روستایی با كوه‌های آهكی

دره آخلمد، زیاد پهن و گسترده نیست و همین باعث شده تا تراكم گیاهان در آن بیشتر باشد و سرسبزی و طراوت خاصی به آن ببخشد. در كنار درختان و گیاهان طبیعی، تعداد زیادی از باغ‌های منطقه در این دره دیده می‌شود كه در فصل‌های بهار و تابستان خانواده‌ها، گردشگران و مسافران را به سوی خود فرامی‌خواند.

با این حال این روزها که هوا هنوز چندان سرد نشده هم وقت خوبی برای سفر به آخلمد است. اما اگر اواخر پاییز یا زمستان سری به این روستا بزنید، احتمالا تصویری از طبیعت منجمد و یخ زده مقابلتان ظاهر می شود.

در روستای آخلمد، پس از طی مسیر دره و باغ‌ها در انتهای دره، آبشاری وجود دارد كه بلند و زیباست و باشكوهی رویایی در بلندای كوه در جریان است.

آهکی بودن جنس کوه‌های اخلمد باعث پیدایش حفره‌های عمیق مدور در زیر این آبشار شده‌است. این دره دیواره‌های صخره‌ای با ارتفاع حدود 200-300 متر دارد که یکی از بزرگ‌ترین مناطق برای سنگنوردی به حساب می آید. از دیواره‌های معروف آن می‌توان (دیواره سفید - الله اکبر -عقاب و...) را نام برد. این دره چندین آبشار دارد که 4 مورد از آنها دایمی و بقیه فصلی هستند. اما آبشار اصلی خلمد حدود 40 متر ارتفاع دارد.

یكی از آبشارهای دائمی كه كوچك‌تر است، نزدیك به دو كیلومتر از روستای آخلمد فاصله دارد. این آبشار 23 متر است كه در دل كوه‌های بینالود جای گرفته است. آب و هوای منطقه آخلمد بسیار خوب و معتدل است. در آخلمد از گرمای شدید تابستان یا سرمای تند زمستان خبری نیست و برای همین در همه فصل‌ها آمادگی پذیرایی از گردشگران و بازدیدكنندگان و نیز علاقه‌مندان به طبیعت وجود دارد.

در نزدیكی این آبشار، آبشار دیگری وجود دارد كه بلندتر از این آبشار است و ارتفاع آن به 45 متر می‌رسد. چشم‌انداز هر دو آبشار بسیار زیبا و دلنشین است.

در بین این آبشارها محلی باز و گسترده دیده می‌شود كه به تخت شاه‌عباس شهرت دارد. پس از آبشار بلندتر آخلمد، رودخانه‌ای جریان دارد كه مسیر بسیار تنگ كوه‌های بلند و صاف اطراف را طی كرده و پس از گذر از دره‌ای زیبا به رودخانه آخلمد می‌پیوندد. اهالی روستای آخلمد به این بخش، خانه‌های گلی می‌گویند.

در پای آبشارها حوضچه‌هایی وجود دارد كه بسیار زلال و پرآب بوده ولی ژرفای آنها به طور دقیق مشخص نیست، پس بهتر است از پرش از بلندی به این حوضچه‌ها خودداری کنید چون گاهی بسیار خطرناك است.

منطقه آخلمد جدا از جاذبه‌های طبیعی بسیار زیبای آبشار، دره و كوه‌های سربه فلك كشیده، از سدی تاریخی نیز برخوردار است. نزدیك به سه‌ كیلومتری دهنه دره به سوی روستای آخلمد، سدی وجود دارد كه در تنگاتنگ دره آخلمد بنا شده و به نام سد بایسنقرمیرزا خوانده می‌شود.

این سد در زمان شاهزاده غیاث‌الدین بایسنقر تیموری، فرزند شاهرخ و حاكم توس در نیمه اول سده نهم هجری، ساخته شده كه مصالح آن سنگ و ملات آهك بوده است. طول سد آخلمد حدود 252 متر است و پهنای دیوارهایش در بخش‌های باریك دره به 14 متر و در بخش میانی 24 متر است.

گونه‌ای گل زیبا در نزدیكی آبشار و در مسیر پیاده‌روی بین آبشارها دیده می‌شود و در زبان فارسی به آن گل چشماری یا گل گچ‌دوست گفته می‌شود. از دیگر گیاهان زیبا و قابل توجه این منطقه وجود گونه‌ای هپاتیك (جگرواش) از نوع گیاهان خزه‌ای است كه بر صخره‌ها و سنگ‌های نزدیك آبشار‌ها دیده می‌شود.

فراوری: الهام مرادی

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از: جام جم آنلاین، آخلمد، کتاب خراسان بزرگ