حقوق هم حجره ای ها- 2
همکاری و نصیحت‌کردن به کار خیر
تمدن جامعه بشری و پیشرفت علوم در تمام عرصه‌ها نتیجه تلاش‌ها و زحمات منسجم فرزندان آدم بوده و کرة زمین ثبات و آرامش خود را به خاطر اولیاء الهی (علیهم‌السلام) که مردم را به کارهای نیک دعوت می‌کردند، حفظ نموده است.
برمبنای این حقیقت، یکی از حقوقی که انسان‌ها به خصوص کسانی که در یک حجره هستند، نسبت به‌هم دارند همکاری در کارهای خیر و ناصح یکدیگر بودن در راه نیک است.
از این‌رو، قرآن کریم مۆمنین را به تعاون در کارهای خیر فرا خوانده و از همکاری در کارهای شر و گمراه‌کننده برحذر می‌دارد.
حضرت علی (علیه‌السلام) از تعاون و خیرخواهی به عنوان حق مردم بر یکدیگر یاد کرده و می‌فرماید: «فَعَلَیکُم بِالتَّناَصُحِ فِی‌ذلِکَ وَ حُسنِ التَّعاَوُنِ عَلَیه؛ِ بر شما باد توصیه به کارهای خیر و همکاری نیکو در امور (زندگی).»1
امام سجاد (علیه السلام) نیز این حق را در باره مصاحب و همسایه قائل شده و می‌فرماید: «بر خود لازم دانی که خیرخواه و نگهدار و پشت و پناه او باشی در طاعت پروردگارش و به او کمک نمایی که تصمیم بر معصیت و نافرمانی خدا نگیرد.»
عدم ایجاد مزاحمت به همدیگر
مزاحمت گاهی با سخن‌گفتن ایجاد می‌شود و گاهی هم با حرکات نامناسب و باز و بسته‌کردن در حجره به‌صورت غیر معمول به وجود می‌آید.
این نوع مزاحمت‌ها بیشتر در یک حجره که چند نفر با هم هستند صادق است. چون ممکن است هم‌حجره ای ها در حال مطالعة درس و یا کتابی باشند و حرف‌زدن، باز و بسته‌کردن در و آوردن مهمان در زمان‌های نامناسب برایش مزاحمت ایجاد کند.
زمان مزاحمت گاهی زمان مطالعه و درس‌خواندن می باشد و گاهی نیز زمان خواب است و افراد ساکن در حجره به‌خاطر انرژی‌گرفتن مغز و اعصاب به استراحت بسر می‌برند.
مزاحمت، خود نوع اذیت‌کردن دوستان و در کل انسان‌ها است. کسانی که برای هم‌حجره‌ای خود مزاحمت ایجاد می‌کنند به معنای این است که دوستشان را آزار رسانده و سبب رنجش خاطر وی گردیده‌اند. اینگونه افراد از باب اذیت‌کردن برادران مۆمن، دشمن خدا محسوب شده است.
پسندیدن خیر و نپسندیدن شر به یکدیگر
یکی از توصیه‌های اسلام برای بشریت این است که در زندگی با هم هم‌گرایی داشته و هر آنچه برای خود می پسندند برای دیگران هم بپسندند و اموری را که از آن برای خود کراهت دارند برای دیگران نیز مکروه بدارند.
این حق، برای کسانی که در کنار هم زندگی می کنند به صورت گسترده قابل عمل و اجراء است.
دوستان هم‌حجره ای از آنجا که رفتار و اعمالشان بر یکدیگر تأثیر می‌گذارد و اخلاق انسانی و ضد انسانی اعضا به همدیگر ساری و جاری است، باید همه همچون خود سعادت و پاکی همدیگر را بخواهند و از شقاوت و گمراهی و محرومیت یکدیگر بیزار باشند.
حضرت علی (علیه‌السلام) این خصیصه را حق همه انسان‌ها تعریف کرده، می‌فرماید: «فَأَحبِب لِغَیرِکَ مَا تُحِبُّ لِنَفسِکَ وَ اَکرَهُ لَهُ مَا تَکرَهُ لَهَا؛ آنچه را برای که خود دوست می‌داری برای دیگران نیز دوست بدار، آنچه را که برای خود نمی‌پسندی برای دیگران نیز نپسند.»2
غیبت و بدگوی‌نکردن از همدیگر
غیبت و بدگویی، صفت مذمومی است که بنیان یک اجتماع را به‌هم ریخته و بی‌اعتمادی میان افراد آن جامعه به وجود می‌آورد. اسلام غیبت را مذمّت کرده و غیبت‌کننده را خورندة گوشت برادرش می‌داند که نهایت کراهت را دارد،.
بنا براین، بر هم‌حجره ای است که عیوب رفیقش را پوشانده و در اظهار آن اهتمام نداشته باشد، و باید همچون عیوب خود که استتار آن را می‌طلبد، عیب‌های برادر هم‌حجره‌اش را نیز مستور بدارد.
این بود یک سلسله حقوق مربوط به هم‌حجره، که رعایت آن، کارها را آسان کرده و راه‌های موفقیت را بروی انسان باز می‌کند و سهولت لازم را در امور زندگی در حجره به وجود می‌آورد.
پی نوشت :
1. نهج البلاغه، خطبه 118
2. نامه 31 نهج البلاغه
منابع:
سایت غدیر
سایت اندیشه قم
ماهنامه حاشیه
تهیه و فرآوری: فریادرس گروه حوزه علمیه تبیان
