تبیان، دستیار زندگی
عده ای خلاقیت را امری ذاتی و برخی آن را اکتسابی می دانند ولی این آموزگار معتقد است استغدادهای ذاتی شاگردان در تعامل با عوامل محیطی بوده ودر صورت فراهم بودن زمینه های ذاتی وشرایط پیرامونی ،فرد امکان بروز وظهور خلاقانه وبدیع استعدادها را پیدا می کند ....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

برخی از خصوصیات آموزگاران معتقد به روش تدریس خلاقیت

برخی از خصوصیات آموزگاران معتقد به روش تدریس خلاقیت

مقدمه :

عده ای خلاقیت را امری ذاتی و برخی آن را اکتسابی می دانند ولی این آموزگار معتقد است استغدادهای ذاتی شاگردان در تعامل با عوامل محیطی بوده ودر صورت فراهم بودن زمینه های ذاتی وشرایط پیرامونی ،فرد امکان بروز و ظهور خلاقانه وبدیع استعدادها را پیدا می کند .

پیشگفتار عمومی:

مربیان پیش دبستانی وآموزگاران ابتدایی همواره از دو جهت بر گردن دیگر افراد ورشته ها و مشاغل حق بزرگی داشته اند.اول به دلیل این که تمام افرادی  که تحت تعلیم آموزش وپرورش رسمی قرار گرفته اندو خواندن و نوشتن و حساب کردن و... را یادگرفته اند مدیون این عزیزان هستند و دوم نقش اساسی است که این دو قشر در تکوین و شکل گیری شخصیت  انسان ها در دوران کودکی بر عهده داشته دارند.

همان طور که آموزگاران تا چه اندازه اجازه طرح پرسش توسط شاگردان در کلاس را بدهند آزادی های اساسی و دموکراسی در جامعه را تحت اثر قرار می دهد پرورش افراد غیر خلاق و خلاق برای جوامع بسته به این که معلمان تاچه اندازه معتقد به استفاده از تفکر همگرا یا واگرا در تدریس  و تعلیم و تربیت باشند تحت تاثیر قرار می گیرد.

آنچه مسلم است خلاقیت شاگردان در کلاس هایی که آموزگاران آن معتقد به تفکر واگرا هستند شکوفا می شود و این جمله که نوابغ ، نوابغ را تربیت می کنند و آموزگاران بزرگ نوابغی را تربیت می کنند که دنیا را یک گام به جلو می برند می تواند امکان مصداق پیدا کند.

برخی از خصوصیات آموزگاران معتقد به روش تدریس خلاقیت

بنابراین ابتدا باید مشخص نمود که تفکر همگرا و واگرا یعنی چه؟

تفکر همگرا : عبارتست از تفکر قالبی، غیر قابل انعطاف که در آن همه چیز از قبل تعیین شده است. این عمل به علت دارا بودن چهارچوب سازمان داده شده و فشرده ای که فرد باید از آن طریق پاسخ بگوید در پایان به یک نتیجه مورد انتظار منجر می شود نمونه ی آن سوال هایی است که توسط معلمان از شاگردان پرسیده می شود و فقط یک پاسخ مشخص را می طلبد و همواره دانش آموز مضطرب است که پاسخی که می گوید مد نظر معلم ویا مطابق کتاب نباشد و میزان پاسخگویی شاگردان را به شدت کاهش می دهد.

تفکر واگرا: این نوع تفکر اعمال هوشی را به صورتی منعکس می کند که در آن فرد با وجود داده ها و اطلاعات ضعیف یا فقدان اطلاعات به راحتی ایده ای را در موقعیت جدید می تواند به دست آورده یا روش جدیدی را در باره ی یک موضوع دنبال نماید سوال هایی که در به کارگیری این نوع تفکر استفاده می شوند معمولا با به نظر شما یا به عقیده ی شما شروع می شوند و چون دانش آموزان از طرز سوال معلم متوجه می شوند که در بیان پاسخ آزاد هستند بدون اضطراب پاسخ می گویند و میزان پاسخگویی در کلاس افزایش پیدا می کند ،به عبارت دیگر تفکر واگرا به دنبال جواب ها و راه حل های متعدد و غیر قابل پیش بینی در رویارویی با موقعیت هاو مسائل جدید است که در بیشتر روش های فعال مورد استفاده می گیرد مثل روش تدریس بارش فکری ، بدیعه پردازی و...

