حقیقت ناشناخته

آرى او به هنگام خشم بر دشمنان خدا قاطع ولى در مقابل كودكی یتیم آنقدر متواضع و مهربان بود كه در برابر طفل یتیم روى خاك مى‏نشست، دست مرحمت بر سر او گذاشته و آه مى‏كشید و مى‏فرمود، بر هیچ چیزى مثل كودكان یتیم آه نكشیده‏ام.

روزى در كوچه‏هاى كوفه به تنهائى راه مى‏رفت، همانند همه مسلمین در كمال سادگى با نرمى و آرامش و همه‏جا را زیر نظر داشت، چون مسئول بود و نقش رهبریت جامعه را ایفا مى‏كرد، در راه زنى را ملاحظه فرمود كه مشك آب بر دوش و از نفس افتاده، به آرامى نزدیك آمد و آن زن را خسته و رنجیده خاطر یافت، مشك آب را به دوش گرفت تا زن مقدارى استراحت كند، در راه جویاى احوال آن زن شد. زن عرضه داشت: شوهرم در یكى از جنگها در سپاه على شهید شد، حال من و چند كودك یتیم، بدون سرپرست مانده و آهى در بساط نداریم.

امام بعد از اینكه او را تا خانه‏اش همراهى كرد، مقدارى آرد و خرما تهیه نمود، و مجدداً به خانه زن آمد، زن پرسید: شما كیستى؟!

فرمود: بنده‏اى از بندگان خدا، مى‏خواهى كمكت كنم؟

ـ آرى، من آردها را خمیر مى‏كنم و شما تنور را آتش كنید.

امیر مۆمنان تنور را هیزم كرد و شعله‏ور ساخت و چهره مبارك خود را نزدیك مى‏آورد و به خود خطاب مى‏كرد:

یا على! آتش دنیا را مى بینی چه سوزان است! بدان كه آتش آخرت بسیار سوزان‏تر است.

بعد از آنكه آرد خمیر شده و تنور آماده شد، زن عرضه داشت شما بفرمائید بچه‏ها را آرام كنید تا من نان بپزم، حضرت به داخل خانه تشریف آوردند و كودكان یتیم را خشنود و خندان ساختند، و هنگامى كه نان آماده شد حضرت آن را لقمه لقمه كرده و به دهان یتیمان مى‏گذاشت، و مى‏فرمود: از خدا بخواهید كه على را ببخشد.

در این میان یكى از زنان همسایه وارد شد و به مادر كودكان نهیب زد: واى بر تو! میدانى این آقا كیست؟! او امیر مۆمنان و مولاى متقیان على بن ابى‏طالب است!

مادر كودكان با شرمندگى عرضه داشت: آقا مرا ببخشید. اما حضرت با تواضع و فروتنى زیادى فرمودند: شما ببخشید كه تاكنون مشكلات شما را حل نكرده بودم، از درگاه خدا بخواهید كه على را مورد عفو و بخشش خود قرار بدهد.

عواطف فراگیر

و الذین معه اشداء على الكفار رحماء بینهم.(سوره فتح آیه 29)

بقاى هر اجتماعى به محبت و جاذبه افراد وابسته است، محبت و عاطفه در قلب پاك و نفس سلیم پرورش می یابد و كسى كه واجد چنین صفات عالیه باشد در فكر دیگران بوده و حتى آسایش آنها را به راحتى خود ترجیح میدهد. امام على علیه السلام مظهر محبت و عاطفه بود او رنج می كشید و كار می كرد و سر انجام مزد كار خود را صرف بیچارگان و درماندگان مى‏نمود.

امام على علیه السلام براى نیازمندان و ستمكشان پناهگاه بزرگى بود، او پدر یتیمان و فریاد رس بیوه زنان و دستگیر درماندگان و یاور ضعیفان بود،در زمان خلافت خود شبها از خانه بیرون می آمد و در تاریكى شب خرما و نان براى مساكین و بیوه زنان مى‏برد و به صورت مرد ناشناس از در خانه آنها آذوقه و پول می داد بدون اینكه كسى بشناسد كه این مرد خیّر و نوع پرور كیست؟

امام على علیه السلام در حسن سلوك و رفتار با مردم چنان فروتن و مهربان بود كه حدى بر آن نمیتوان تصور نمود او كریم و نجیب و اصیل و با عاطفه بود و بزرگواریش زبان زد خاص و عام بود حتی دشمنانش نیز او را به دارا بودن چنین خصال كریمه ای می ستودند.

امام على علیه السلام همه را از عطوفت و محبت خود بهره‏مند می كرد و به عفو و ترحم توصیه می فرمود و حتى در باره قاتل خود فرمود: با او مدارا كنید و گرسنه و تشنه‏اش نگذارید.

آرى چنین احساسات عالیه و عواطف بى نظیر فقط در قلب پاك آن حضرت می تواند جای گیر شود.

فضائل امیر از زبان نبی

جابربن عبدالله انصاری می‌گوید: از رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ درباره‌ی علی بن ابی طالب ـ علیه السلام ـ مناقب و فضائلی شنیدم كه هر یك از آنها اگر در كسی یافت می‌شد، برای فضیلت و شرافت او كافی بود.

ما در این قسمت از نوشتارمان چند نمونه از آن فضائل را ذکر می کنیم:

1ـ « عَلِیٌّ حُجَّهُ اللهِ عَلی عِبادِهِ» علی حجت خدا بر بندگان است.

2ـ « حُبُّ عَلیٍّ إیمانٌ وَ بُعْضُهُ كُفْرٌ» مودّت و دوستی با علی ایمان، بغض با او كفر است.

3ـ « حِزْبُ عَلِیٍّ حِزْبُ اللهِ وَ حِزْبُ أعْدائِهِ حِزْبُ الشَّیْطانِ» جمعیت و طرفداران علی حزب الله هستند، جمعیت و طرفداران دشمنان علی حزب شیطانند.

4ـ« عَلِیٌّ مَعَ الْحَقِّ وَ الْحَقُّ مَعَهُ لایَفْتَرِقان» علی با حق است و حق با علی است، هیچگاه از هم جدا نمی‌شوند.

ابن ابى الحدید می گوید:سبحان الله! یك فرد و اینهمه فضایل؟!

به راستی توضیح و بیان شخصیت على علیه السلام بر هیچكس مقدور نیست و مطالبى كه در مورد صفات عالیه آن بزرگوار نگاشته شده در خور فهم و ادراك ما است.

                                                                                                                                    فرآوری: آمنه اسفندیاری

منابع:

علی علیه السلام کیست؟ ـ فضل الله کمپانی

سیره عملی اهل بیت (علیهم السلام) ـ سید كاظم ارفع

امام علی (علیه السلام) خورشیدی در افق بشریت ـ سید محمد حسینی شیرازی