آیا شوهر میتواند در مقابل دیگران عیوب همسرش را بگوید؟
غیبت عبارت است از ذكر معایب دیگران كه اگر بشنوند ناراحت شوند که البته غیبت هم برای گوینده و هم برای شنونده حرام است.
موارد جواز غیبت
1ـ فاسق بی حیا، یعنی كسی علنا مرتكب فسق و فجور میشود. غیبت از چنین كسی در مورد كارهای زشتی كه علنا انجام میدهد، جایز است.
2ـ تظلم مظلوم علیه ظالم؛ یعنی مظلوم فریاد مظلومیت خویش را از دست ظالم بلند كند و بگوید فلانی این ظلم را به من كرده است.
3ـ نصیحت مشورت كننده، مثلا اگر كسی میخواهد ازدواج كند، دختر یا پسری را از كسی تحقیق كند. او اطلاعاتی در مورد تحقیق دارد و به مسئله ازدواج مربوط میشود، در اختیار مشورت كننده بگذارد.
4ـ نهی از منكر، یعنی اگر غیبت كننده قصدش این باشد كه به وسیله غیبتش، غیبت شونده را از عمل خلافش باز دارد در این مورد غیبت جایز است.
5ـ مبارزه با ریشه فساد؛ یعنی با غیبت، بدعت گذاری كسی را آشكار كند و بدعت در دین را از بین ببرد.
6ـ رو كردن دست شاهد دروغگو؛ یعنی انسان در پیش قاضی اثبات كند كه فلان شاهد دروغگو است و عادل نیست.
7ـ دفع ضرر از غیبت شونده؛ یعنی به وسیله غیبت كردن از كسی ضرر مهمی از وی بر طرف میشود.
8ـ در لقب مشهور؛ یعنی ذكر كردن كسی به عیب و نقصی كه به آن مشهور شده باشد، (مثل چشم چپ) به قصد معرفی او، نه به قصد عیب گویی و او هم ناراحت نباشد.
9- در مدعی نسب دروغ؛ یعنی رد كردن كسی كه به دروغ ادعای نسبی كرده باشد، مثلا به دروغ بگوید: فلانی پسر من است. در موارد جواز غیبت، عیب پنهانی آشكار نمیشود و یا این كه مصلحت افشای عیب و نقص از نظر شرع اسلام بیش از مفسده غیبت است و از باب قاعده اهم و مهم شرع انور برای رعایت مصلحت اهم، غیبت را جایز شمرده است. از این رو در هر جا غیبت منطبق با یكی از موارد فوق الذكر باشد، جایز میشود و گر نه بر حرمت خود باقی است، نبی گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) فرمودند: بهشت بر سه نفر حرام است: منت گذار، غیب كننده و شراب خواری كه ادامه میدهد.
و در اینجا چند استفتاء در این مورد را نقل می کنیم:
سۆال: آیا غیبت كردن از یك نفر یا دو نفر نامشخص، حرام است؟
جواب: مانع ندارد. (استفتائات امام، ج 2، ص 619)
سۆال: اگر شخصی قدش كوتاه است و پشت سرش بگویند كه فلانی قد كوتاه است، آیا غیبت محسوب می شود؟
جواب: نسبت به صفات ظاهره كه همه از آن آگاهی دارند، اگر قصد هتك و تحقیر نداشته باشد، اشكال ندارد. (استفتائات امام، ج 2، س 11)
سۆال: آیا غیبت بچه نابالغ ممیز یا غیر ممیز جایز است؟
جواب: در بچه ممیز جایز نیست. (استفتائات امام، ج 2، س 14)
سۆال: آیا شوهر می تواند در مقابل دیگران عیوب زنش را بگوید و او را تحقیر كند، اگر چه به شوخی باشد؟
جواب: غیبت كردن مۆمن و نیز تحقیر مۆمن و كاری كه موجب اذیت او می شود، جایز نیست. (احكام روابط زن و شوهر، ص 57)
سۆال: آیا گفتگو درباره رسوم، آداب، گفتار، كردار، طرز لباس پوشیدن، شكل ظاهری، روستائیها و شهریها و قبائل گوناگون ایران، غیبت محسوب می شود؟
جواب: اگر به قصد عیب جویی و مسخره كردن نباشد، اشكال ندارد.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت استاد شیخ حسین انصاریان
سایت شهر سوال