اخبار دانش و فناوری ماه گذشته

جهش ژنتیکی عامل اصلی مهاجرت انسان‌ها!

تحقیقات جدید نشان می‌دهد: انسان مدرن تنها در یك مكان در آفریقا سكونت نداشته و بروز یك جهش ژنتیكی عامل مهاجرت به دیگر مناطق بوده است.

انسان هوشمند در 180 هزار سال قبل ظهور کرد و در طول صد هزار سال بعد تنها در منطقه کوچکی در اطراف تعدادی از دریاچه‌های آفریقای مرکزی ساکن بود؛ اما پس از این زمان از این منطقه خارج و در سراسر قاره آفریقا گسترش پیدا كرد.

محققان مرکز پزشکی «ویک فارست باپتیست» در كارولینای شمالی، علت بروز مهاجرت را بروز یک تبادل ژنتیکی در 85 هزار سال قبل در خوشه ژن کلیدی در کروموزوم 11 که به نام «خوشه دساتوراز اسید چرب» شهرت دارد، عنوان می‌کنند.

این تغییرات ژنتیکی برای اولین بار اجازه ورود اسیدهای چرب چند زنجیره‌ای غیراشباع (PUFAs) را که برای افزایش اندازه، پیچیدگی و عملکرد مغز حیاتی است، برای انسان اولیه فراهم کرد.

یافته های بدست آمده از تجزیه و تحلیل ژنتیکی می‌تواند علت حضور طولانی مدت انسان اولیه در اطراف دریاچه‌های آفریقای مرکزی را توضیح دهد؛ به نظر می‌رسد برای حمایت از عملکرد پیچیده مغز، نیاز به مقادیر زیادی «دوکوزاهگزانوییک اسید» (DHA) از گروه اسیدهای چرب چند زنجیره‌ای وجود داشته که این مقادیر در حلزون و ماهی به وفور یافت می‌شود.

پروفسور «فلوید چیلتون» تأکید می‌کند: نیاز به منبع «دوکوزاهگزانوییک اسید» یکی از دلایل احتمالی حضور طولانی مدت در اطراف دریاچه‌های آفریقای مرکزی بوده و توانایی انسان‌های اولیه برای تأمین DHA کافی برای حفظ اندازه و پیچیدگی مغز بسیار شگفت انگیز است.

در حقیقت منطقه تنوع ژنتیکی مغز که محققان موفق به کشف آن شده‌اند، باعث خروج انسان‌های اولیه از بخش مرکزی آفریقا و پدیده‌ ای به نام «گسترش بزرگ» در سراسر این قاره شده است.

نتیجه این مطالعه كه در مجله Science منتشر شده است، یکی دیگر از نشانه‌های مهم برای تنوع نژادی و قومی در پاسخ به رژیم غذایی مدرن را نشان می‌دهد.

دانشمندان شهر دارمسالا، ایالت هیماچال پرداش هندوستان یک گیاه سبز از ارتفاعات هیمالیا کشف کرده اند که آنزیمی تولید می کند که می‌توان از آن به عنوان عامل ضد پیری استفاده کرد. دانشمندان موسسه فناوری منابع زیستی و همیالیا این گیاه را با نام Potentilla Atrosanguinea از ارتفاعات هیمالیا نزدیک گردنه هیماچال پرداش کشف کرده اند که سوپر اکسید دیسموتاس، آنزیم مورد نیاز برای پاک کردن Super Oxide Radical را در سلولهای گیاهی و حیوانی تولید می کند و مانند یک عامل ضد پیری عمل می کند.

دکتر پارامویر سنگ آهوجا مدیر این موسسه اظهار داشت: این آنزیم می تواند در محصولات پزشکی و دارویی، آرایشی، غذایی و گیاهی به کار برود. وی یادآور شد که دانشمندان این موسسه به ریاست دکتر سانجی کوما روی یک دهه و نیم روی این پروژه کار کردند و در نهایت موفق شدند که ژن این آنزیم را ایزوله کرده و از طریق یک فرآیند آن را تخمیر کنند. دانشمندان این گونه از گیاه را در هیمالیا و در ارتفاع 4500 متری کشف کرده اند و تحقیقات را روی آن آغاز کردند چرا که به رغم سرمای شدید این منطقه و حتی دمای بالا و نور شدید این گیاه همچنان رشد می کند.

دکتر سانجی کومار محقق ارشد بخش بیوتکنولوژی این موسسه اظهار داشت: این آنزیم در تمام گیاهان، حیوانات و انسانها وجود دارد اما این گیاه ارتباط قوی میان این آنزیم و مسمومیت با اکسیژن ناشی از استرس اکسیدیته در ارگانیزم زنده ایجاد می کند.

