روش مطالعه در روان شناسی
همان گونه که مستحضرید اهمیت علم روان شناسی در کشورمان به صورت مدرن آن در چند دهه ی اخیر، بیش از پیش آشکار شده است.
به عبارت دیگر می توان گفت برای حل قسمت عمده ای از مسائلی که بشر امروز با آن روبه رو است باید از علم روانشناسی کمک گرفت.
در همین راستا کتاب روان شناسی سال سوم رشته ادبیات و علوم انسانی بیش از یک دهه است که در چرخه ی آموزش کشور قرار دارد. مرکز یادگیری تبیان نیز به منظور یاری رساندن به شما دانش آموزان و دانشجویان عزیز، سلسله مقالاتی را در این ارتباط در نظر گرفته، که امید است مورد بهره مندیتان قرار گیرد.
همه انسان ها همواره با همنوعان خود ارتباط و اصطلاحا سرو کار دارند، لذا باید هم خود را به درستی بشناسند و هم دیگران را، تا بتوانند ارتباطی موفق تر اینجاد کنند.
برای این که بتوانیم خود و دیگران را بشناسیم، باید راه های شناخت آن ها را نیز بدانیم، یعنی، روش های مطالعه رفتار را بدانیم.
گفته می شود که روان شناسی یعنی مطالعه ی علمی رفتار، اما مطالعه ی علمی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
مطالعه ی علمی با روش های علمی انجام می گیرد که دارای چهار مرحله اصلی است:
مرحله اول: طرح سوال تحقیقی
سوال تحقیقی را می توان از نظریات روان شناختی، فرهنگ اجتماع، نیازمندی های جامعه، تجربیات روز مره و ... طرح کرد.
فرضا با در نظر گرفتن متون کتب درسی می توان این سئوال را مطرح کرد که کودکان رفتارهای مرتبط با جنسیت مثل آشپزی و بنایی را درون خانواده می آموزند یا از طریق کتاب هایشان الگو برداری می کنند؟ و این مسئله به سطح تحصیلات و فرهنگ خانواده مرتبط است یا خیر؟
مرحله دوم: تدوین فرضیه
فرضیه جمله ی مثبتی است که به صورت رفتار بیان می شود و به وسیله ی تحقیق مورد بررسی قرار گیرد و در واقع پاسخ موقتی است که محقق، پس از مطالعه ی پیشینه ی تحقیق به سئوال خود می دهد. به عبارت بهتر محقق ابتدا تحقیقات انجام شده درباره ی موضوع تحقیق را مطالعه می کند و بر اساس آن ها به سئوال خود یک پاسخ موقتی می دهد که صحیح یا غلط بودن آن به کمک تحقیق بعدا روشن خواهد شد.
فرضا در مورد سئوال بالا چنین می گوید کودکان، تفکیک های جنسیتی را بیش تر در کتاب های خود می آموزند.
مرحله سوم: جمع آوری اطلاعات
برای جمع آوری اطلاعات محقق می بایست روش های کاملا کنترل شده را پیش گیرد مانند مشاهده و آزمایش
مثلا می توان با پرسش نامه ای وضعیت خانوادگی کودکان یک مدرسه را به عنوان نمونه ی آماری بررسی کرد. و دریافت های این کودکان از کتاب ها و خانواده مورد مشاهده قرار داد.
این که سطح تحصیلات خانواده با این دریافت ها مرتبط است یا نه؟
می توان کودکان را به دو گروه تقسیم کرد. کودکانی که والدین آن ها دیپلم دارند و کودکانی که تحصیلات در خانواه ی آن ها بالاتر از دیپلم است.
مرحله چهارم: تنظیم نتیجه گیری های مربوط به فرضیه
مرحله چهارم: تنظیم نتیجه گیری های مربوط به فرضیه
نتیجه گیری یعنی اظهار نظر درباره ی درستی فرضیه ها از روی نتایج حاصل از تحقیق
وقتی نتایج فرضیه ها را تأیید می کنند مثلا در مورد مثال بالا، هنگامی که معلوم شود کودکان از چه طریقی الگو برداری می کند محقق به هدفش می رسد.
اما اگر نتایج، فرضیه ها را تأیید نکنند، محقق می تواند نظریه هایی را که فرضیه ها از آن استخراج شده اند، تغییر دهد. در این صورت در واقع نتایج تحقیقات فرضیه های جدید را فراهم آورده است.
