اگر با پول خمس نداده لباس احرام بخریم!

اگرچه وقایع و اعمال و نسك حج به ظاهر از هم جدا هستند، اما مطالعه دقیق آن نشانگر دقایق آداب سیر طلب و حضور مراسم حب و عشق و اخلاص و بالاخره بیرون آمدن از مقامات دانیه و پیوستن به مقامات عالیه است كه هرچه بیش‏تر در آن‏ دقت ‏شود حقائق تازه ‏تر و نكات لطیف‏ تر عاید انسان می‏گردد. (المیزان ج 1)

از این‏ رو خداوند متعال هم برای فراهم‏ شدن این سیر بندگی و رسیدن به مقام قرب و حضور الهی و زیارت كعبه حقیقی، به حضرت ابراهیم خلیل ‏الرحمن و اسماعیل ذبیح‏الله ماموریت دادند كه حریم خانه‏اش را از هر چیزی كه مانع این سیر و سلوك معنوی باشد، پاكسازی نمایند (بقره /125) تا زائران الهی در خانه‏اش صرفا به او بیندیشند و دور او طواف نمایند و از ظلمت ماسوی الله رهایی یابند تا بتوانند در خانه عشق مهمان او شوند و آماده ملاقات با یگانه معبود عالم هستی گردند. چنان‏ كه همین ماموریت‏ با همین هدف در سوره حج ‏به گونه‏ای روشن‏ تر و دقیق ‏تر بیان شده است:

قرآن در این زمینه می‏فرماید:

به خاطر بیاور زمانی را كه محل خانه كعبه را برای ابراهیم آماده ساختیم و به ابراهیم گفتیم كه این خانه را كانون توحید كن و چیزی را شریك من قرار مده و خانه‏ام را برای طواف‏ كنندگان و قیام ‏كنندگان و ركوع‏كنندگان و سجده‏گزاران پاك گردان.

«واذا بوانا لابراهیم مكان البیت ان لا تشرك بی شیئا و طهر بیتی للطائفین و العاكفین و الركع السجود. » (حج /26)

مرحوم علامه طباطبائی در توضیح آیه می‏فرماید:

مراد از آماده ساختن كعبه برای ابراهیم این است كه آن‏ جا مرجع عبادت خدا قرار داده شود تا بندگان آن‏ جا را خانه عبادت قرار بدهند، نه این‏ كه ابراهیم آن مكان را محل سكنی و زندگی خود قرار دهد. از این‏ رو خداوند متعال این خانه را به خودش نسبت داد و فرمود «بیتی‏» تا اعلان كند كه این خانه، كانون توحید و مختص عبادت خداست و هیچ چیز نباید شریك خداوند قرار داده شود و هدف دیگر این بوده كه ابراهیم برای كسانی كه قصد خانه خدا نموده‏اند عبادتی را تشریع كند كه خالی از هرگونه شائبه شرك باشد. (المیزان ج 14)

پس از این توضیح کوتاه چند استفتاء را در باب مسائل مربوط به حج مرور می کنیم:

جواب: حرمت پوشیدن پا مخصوص مردان است و براى زنان پوشیدن پشت پا جایز است.

آیة الله مکارم شیرازی(دام ظله)

جواب: اگر در عرفات یادش آمد كه مُحرم نشده است و یا حكم مسأله را دانست و توانست به مكه بازگردد و از آن جا مُحرم شود، واجب است كه چنین كند و اگر به دلیل تنگى وقت یا عذرى دیگر نتوانست به مكه بازگردد، از همان جا كه هست مُحرم شود و حجش صحیح است. همچنین اگر هنگام وقوف در مزدلفه به یاد آورد و یا حكم مسأله را دانست، از همان جا مُحرم شود، گرچه بتواند به مكه بازگردد و از آن جا مُحرم شود.

آیة الله سیستانی(دام ظله)

جواب: اگر معامله به عین پول خمس‌ نداده انجام نشده است و به ذمه باشد، تصرف در آن جایز است.

آیة الله صافی(دام ظله)

منابع:

پایگاه اطلاع رسانی مراجع عظام: آیة الله مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، سیستانی

ناصر شكریان- مجله معرفت، ش 12

حج ـ محسن قرائتی