وی اظهار داشت که دانشمندان استفاده از این آنزیم را برای ارتقا عمر میوه ها مورد آزمایش قرار داده اند و نتایج مثبتی گرفته اند. اکنون این آزمایشها روی سیستمهای حیوانی انجام می شود تا نتیجه ضد پیری آن مشاهده شود این آنزیم می تواند به طول عمر سلولهای اندامی نیز کمک کند یا خیر.

این گیاه همچنین می تواند برای درمان آسم، روماتوئید آرتروز، درمان بافتهای زخمی یا سوخته و قرنیه به کار رود. براساس اظهارات دکتر سانجی از این گیاه می توان در تولید انواع کرمها، لوسیونها، شامپوها و همچنین در فرآیندهای ذخیره سازی مواد غذایی فرآوری نشده و حفاظت از گیاهان در برابر شرایطی چون خشکی و گرمای شدید بهره گرفت.

آژانس همكاری‌های بین‌المللی ژاپن –جایكا- به موجب قرارداد همكاری با تهران كه از 6 ماه پیش به جریان افتاده و مدت زمان انجام آن 35 ماه تعریف شده است، می‌خواهد امكان هشدار زلزله‌بزرگ را از 2 تا حداكثر 20 ثانیه قبل از وقوع، برای مسوولان پایتخت فراهم كند. گروه ژاپنی فعال در پروژه هشدارسریع زلزله تهران، قصد دارند از فاصله زمانی بین دو موج زلزله –موج p كه موج پیشرو محسوب می‌شود و خطر آنچنانی ندارد و موج S كه موج مخرب و اصلی به حساب می‌آید- استفاده كرده و با شناسایی موج اول، اخطار آمدن موج دوم را اعلام كنند.

تجربه ژاپن در «اطلاع لحظه‌ای از وقوع زلزله» كه آخرین بار در مارس 2011 مردم این كشور را از آستانه زلزله‌و‌سونامی ویرانگر آگاه كرده بود، قرار است در تهران پیاده‌سازی شود.

پیش‌تر دو نهاد دولتی هر كدام به صورت مستقل در نظر داشتند با اختراع سامانه‌ای كه بتواند دقایقی قبل از زلزله‌، علایم اخطاری از خود ساطع كند، زلزله‌بزرگ تهران را پیش‌بینی كنند.

برای این منظور سازمان زمین‌شناسی كشور –وابسته به وزارت صنایع- در سال86 با تعبیه یك دستگاه در كوه‌های توچال تهران انتظار داشت حركت گسل‌های تهران را پیش از آنكه به زمین‌لرزه در داخل پایتخت منجر شود رهگیری كند. سه سال بعد مركز تحقیقات مسكن – وابسته به وزارت مسكن- نیز از طراحی سامانه‌ای در مجاورت پارك پردیسان خبر داد و مدعی شد این سامانه قادر است زلزله را 24 ساعت قبل از وقوع، هشدار دهد.

در این سال‌ها زلزله‌بزرگ نه آمده و نه قابل پیش‌بینی بوده كه صحت عملكرد این دو دستگاه را مورد آزمون قرار دهد. به همین خاطر سازمان مدیریت بحران شهر تهران صرف‌نظر از راستی‌آزمایی آنچه در داخل كشور برای رهگیری زلزله‌بزرگ ساخته‌شده، همكاری با یك گروه معتبر ژاپنی را شروع كرده كه به واسطه آن، قرار است تهران به سامانه هشدار سریع زلزله تجهیز شود. آژانس همكاری‌های بین‌المللی ژاپن –جایكا- به موجب قرارداد همكاری با تهران كه از 6 ماه پیش به جریان افتاده و مدت زمان انجام آن 35 ماه تعریف شده است، می‌خواهد امكان هشدار زلزله‌بزرگ را از 2 تا حداكثر 20 ثانیه قبل از وقوع، برای مسوولان پایتخت فراهم كند.

شبیه این سامانه، در زلزله سال گذشته فوكوشیمای ژاپن، 30 ثانیه قبل از شروع زمین‌لرزه از طریق پیامك به تلفن‌همراه مردم، علامت هشدار ارسال كرده بود.

گروه ژاپنی فعال در پروژه هشدارسریع زلزله تهران، قصد دارند از فاصله زمانی بین دو موج زلزله –موج p كه موج پیشرو محسوب می‌شود و خطر آنچنانی ندارد و موجS  كه موج مخرب و اصلی به حساب می‌آید- استفاده كرده و با شناسایی موج اول، اخطار آمدن موج دوم را اعلام كنند.

منابع: دنیای اقتصاد،کنجکاو،فرارو