به طور کلی برای به کار گیری روش تدریس خلاقیت در کلاس های درس دو شرط اساسی لازم است :

1- پذیرش این فرضیه که خلاقیت صرفا ذاتی نیست که موهبت ویژه ای برای افراد خاص  وانتخاب شده باشد.

2- تغییر محیط کلاس وفضای آن به گونه ای که در قالب آن راه حل های همگرایی تقویت نشود.

برخی از خصوصیات آموزگاران معتقد به روش تدریس خلاقیت

خصوصیات معلمان معتقد به روش تدریس خلاقیت:

1-به تفکر واگرا ارزش قایل است.

2-کودکان را نسبت به محرکات محیطی حساس می نماید.

3-به نظریات وعقاید وساخته های شاگردان احترام گذاشته وآن ها راتشویق می کند.

4-پذیرش عقاید جدید واصیل را در کودکان تسهیل می کند.

5-از تاکید بر الگوهای قالبی  پرهیز می کند.

6- در سازماندهی کلاس تنوع را مد نظر قرار می دهد.

7-به کودکان می آموزد که برای تفکراتشان ارزش بنهند.

8-ضرورت هایی را برای تفکر واگرا (خلاق) ایجاد می کند.

9-در برنامه های کودکان دوره های فعالیت و استراحت مناسب را تدارک می بیند.

10-برای ابراز عقاید کودکان راه های گوناگون را تدارک دیده وبه بیان بی قید و شرط ان ها عادت می دهد.

11-انتقاد سازنده را در کودکان تقویت می نماید.

12-برای کسب دانش زمینه های متنوع فراهم می کند.

13-معلمی سرزنده و فعال است.

14-روش حل مسئله و آگاهی از مسائل را تشویق می نماید.

15- ترس و کم رویی را ازمحیط آموزشی واز روبه رو شدن با مسائل ومشکلات جدید را در کودکان کاهش می دهد.

16-پیش قدم شدن در یادگیری را تقویت می کند.

17-بازی را محور اساسی در آموزش قرار می دهد.

***لازم به ذکر است که علاقه به بازی و تفکر واگرا ارتباط نزدیکی باهم دارند ودر کودکان بازی های خلاق به دو طریق شکل می گیرد:

الف :از طریق استفاده ی زیاد وغیر معمول از اشیاء و وسایل.

ب : از طریق نقش آفرینی و بازی های تخیلی.

برخی از خصوصیات آموزگاران معتقد به روش تدریس خلاقیت

برخی از راه هایی که معلمان می توانند برای تسهیل بازی های خلاق به کار گیرند به شرح زیر است:

1- از دخالت در بازی و تسلط به آن بپرهیزد.

2- آزادی عمل داده و تخیل در بازی را پرورش دهد.

3-نقش کمک دهنده و راهنما را ایفاء کند.

4-زمینه ها وتجارب واقعی زندگی را در جهت رشد بازیهای خلاق به کار گیرد.

5-وسایل و تجهیزات لازم را به گونه ای مناسب و متنوع فراهم آورد و آن ها را درمحل دید و دسترس قرار دهد.

6-محل بازی ها را جذاب و جالب نماید.

خوانندگان گرامی برای مطالعه بیشتر می توانند به منابع زیر مراجعه کنند:

1- بودو،آلن،خلاقیت در آموزشگاه، ترجمه ی غلی خانزاده.

2- ونیتاکول،برنامه ی آموزش وپرورش دوره ی پیش دبستان، ترجمه : فرخنده ی مفیدی،انتشارات سمت،تهران1384 .

3- مفیدی فرخنده ،آموزش وپرورش دبستانی و پیش دبستانی.

4- مفیدی فرخنده،مدیریت مراکز پیش دبستانی،انتشارات علامه طباطبایی،تهران1384 .

5- صفوی، امان اله ،تعلیم وتربیت جهانی در قرن بیستم.

6- شاتو،ژان،مربیان بزرگ،ترجمه ی،شکوهی، غلامحسین،انتشارات دانشگاه تهران،تهران1376.

کتاب هایی که در حوزه ی خلاقیت وتعلیم وتربیت کودکان نوشته شده باشند و...


مرکز یادگیری سایت تبیان، تنظیم: نسرین صادقی