی برای آنها، جامعه را نیز با چالش مواجه میسازد. ابهری در این باره نیز میگوید: این معضل سبب ارائه الگوهای نامناسب به زنان و دختران جامعه شده و گسترش برهنگی فكری و رفتارهای ضد فرهنگی را به دنبال دارد و در نهایت موجب تسری آسیبهای اجتماعی و فرهنگ فاسد اشتغال میشود
بیشتر هنرمندها به خاطر ظاهر هنرمندشدهاند!
این استاد دانشگاه با اشاره به انحطاط موجود در محیط شغلهای هنری نیز میافزاید: 85 درصد از هنرمندان فاقد تحصیلات تخصصی هستند و بر اساس ظواهر وارد این شغل شدهاند و در عوض حدود 100 هزار فارغالتحصیل رشتههای هنر یا بیكارند یا در رشتههای غیر مرتبط فعالیت میكنند!
فرهنگ فاسد اشتغال
فضای ناامن اشتغال برای زنان و دختران علاوه بر آسیبهای فردی برای آنها، جامعه را نیز با چالش مواجه میسازد. ابهری در این باره نیز میگوید: این معضل سبب ارائه الگوهای نامناسب به زنان و دختران جامعه شده و گسترش برهنگی فكری و رفتارهای ضد فرهنگی را به دنبال دارد و در نهایت موجب تسری آسیبهای اجتماعی و فرهنگ فاسد اشتغال میشود.
زوال اخلاق شغلی
زوال اخلاقی در حوزه اشتغال، موضوعی است كه شاهد آن هستیم و ممكن است آسیبهای جبران ناپذیری را به شالوده جامعه ما وارد كند. كاش مسئولان امر كمی به فكر فرو روند.
منبع : جوان آنلاین- زهرا چیذری