نارضایتى مردم از رژیم پهلوى
كتاب: انقلاب اسلامى در مقایسه با انقلابهاى فرانسه و روسیه، ص 137نویسنده: دكتر منوچهر محمدى
عوامل نارضایتى اجتماعى كه زمینه را براى انقلاب فراهم كرده بود متعدد است. بىتوجهى به ارزشهاى مسلط مذهبى و بىتفاوتى در قبال خواستههاى رهبران مذهبى، آزادى و بىبند و بارى زیاده از حد، رواج فساد و فحشا، عدم مراعات عفت عمومى، اشتغال بهائیان و صهیونیستها در پستهاى كلیدى و حساس دولتى و كنترل اقتصاد جامعه توسط ثابت پاسالهاى بهائى و القانیانهاى صهیونیست، و تغییر تاریخ اسلامى و بازگشتبه ارزشها و سنتهاى قبل از اسلام و ترویج و تبلیغ آنها موجبات جریحهدار ساختن احساسات مذهبى جامعه ایرانى را فراهم كرده بود.
بر این عوامل باید حضور خیل عظیم خارجیان و به خصوص آمریكاییها، نارسایى خدمات اجتماعى، بیكارى روزافزون طبقات و اقشار مختلف متوسط و پایین و وسیعتر شدن شكاف میان طبقه مرفه و طبقات دیگر اجتماع را افزود.
عوامل دیگر و انزواى روزافزون مردم از سیستم سیاسى و همچنین ناتوانى قدرت سیاسى از تامین حداقل خواستهها و نیازهاى اجتماعى با توجه به ویژگیهایى كه براى آن برشمردیم زمینه را براى انجام یك تحول اساسى در نظام سیاسى - اجتماعى ایران فراهم كرده بود. و براى كمتر كسى تردیدى وجود داشت كه با توجه به وضعیتحاكم بر جامعه ایرانى مىتوان وضع موجود را حفظ كرد.
مردم ایران در طول یك قرن اخیر، مبارزات پیگیرى علیه نظام سیاسى حاكم انجام داده و تجربه كافى در این زمینه كسب كرده ولى در عمل با شكستهاى تلخى مواجه شده بودند. نهضت مشروطیت كه براى كنترل و محدود كردن قدرت پادشاهان ایران صورت گرفت، نهضت تنباكو و ملى شدن صنعت نفت كه به منظور قطع دست اجانب و بیگانگان انجام شد، در نهایت منجر به كودتاى انگلیسى - آمریكایى 1332 و تثبیت رژیم دیكتاتورى و خودكامه شاه و نفوذ روزافزون و فزاینده امریكاییان در سرنوشت جامعه ایرانى گردید. تجربیات تاریخى مزبور ثابت كرد تا حركتى اساسى و بنیادین به منظور قطع كامل ریشههاى فساد سیستم سیاسى و برقرارى نظامى نوین بر پایه ایدهآلها و ارزشهاى قلبى مردم صورت نگیرد، باز هم در موقع مقتضى بقایاى نظام پوسیده رشد كرده و همه دستاوردهاى حركت مردم را خواهد بلعید. بدین ترتیب فشارهاى داخلى و خارجى براى تحمیل یك نوع سازش و مصالحه، براى رهبران نهضت تردیدى باقى نگذاشت كه باید با همه توان خود براى تحقق خواستههاى متعالى خود كه همانا برقرارى حكومت اسلامى بود، تلاش و مجاهده كنند.
