ارتقای ایران به رتبه چهاردهم بیوتکنولوژی جهان

در ایران حدود 35 موسسه در رشته بیوتکنولوژی، 69 دانشگاه و بیش از 100 شرکت حقوقی و چهار انجمن در این زمینه فعال هستند.  انجمن  بیوتکنولوژی در ایران از  سال 76 آغاز به کار کرد که در حال حاضر 600 عضو و 80 انجمن ژنتیک در این زمینه فعال هستند.

نمودار زیر میزان تولیدات علمی کشور را بر اساس مقالات چاپ شده در مجلات ISI  در علوم بیوشیمی، زیست مولکولی و ژنتیک ،که زمینه ساز فناوری زیستی هستند،  از سال 1996 تا 2010 نشان می دهد.

بهمن ماه امسال در راستای ارزیابی دستاوردها و فعالیت های کاربردی و فعالان حوزه ی زیست فناوری در طی برنامه 5 ساله چهارم توسعه  اولین نمایشگاه بین المللی و دومین نمایشگاه ملی بیوتکنولوژی برگزار  خواهد شد. برترین های این نمایشگاه از حمایت های مالی و معنوی برگزارکنندگان برخوردار می شوند.

اهمیت روزافزون اقتصادی- اجتماعی و حتی سیاسی زیست فناوری، بسیاری از صاحب نظران و برنامه ریزان در بسیاری از كشورها و سازمان های بین المللی و منطقه ای از جمله اتحادیه اروپا، سازمان همكار ی های اقتصادی و توسعه (OECD) ، هند، چین و برخی كشورهای دیگر را به توجه و تكاپو برای حفظ و افزایش نقش و سهم كشور و یا منطقه خود در اقتصاد زیستی جهان واداشته است.

اقتصاد زیستی (Bioeconomy) یا اقتصاد زیستی مبتنی بر  دانش، مفهومی نوین است كه چند سالی بیش از پیدایش و رواج آن نمی گذرد. در واقع، پیشرفت ها و گسترش روزافزون نقش و كاربرد زیست فناوری در ابعاد گوناگون زندگی بشر و محیط پیرامون آن و همچنین روند افزایش سریع و دایمی میزان ارایه محصولات (فرآورد ه ها، كالاها و خدمات)  نوین زیست فناوری كه بازار بزرگی نزدیك به 250 میلیارد دلار ایجاد كرده است، باعث شده تا از چند سال پیش، یك نگرش و مفهوم نوین اقتصادی با نام "اقتصاد زیستی"  معرفی شود. برای روشن شدن اهمیت این حوزه از اقتصاد، همین بس كه هم اكنون، محصولات و خدمات زیست فناوری با سهم حدود 38  درصد، رتبه دوم بازار كل محصولات و خدمات آمریكا را در اختیار گرفته است.

ارزش جهانی درآمد بازار زیست فناوری برای سال 2013 با نرخ رشد 7/2  درصد و به میزان 7/ 305 میلیارد دلار پیش بینی می شود.

این موارد كلی حاكی از اهمیت اقتصادی-  اجتماعی و سیاسی زیست فناوری و ضرورت توجه  به توسعه و پیشرفت آن در كشور است.

تلاش در زمینه فعالیت و آگاهی دانش آموزان در حوزه ی بیوتکنولوژی از ضروریات توسعه بیوتکنولوژی در کشور است. اگر سیستم آموزشی ما در حرکت به سمت تکنولوژی به ویژه بیوتکنولوژی با موفقیت عمل نکند، این وظیفه به به عهده دانشگاه قرار می گیرد، و این موضوع از دانشگاه و در مقاطع تحصیلی عالی آغاز می شود. زمانی که در همین  فاصله برای انتقال دانش به نسل جوان از دست می رود، به کند شدن روند پیشرفت و عقب ماندن در این زمینه نسبت به جهان بیوتکنولوژی منجر خواهد شد.

با تلاش و برنامه ریزی در زمینه ی بیوتکنولوژی امید است که سیستم آموزشی کشور وارد این حوزه شده و دانش آموزان را به تفکر خلاقانه که شرط اصلی ابداعات در بیوتکولوژی است تشویق و ترقیب کنند.

منابع:

ستاد توسعه بیوتکنولوژی

ماهنامه زیست فناوری

Cooke Philip, 2007. Growth Cultures: the global bioeconomy and its bioregions. London: Routledge,

ISBN 978-0-415-39223-5.

SCImago. (2007). SJR ”” SCImago Journal & Country Rank.

Retrieved September 28, 2012, from http:// scimagojr