تبیان، دستیار زندگی
آردها یکی از پرمصرف‌ترین مواد اولیه برای تولید انواع محصولات غذایی هستند که تنوع و کاربردهای بسیاری دارند. در این مطلب نگاهی انداخته‌ایم به روش تولید و کاربردهای 5 نوع از رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین آردهای موجود در بازار...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مقایسه‌ی پنج آرد پرمصرف


آردها یکی از پرمصرف‌ترین مواد اولیه برای تولید انواع محصولات غذایی هستند که تنوع و کاربردهای بسیاری دارند. در این مطلب نگاهی انداخته‌ایم به روش تولید و کاربردهای 5 نوع از رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین آردهای موجود در بازار...

آرد

1. آرد گندم

روش تولید آرد گندم که پرمصرف‌ترین آرد در کشور محسوب می‌شود به این صورت است که ابتدا گندم را بوجاری (یعنی تمیز و پاک کردن گندم از سنگ، خار، خاشاک و... با استفاده از دستگاه‌های مختلف و الک‌های مخصوص) و سپس آن را با آسیاب‌های فلزی استوانه‌ای که به نام «وال» مشهور هستند، آرد می‌کنند. در حال حاضر، آرد گندم در کشور ما با چهار روش مختلف برای تولید چهار نوع نان متفاوت تهیه می‌شود. نوع اول آرد گندم، آرد «کامل» است که پوسته گندم را هنگام آسیاب کردن از آن جدا نمی‌کنند.

از این آرد برای تهیه نان سنگک استفاده می‌شود. به نوع دوم آرد گندم که حدود 12 درصد از پوسته آن توسط الک جدا شده است، آرد «خبازی» می‌گویند که این آرد برای تهیه نان لواش و تافتون مورد استفاده قرار می‌گیرد. آرد «ستاره» که برای تولید نان بربری و فانتزی به کار می‌رود هم همان آرد گندمی است که حدود 18 تا 20 درصد از پوسته گندم از آن جدا شده است. در نهایت هم ما آرد «نول» را داریم که حدود 25 تا 28 درصد پوسته‌های گندم از آن جدا می‌شود که برای تولید شیرینی و کیک کاربرد دارد.

کاربرد:‌ آرد گندم برای تولید محصولات مختلفی مانند انواع نان، ماکارونی، بیسکویت، کیک، کلوچه و شیرینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آرد سیب زمینی

2. آرد سیب‌زمینی

روش تولید آرد سیب‌زمینی به این صورت است که ابتدا سیب‌زمینی‌ها را پس از ورود به کارخانه به خوبی می‌شویند و آن‌ها را از هرگونه آلودگی پاک می‌کنند. سپس آن‌ها را با پوستشان کمی آب‌پز و له می‌کنند. از له کردن سیب‌زمینی‌ها، خمیر نسبتاً شلی به دست می‌آید که این خمیر را برای جدا کردن پوسته‌های سیب‌زمینی از صافی‌های مخصوصی هم می‌گذرانند. در نهایت هم خمیر سیب‌زمینی را با روش‌های مختلفی مانند اسپری دِرایر یا دِرام دِرایر خشک و سپس آن را پودر و آسیاب می‌کنند و آرد سیب‌زمینی را از آن به دست می‌آورند.

کاربرد: از آرد سیب‌زمینی در تهیه فرآورده‌های غذایی مختلفی مانند انواع کوکو و کتلت‌های آماده یا سوپ‌های حاضری استفاده می‌شود.

آرد ذرت

3. آرد ذرت

برای تهیه آرد ذرت، ابتدا دانه‌های ذرت را از خوشه آن جدا و در کارخانه تولید آرد هم آن‌ها را بوجاری می‌کنند. دانه‌های جداشده را برای بالا بردن مدت زمان ماندگاریشان، خشک می‌کنند و اگر قرار باشد از آن‌ها آردی تهیه شود، برای مدتی دانه‌ها را می‌خیسانند تا پوسته ضخیم و رویی آن‌ها کمی نرم شوند. سپس آن‌ها را با آسیاب‌های مخصوصی مالش می‌دهند تا پوسته رویی از مغز داخلیشان جدا شود. در نهایت هم مغز داخل ذرت را دوباره خشک و آسیاب می‌کنند تا آرد ذرت یکدستی را به دست آورند.

کاربرد: از این آرد هم برای تولید انواع کیک، کلوچه یا شیرینی کمک گرفته می‌شود. ضمن اینکه آرد ذرت هم مانند آرد سیب‌زمینی یکی از مواد تشکیل‌دهنده برخی از سوپ‌های حاضری و اسنک‌های موجود در بازار است.

آرد برنج

4. آرد برنج

به برنجی که تازه برداشت شده و دارای پوسته است، شلتوک گفته می‌شود. برای جدا کردن دانه‌های برنج از پوسته رویی‌شان، آن‌ها را به کارخانه‌های شالیکوبی یا برنج‌کوبی می‌برند. طی فرآیند شالیکوبی و تبدیل شلتوک به برنج سفید، برخی از دانه‌های برنج، شکسته می‌شوند که این دانه‌های شکسته را توسط الک از دانه‌های کامل جدا می‌کنند. بخشی از این دانه‌ها که زیاد خرد نشده باشند به عنوان برنج نیم‌دانه روانه بازار می‌شوند اما دانه‌هایی که بیش از اندازه شکسته و قابل ‌استفاده نباشند را برای تهیه آرد برنج مورد استفاده قرار می‌دهند. آرد برنج با آسیاب کردن این دانه‌های شکسته تولید می‌شود.

کاربرد: آرد برنج در صنایع غذایی کاربرد چندانی ندارد و از آن بیشتر در ترکیب سوپ، آش، کوکو، کتلت و فرنی‌های حاضری کمک گرفته می‌شود. البته نان برنجی‌های موجود در شیرینی‌پزی‌ها هم با استفاده از آرد برنج تهیه می‌شوند.

جو دوسر

5. آرد جو

دانه‌های جو را پس از بوجاری در کارخانه، با آسیاب‌های فلزی استوانه‌ای تحت فشار قرار می‌دهند و آن‌ها را آسیاب و آرد می‌کنند. پس از تهیه آرد جو می‌توان سبوس آن را با استفاده از الک‌هایی مخصوص و با درصدهای مختلفی جدا کرد، یعنی آرد جو را هم مانند آرد گندم می‌توان به صورت کامل تولید یا این که سبوس آن را جدا کرد.

کاربرد: آرد جو را با آرد گندم مخلوط و از آن برای تولید نان در نانوایی‌های مختلف استفاده می‌کنند و نان‌های تولید شده از ترکیب آرد جو و گندم را با عنوان نان جو یا نان رژیمی به فروش می‌رسانند. گاهی برای تولید برخی از کیک‌ها و کلوچه‌ها هم درصدی آرد جو به مواد اولیه آن‌ها می‌افزایند. ناگفته نماند که آرد جو از نظر پروتئینی بسیار غنی است و به همین دلیل از جو برای خوراک دام هم استفاده می‌کنند. برای تهیه مالت به منظور تولید ماءالشعیر در صنایع غذایی هم به محصولی مانند جو نیاز است.

بخش تغذیه و آشپزی تبیان


منبع: سلامتیران - دکتر محمدحسین عزیزی، متخصص صنایع غذایی

مطالب مرتبط:

مشخصات نان سوخاری و آرد سوخاری

ویژگی‌ها و ارزش غذایی پودر کیک

ناگفته های آردی؛ از سبوس تا سمولینا

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.