چشمهایی رو به آینده
به مناسبت روز جهانی نابینایان
اگر برای یك بار هم كه شده، چشمها را ببندیم و لحظهای را همانند آنها زندگی كنیم، آنها را جور دیگری درك خواهیم كرد و طبیعتا تجربه جدید و متفاوتی از زندگی خواهیم داشت.
نابینایی بخشی از زندگی افرادی است كه اتفاقی یا به طور مادرزادی به این اختلال دچار شدهاند و چارهای جز زندگی با آن را ندارند، اما با سرعتی كه علم در پیش گرفته، امیدواریم دنیای متفاوتی برای این افراد رقم بخورد. در حال حاضر، بسیاری از فناوریهای نوین میتواند در روابط روزمره نابینایان تأثیر بسزایی داشته باشند. لمس دنیا به گونهای دیگر برای این افراد اهمیت زیادی دارد، چرا كه حس میكنند، مانند دیگران قادرند از دنیا بهره برده و از امكانات آن استفاده كنند.
تاكنون تلاشهای زیادی برای برگرداندن بینایی به نابینایان صورت گرفته و آخرین شیوه درمانی كه در این زمینه انجام شده، تزریق سلولهای بنیادین به چشم بیماران بوده كه در ظاهر موفقیت خوبی داشته است. محققان این سلولهای بنیادین جنینی را رشد دادهاند، طوری كه قابلیت پوشش شبكیه پشت چشم را داشته باشد. این روش تا حدی قدرت بینایی را به نابینایان باز میگرداند.
امكاناتی در حد چشم دوم
تحولاتی كه قرن اخیر در زمینه ابداع امكانات مخصوص نابینایان انجام شده، بسیار امیدواركننده بوده و توانسته است دنیای این افراد را متحول كند. استفاده از این امكانات میتواند زندگی در دنیای پر سرعت امروز را تسهیل كرده و به این افراد اعتماد به نفس كافی دهد.
گوشی لمسی: محققان یك گوشی لمسی ابداع كردهاند كه میتواند مكالمه افراد نابینا را تسهیل كرده، كتاب برای آنها بخواند و اشیا را نیز برای آنها شناسایی كند. به گزارش gizmodo تمام این كارها توسط این گوشی لمسی قابل انجام است. این گوشی دوربینی دارد كه از متون نوشته شده عكس میگیرد و آن را برای فرد نابینا میخواند.
لیوان بیخطر: ممكن است موقع ریختن آب جوش یا چای و قهوه داخل لیوان دست یك فرد نابینا بسوزد. برای حل این مشكل، لیوانی طراحی شده است كه به گزارش وبسایت Weburbanist داخل آن سه حسگر كار گذاشته شده و حجم مایع ریختهشده را نشان میدهد. از طرف دیگر، روی دسته لیوان شكل برجستهای از حجم پایین، متوسط و بالای مایع كشیده شده و قابل لمس است. با ریختن مایع داخل لیوان، از قسمت پایین آن صدای خاصی از هر حسگر مخصوص منتشر میشود كه نشان میدهد، چه حجمی از مایع داخل لیوان ریخته شده است.
ساعت لمسی: آگاه بودن از زمان برای همه ما اهمیت ویژهای دارد. استفاده از ساعت لمسی، راهحل مناسبی برای افراد نابینا خواهد بود و كاربرد آن بسیار ساده است. این ساعت، دو صفحه مشكی جداگانه دارد كه هر یك برآمدگی كمی دارند. یكی از آنها ساعت و دیگری، دقیقه را نشان میدهد. یك بریدگی در دایره بیرونی، در قسمت ساعت 12 قرار گرفته كه دقت خواندن ساعت را بالا میبرد. نوع دیگری از ساعتهای نسل جدید هم ساعت به سبك بریل است كه هنوز به تولید انبوه نرسیده است. در ساعت بریل، ساعت به شكل خط بریل نشان داده شده و فرد نابینا با لمس آن براحتی و سریع متوجه زمان میشود.
دستگاه مترجم زبانی: یكی از مشكلترین راههای ارتباطی، ارتباط یك فرد نابینا با یك فرد ناشنواست، چرا كه یكی قادر به شنیدن صدا و دیگری قادر به دیدن حركات طرف مقابل نیست. با استفاده از دستگاه مترجمی كه به صورت یك گردنبند طراحی شده، حركات فرد ناشنوا به صدا و صدای فرد نابینا به صورت نوشتار برای طرف مقابل تبدیل میشود تا با یكدیگر ارتباط برقرار كنند.
دستبند هدایتگر: افراد نابینا در پیدا كردن مسیر خود در خیابان گاهی با مشكل مواجه میشود. برای حل این مشكل، استفاده از دستبندهای هدایتگر مفید است. این سیستم هدایتگر مجهز به GPS است و در آن از فرمانهای صوتی و بازخوردهای سمعی و لمسی برای افزایش استقلال نابینایان استفاده میشود.
كارتهای آموزشی به خط بریل: همانطور كه شاهد هستید، امروزه كارتهای آموزشی برای تسهیل آموزش بسیار فراگیر شده، اما استفاده از آنها برای نابینایان امكانپذیر نیست. البته كارتهایی كه مخصوص افراد نابینا طراحی شده، این مشكل را حل كرده است. روی یك طرف این فلش كارتها اسم شیء مورد نظر به خط بریل نوشته و روی طرف دیگر كارت به طور برجسته به تصویر كشیده شده تا براحتی برای نابینایان قابل لمس و درك باشد.
لوح نقاشی رنگی و لمسی: از این پس به كمك لوح نقاشی، افراد نابینا نقاشیهای خیرهكنندهای را بدون داشتن قدرت بینایی و شناخت از رنگها به تصویر میكشند؛ چرا كه میزان دمای رنگ میتواند نوع رنگ را به فرد نشان دهد، به این ترتیب فرد نابینا میتواند درك خلاقانهتری از رنگها پیدا كرده و از آنها هنرمندانه استفاده كند. در این لوح نقاشی از انرژی حرارتی و چرخ رنگ دستی، برای خلق آثار هنری استفاده شده است. این چرخ رنگی، رنگ دقیق گرفته شده از محیط را در اختیار فرد قرار داده، آن را به لوح منتقل میكند. به عنوان مثال در این لوح سرما رنگ آبی و گرما رنگ قرمز را نشان میدهد.
حسگرهای رنگی: حسگرهای رنگی از طریق تولید صدایی خاص برای هر رنگ، به افراد نابینا كمك میكند كه رنگها را تشخیص دهند.
دوربین بریل: افراد معمولی با گرفتن عكس از اشیا خاطرات خود را ثبت میكنند، اما دوربین برای افراد نابینا نمیتواند چنین كاربردی داشته باشد. بتازگی دوربینهایی به بازار آمده كه به صورت بریل عمل میكند، به طوری كه به صورت یك چاپگر بریل عمل كرده، شكل اصلی شیء مورد نظر را به صورت خط بریل روی كاغذ منعكس میكند و فرد نابینا میتواند عكسهای گرفته شده را در قالب یك آلبوم جمعآوری كند.
جیپیاس هوشمند: محققان ایتالیایی با ساخت جیپیاس هوشمندی كه كنار یك گوشی همراه قرار میگیرد، توانستهاند به نابینایان كمك كنند كه مسیر خود را بهتر پیدا كنند. این وسیله از یك دریافتكننده بلوتوثی جیپیاس و نرمافزار تبدیل ساختار نوشتار به گفتار تشكیل شده كه كنار یك گوشی همراه قرار میگیرد، اما این گوشی با گوشیهای دیگر تفاوت دارد و فقط دو كلید دارد كه با یكی، فرد نابینا محل دقیق خود را به مركز كنترل مخابره میكند و از طریق كلید دیگر به مركز كنترل اعلام كمك میكند. به این طریق اپراتور با فرد تماس گرفته و به وی در پیدا كردن مسیر دقیق كمك میكند.
كفش مسیریاب: با ابداع این كفشها نابینایان میتوانند در مسابقات دو شركت كرده و بدون نیاز به كمك دیگران بدوند. این سیستم روی كمر قرار گرفته و حسگرهای مادون قرمز آن روی كفش و گوش فرد جای میگیرد. با به پا كردن كفشهای مجهز به حسگر، زمانی كه فرد روی یك مسیر مشخص شروع به حركت میكند و ناگهان از مسیر خارج میشود، در همان جهتی كه از مسیر خارج شده، در آن گوش خود صدای هشداری میشنود كه به او اعلام میكند، از مسیرش خارج شده است.
عصای هوشمند
افراد نابینا همیشه زمان راهرفتن در خیابان و بالا و پایینرفتن از پلهها با خطر مواجه میشوند. با ساخت عصای هوشمند، این مشكل نیز مرتفع شده است. طراحان لنزی را در قسمت انتهایی عصا كار گذاشتهاند كه قادر به تشخیص اشیایی مانند چراغهای راهنمایی و رانندگی، پلهها، مترو و... است. این عصا برای آگاه كردن فرد نابینا از شیئی كه اطرافش قرار دارد، ارتعاشهایی را به فرد مخابره میكند و او قادر خواهد بود از خطری كه در مسیرش قرار دارد، مطلع شده، مسیر ایمن را تشخیص دهد. این عصا محدوده ایمنی را كه فرد میتواند طی كند، در قالب ارتعاش به او نشان میدهد و وی آن را درك میكند.
منبع: سیب
